Trị liệu bằng AI: Cứu cánh tinh thần hay ảo vọng cảm xúc của phụ nữ hiện đại?

4 giờ trướcBài gốc

Trong thế giới nơi phụ nữ vừa phải kiếm tiền, chăm sóc con cái, vừa lo duy trì một mối quan hệ “đúng chuẩn Instagram”, không khó hiểu khi ngày càng nhiều người tìm đến trí tuệ nhân tạo (AI) như một công cụ hỗ trợ tinh thần. Không còn là chuyện viễn tưởng, giờ đây, hàng loạt phụ nữ hiện đại đang để một chatbot – ví dụ như ChatGPT – "trị liệu" cho trái tim tổn thương của mình.

Grace Carter (34 tuổi), đến từ Anh, từng mệt mỏi vì những trận cãi vã dai dẳng với bạn trai Lucas Martin. Không muốn tiếp tục vòng lặp "tâm sự với bạn – được dỗ dành – rồi lại cãi nhau", Carter thử nhờ ChatGPT đưa ra lời khuyên.

Grace Carter nhờ AI 'cứu rỗi' mối quan hệ của chính mình.

“Ban đầu tôi thấy thật kỳ cục, như thể đang thú tội với một cỗ máy. Nhưng không hiểu sao, nó khiến tôi bình tĩnh lại. Và rồi chúng tôi làm hòa”, cô kể lại.

Carter không đơn độc. Theo báo cáo năm 2024 của tổ chức Pew Research, có tới 29% phụ nữ trong độ tuổi 25–45 ở Mỹ từng sử dụng AI để giải quyết khúc mắc tâm lý cá nhân, trong đó hơn một nửa là liên quan đến tình cảm. Tại sao? Vì AI không phán xét, không nói: “Bạn ngốc mới yêu thằng đó”, cũng không thở dài ngán ngẩm mỗi lần bạn khóc vì một tin nhắn seen không rep.

Lợi ích: Phụ nữ cần lắng nghe, không cần lên lớp

Đối với nhiều phụ nữ, đặc biệt là những người hướng nội hoặc đang sống trong môi trường không có sự đồng cảm thật sự, ChatGPT trở thành một “người bạn” đúng nghĩa. Nó không mệt khi bạn nói lần thứ 10 về một chi tiết vụn vặt. Nó giúp bạn diễn đạt lại suy nghĩ theo cách dễ hiểu và “bớt gây chiến” hơn. Nó gợi ý cách viết một tin nhắn mà vừa không nhu nhược, lại vừa không đẩy mọi chuyện đi xa.

Không như bạn thân sẽ luôn đứng về phía bạn, AI là người thứ ba “vô cảm” – theo đúng nghĩa tích cực. Nó giúp bạn đặt câu hỏi: “Liệu mình có đang phản ứng thái quá?”, “Có phải anh ấy cũng có lý do để im lặng?”.

Khi đang rối trí vì cảm xúc, phụ nữ không cần một câu “bạn đúng rồi” – họ cần một chiếc gương để nhìn rõ cả mình lẫn người kia.

Nhưng cũng đừng mù quáng: Trái tim phụ nữ cần điều gì đó thật

Tuy nhiên, dù có hữu dụng, AI vẫn là một cỗ máy. Nó không thể cảm nhận ánh mắt bạn rưng rưng khi gõ dòng tin nhắn, cũng không biết rằng những gì bạn viết đôi khi chỉ là bề nổi của một tảng băng đầy tổn thương. Một nghiên cứu từ Đại học Stanford (2023) chỉ ra: dù 62% người dùng cảm thấy ChatGPT “an ủi tốt hơn bạn thân”, nhưng chỉ 17% tin rằng AI có thể thay thế chuyên gia tâm lý trong các vấn đề sâu xa như sang chấn, lo âu mãn tính hay ám ảnh tâm lý.

Đặc biệt, AI phản hồi dựa trên thông tin bạn cung cấp. Nếu bạn miêu tả sai lệch, cảm xúc của bạn sẽ dẫn dắt phản hồi theo hướng “một chiều”, có thể khiến bạn tin rằng mình đúng tuyệt đối – điều mà không nhà trị liệu nào chuyên nghiệp làm. Thêm vào đó, AI không có trách nhiệm đạo đức với lời khuyên của nó. Nếu nó khuyên bạn chia tay vì “đây là phương án tốt nhất”, bạn đau khổ suốt 3 tháng – ai chịu trách nhiệm?

Cũng không ít trường hợp lạm dụng AI tới mức… hủy hoại sự gắn kết thật. Một người dùng Reddit kể rằng bạn gái anh hỏi ChatGPT mọi thứ – từ việc nên tổ chức sinh nhật thế nào đến phân tích lý do anh phản ứng “khác thường” hôm qua. “Tôi cảm thấy mình không còn nói chuyện với cô ấy nữa, mà là với một bản tổng hợp do AI biên soạn”, anh viết.

Nên dùng AI như một 'cây gậy dẫn đường' – nhưng đừng để nó dắt bạn đi

AI không xấu. Thậm chí, với những phụ nữ thiếu không gian để được lắng nghe, đó là chiếc phao tâm lý quý giá. Nhưng đừng quên: ChatGPT không thay thế được cái ôm, không hiểu được sự im lặng đầy giông bão sau một tin nhắn “không sao đâu”. Nó là công cụ hỗ trợ, không phải người chữa lành.

Trong tình yêu – nơi trái tim không tuân theo logic – lời khuyên tốt nhất đôi khi không nằm ở một đoạn chat với AI, mà là từ một người bạn dám nói: “Tôi không chắc bạn đúng, nhưng tôi sẽ ở đây với bạn.” Và đôi khi, đó là tất cả những gì một người phụ nữ cần để vượt qua giông tố.

Mia

Nguồn SaoStar : https://www.saostar.vn/thoi-trang/tri-lieu-bang-ai-cuu-canh-tinh-than-hay-ao-vong-cam-xuc-cua-phu-nu-202505101244437945.html