Năm 2025 là năm cuối thực hiện Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021–2025, có ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh nước ta tăng tốc hoàn thành các mục tiêu đề ra, tiến tới Đại hội Đảng lần thứ XIV. Trong nước, GDP quý I/2025 ước tăng 6,93% - mức cao nhất khu vực ASEAN, cho thấy những tín hiệu tích cực.
Chính phủ yêu cầu triển khai 12 giải pháp trọng tâm để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế trên 8% trong năm 2025.
Tuy nhiên, tình hình kinh tế thế giới và khu vực tiếp tục biến động phức tạp, nguy cơ xảy ra xung đột thương mại toàn cầu, cùng với các yếu tố rủi ro nội tại kéo dài nhiều năm, ảnh hưởng không nhỏ đến triển vọng tăng trưởng.
Trước bối cảnh trên, Chính phủ đã đưa ra 12 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước với mục tiêu tăng trưởng năm 2025 đạt 8% trở lên. Cụ thể:
1. Đột phá về thể chế: Xác định thể chế là "đột phá của đột phá", Chính phủ tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, tăng hiệu lực tổ chức thi hành pháp luật, cải cách thủ tục hành chính, tháo gỡ điểm nghẽn trong hoạt động sản xuất – kinh doanh, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.
2. Ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát: Ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng đi đôi với ổn định vĩ mô, giữ cân đối lớn nền kinh tế, tạo thặng dư cao. Chính sách tài khóa và tiền tệ sẽ được phối hợp nhịp nhàng, linh hoạt.
3. Tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý: Hoàn tất việc sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính; tăng phân cấp, phân quyền; siết kỷ luật hành chính; phòng chống tham nhũng, tiêu cực.
4. Phát triển hạ tầng chiến lược: Tập trung đầu tư các công trình giao thông trọng điểm như đường cao tốc, đường sắt tốc độ cao, cảng biển, sân bay, hạ tầng số, kết nối vùng và đô thị lớn.
5. Cơ cấu lại nền kinh tế: Tái cơ cấu ngành, lĩnh vực gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ, nâng cao năng suất và sức cạnh tranh.
6. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Ưu tiên nhân lực cho các lĩnh vực như khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, công nghiệp bán dẫn, công nghệ số, khởi nghiệp.
7. Phát triển văn hóa – xã hội, đảm bảo an sinh: Gắn kết hài hòa giữa phát triển kinh tế và xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, tiếp tục đổi mới các chính sách xã hội.
8. Chủ động ứng phó biến đổi khí hậu: Tăng cường phòng chống thiên tai, bảo vệ tài nguyên và môi trường, thúc đẩy tăng trưởng xanh và kinh tế tuần hoàn.
9. Tăng cường liên kết vùng, đô thị hóa bền vững: Thực hiện hiệu quả các quy hoạch vùng, tỉnh, nâng cao chất lượng đô thị hóa, phát triển kinh tế đô thị.
10. Củng cố quốc phòng – an ninh: Giữ vững chủ quyền, trật tự an toàn xã hội, phát triển thế trận quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân gắn với thế trận lòng dân.
11. Hội nhập quốc tế và đối ngoại: Thúc đẩy hợp tác đa phương, giữ vững môi trường hòa bình, nâng cao vị thế quốc tế của Việt Nam.
12. Truyền thông, dân vận, tạo đồng thuận: Đẩy mạnh tuyên truyền, tạo động lực đổi mới sáng tạo, tăng cường hiệu quả công tác dân vận và sự đồng thuận trong xã hội.
Thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính và môi trường đầu tư
Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương chủ động xây dựng khung pháp lý, cơ chế khuyến khích cho các lĩnh vực mới như công nghệ cao, chuyển đổi số, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn, nhằm phát triển các loại thị trường một cách nhanh, hiệu quả và bền vững. Đồng thời, nghiên cứu áp dụng khung pháp lý chuyên biệt cho kinh tế số, trí tuệ nhân tạo, fintech, thương mại điện tử, tài sản số và tiền kỹ thuật số; đề xuất thí điểm cơ chế thử nghiệm có kiểm soát cho các công nghệ mới.
Chính phủ cũng nhấn mạnh nâng cao hiệu lực thi hành pháp luật, tăng cường truyền thông và hướng dẫn thực thi; ban hành kịp thời các văn bản hướng dẫn luật. Tập trung cắt giảm, đơn giản hóa thực chất thủ tục hành chính và điều kiện kinh doanh; không ban hành thêm quy định gây khó khăn, tốn kém cho người dân, doanh nghiệp.
Mục tiêu năm 2025, giảm tối thiểu 30% thời gian xử lý thủ tục, 30% chi phí tuân thủ, bãi bỏ 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết; 100% thủ tục hành chính thực hiện trên môi trường điện tử, không phụ thuộc địa giới hành chính cấp tỉnh. Thực hiện hiệu quả Nghị quyết 66/NQ-CP và đẩy mạnh phối hợp giữa các cơ quan, tổ công tác, hội đồng tư vấn trong cải cách thủ tục hành chính.
Chính sách tài khóa – tiền tệ linh hoạt, hỗ trợ tăng trưởng
Chính phủ ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng kinh tế gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn và thặng dư cao. Yêu cầu phối hợp hiệu quả các chính sách, điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, chính sách tài khóa mở rộng có trọng tâm nhằm hỗ trợ sản xuất kinh doanh, thúc đẩy các động lực tăng trưởng.
Chính sách tiền tệ được điều hành chủ động, bám sát tình hình trong nước và quốc tế; đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng, kiểm soát tín dụng chặt chẽ, ưu tiên lĩnh vực sản xuất, các dự án trọng điểm, hạn chế tín dụng vào lĩnh vực rủi ro. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, đơn giản hóa thủ tục, tiết giảm chi phí, phấn đấu giảm lãi suất cho vay, mở rộng tín dụng xanh.
Tăng cường thanh tra, xử lý nghiêm các tổ chức tín dụng vi phạm, đặc biệt là cạnh tranh lãi suất không lành mạnh. Triển khai hiệu quả các chương trình tín dụng như gói 100.000 tỷ đồng cho nông, lâm, thủy sản, nghiên cứu tín dụng ưu đãi cho người trẻ mua nhà. Quản lý chặt thị trường vàng, bảo đảm vận hành an toàn, minh bạch.
Trong lĩnh vực tài khóa, Chính phủ yêu cầu siết kỷ luật tài chính, thúc đẩy chuyển đổi số trong thu – chi ngân sách, chống thất thu, chuyển giá, trốn thuế, hoàn thành số hóa hóa đơn điện tử toàn quốc trong quý II/2025. Tăng thu ngân sách tối thiểu 15%, tiết kiệm chi thường xuyên để dành nguồn cho đầu tư, đặc biệt là tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng. Kiểm soát chặt nợ công, nghiên cứu sử dụng hợp lý dư địa tài khóa nếu cần thiết.
Chính phủ cũng chỉ đạo theo dõi sát giá cả hàng hóa thế giới, kiểm soát lạm phát trong ngưỡng 4,5–5%. Thực hiện nghiêm kê khai, niêm yết giá, bảo đảm công khai, minh bạch thông tin. Thúc đẩy phát triển thị trường tài chính, thị trường vốn, phấn đấu nâng hạng thị trường chứng khoán năm 2025. Đồng thời, thực hiện các giải pháp phát triển bất động sản an toàn, bền vững; đẩy mạnh tiêu dùng nội địa, xúc tiến thương mại qua nền tảng số, phát triển mô hình thương mại – văn hóa – du lịch kết hợp. Phấn đấu tăng tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ 10–12%.
Giải ngân đầu tư công và kích cầu tiêu dùng
Chính phủ yêu cầu tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công; xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân gây khó khăn, chậm trễ, tiêu cực, tham nhũng trong quản lý đầu tư công. Kịp thời thay thế cán bộ yếu kém, né tránh trách nhiệm. Đẩy nhanh tiến độ giải ngân các Chương trình Mục tiêu quốc gia, sớm hoàn thiện thủ tục để triển khai Chương trình Phát triển văn hóa giai đoạn 2025–2035 ngay trong năm 2025.
Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với nâng cao trách nhiệm người đứng đầu trong quyết định đầu tư, tránh đầu tư dàn trải, manh mún. Kiên quyết thu hồi vốn của các dự án chậm triển khai, không hiệu quả hoặc không cần thiết. Ưu tiên bố trí ngân sách cho các dự án hạ tầng kết nối vùng, kết nối quốc gia và quốc tế. Địa phương chủ động cân đối ngân sách để đầu tư các dự án kết nối trong tỉnh.
Xây dựng cơ chế hiệu quả thu hút vốn đầu tư nước ngoài có chọn lọc, tận dụng các dòng vốn gián tiếp, quỹ đầu tư quốc tế; hỗ trợ hạ tầng cho các lĩnh vực tiềm năng. Tạo điều kiện để doanh nghiệp nghiên cứu, chuyển giao công nghệ tại Việt Nam; chủ động mời gọi nhà đầu tư chiến lược.
Thúc đẩy xuất khẩu, mở rộng và đa dạng hóa chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất và thị trường, nâng cao chất lượng sản phẩm, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Xây dựng quan hệ thương mại bền vững với các đối tác lớn.
Phát triển các động lực tăng trưởng mới như kinh tế xanh, tuần hoàn, thương mại điện tử, mô hình kinh doanh mới. Hoàn thiện cơ chế thử nghiệm (sandbox) hỗ trợ kinh tế số, kinh tế xanh. Hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng AI, chuyển đổi số, giảm phát thải, tiết kiệm tài nguyên theo tiêu chuẩn phát triển bền vững (ESG); đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm xanh.
Nghiên cứu chính sách thúc đẩy doanh nghiệp công nghệ số, tạo việc làm số, kể cả trong lĩnh vực xử lý phát thải từ chuyển đổi số. Xây dựng cơ chế thí điểm cho thử nghiệm công nghệ, mô hình mới, có chính sách miễn trừ trách nhiệm phù hợp để thúc đẩy sáng tạo, đổi mới.
Ngoài ra, Chính phủ cũng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương rà soát, điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, kiện toàn tổ chức bộ máy tinh gọn, hiệu quả, không chồng chéo. Đẩy nhanh sắp xếp mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, hoàn thành cấp xã trước 15/7/2025, cấp tỉnh trước 15/8/2025. Khẩn trương ban hành nghị định phân định thẩm quyền, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo ngành, lĩnh vực.
Triển khai hiệu quả đề án kiện toàn tổ chức, nâng cao năng lực quản lý nhà nước về chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng 2030. Đẩy mạnh xã hội hóa dịch vụ công, đổi mới cơ chế cấp ngân sách theo đặt hàng, nhiệm vụ gắn với chất lượng sản phẩm.
Tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; xử lý triệt để tình trạng né tránh, sợ trách nhiệm. Có chính sách đột phá thu hút nhân tài, xây dựng đội ngũ cán bộ có tư tưởng chính trị vững, chuyên môn cao, dám nghĩ, dám làm. Có cơ chế loại bỏ người yếu kém, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo.
Thanh Hằng