Triển khai phát triển trục sông Hồng: Biểu tượng mới của Thủ đô

5 giờ trướcBài gốc

Biểu tượng của Thủ đô

Sông Hồng gắn liền với phát triển Hà Nội, là nơi hình thành điểm dân cư đầu tiên, nơi giao thương với các tỉnh lân cận, đồng thời, là nơi hội tụ nhiều di tích văn hóa - lịch sử. Dọc 40km ven sông Hồng có tới gần 30 di tích lịch sử, nổi bật trong đó là di tích thờ Tản Viên Sơn Thánh; truyền thuyết thiên tình sử Chử Đồng Tử - Tiên Dung; truyền thuyết Lý Ông Trọng chém giải trừ họa cho dân; đền Ghềnh và sự tích về công chúa Ngọc Hân (ở Long Biên)…

Ngoài ra, dọc bờ sông Hồng còn xuất hiện nhiều làng nghề truyền thống từ hàng trăm năm nay như: làng giấy Yên Thái, làng đào Nhật Tân, làng gốm Bát Tràng... Đối với làng gốm Bát Tràng, sông Hồng là nhân chứng cho sự hình thành và phát triển của làng. Không phải ngẫu nhiên người ta gọi sông Hồng là sông Mẹ. Sông Hồng không chỉ là con sông lớn, nuôi dưỡng cả vùng đồng bằng Bắc Bộ mà còn là con sông ẩn chứa rất nhiều yếu tố văn hóa gắn với những nơi nó đi qua, đặc biệt là Thăng Long - Hà Nội.

KTS Trần Ngọc Chính - Chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Việt Nam nhận định, sông Hồng là không gian cảnh quan chủ thể kết nối bờ Bắc và bờ Nam, là trung tâm của các tuyến phát triển không gian và như chứng nhân lịch sử, một cầu nối giữa quá khứ - hiện tại - tương lai mà cầu Long Biên là một chứng tích vắt qua 3 thế kỷ. Đối với bộ mặt cảnh quan không gian đô thị, sông Hồng trở thành không gian kết nối, không gian giao thoa giữa không gian cũ và không gian mới, giữa không gian của lịch sử và không gian của tương lai.

Lễ hội truyền thống làng Phúc Xá, phường Hồng Hà, Hà Nội. Ảnh: Phạm Hùng

Với ý nghĩa đó, vị trí quan trọng của sông Hồng đã được cụ thể hóa rất rõ trong Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2045. Để triển khai phát triển trục sông Hồng - biểu tượng phát triển của Thủ đô trong Kỷ nguyên mới, vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các quy hoạch chuyên ngành, tạo điều kiện thuận lợi để TP Hà Nội triển khai phát triển trục sông Hồng - biểu tượng phát triển mới của Thủ đô trong Kỷ nguyên mới.

Đáng lưu ý, trong quá trình xây dựng luật, nghị quyết có liên quan đến các lĩnh vực phát triển đô thị, tổ chức chính quyền, đầu tư công, quy hoạch, phát triển TP Hà Nội hai bên sông Hồng, Bộ Tư pháp được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan tiếp tục quan tâm, hỗ trợ, tích hợp các nội dung thuận lợi, vượt trội của Luật Thủ đô vào các luật chuyên ngành nếu cùng điều chỉnh một vấn đề, để bảo đảm hiệu lực và tính thực thi cao của Luật Thủ đô.

Trước đó, từ năm 2022, UBND TP Hà Nội đã ban hành Quyết định số 1045/QĐ-UBND, phê duyệt Đồ án Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, tỷ lệ 1/5000, thuộc địa giới hành chính 55 phường, xã thuộc 13 quận, huyện (cũ). Theo Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2024, sông Hồng được xác định là một trục trung tâm của TP, định hướng phát triển TP hai bên sông. Kết luận số 80-KL/TƯ của Bộ Chính trị về 2 đồ án trên đã nhấn mạnh đến nhiệm vụ đặc biệt của TP là chú trọng nghiên cứu phương án phát triển để sông Hồng thực sự là trung tâm phát triển và là biểu tượng phát triển mới của Thủ đô.

Luật Thủ đô 2024 cũng có nhiều quy định liên quan đến sông Hồng, đặc biệt là về việc quản lý không gian bãi sông và các công trình trên bãi sông, nhằm bảo đảm dòng chảy và mục đích công cộng. Đồng thời, luật quy định tập trung nguồn lực, ưu tiên tổ chức thực hiện Quy hoạch phân khu sông Hồng phù hợp với Quy hoạch Thủ đô và Quy hoạch chung Thủ đô. TP Hà Nội được xây dựng trung tâm công nghiệp văn hóa tại bãi sông, bãi nổi sông Hồng và khu vực khác có lợi thế về vị trí không gian văn hóa… Luật Thủ đô 2024 cũng được kỳ vọng sẽ tạo cơ chế để hiện thực hóa trục cảnh quan ven sông Hồng, đồng thời, giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn quản lý và phát triển đô thị, đặc biệt là hạ tầng giao thông. Thời gian qua, nhiều nội dung đang từng bước được hiện thực hóa hoặc đã có cơ sở pháp lý để thực hiện.

Từng bước hiện thực hóa

Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại Hà Nội mở ra cơ hội quan trọng để tối ưu hóa nguồn lực, quản lý hiệu quả vùng ven sông, thúc đẩy quy hoạch đồng bộ và phát triển đô thị hiện đại. Đây là bước đi chiến lược góp phần xây dựng Thủ đô xanh, bền vững và giàu bản sắc văn hóa.

Được hình thành từ việc sáp nhập toàn bộ hoặc một phần diện tích, dân số của nhiều phường thuộc các quận cũ như Hoàn Kiếm, Ba Đình, Tây Hồ, Hai Bà Trưng và Long Biên, phường Hồng Hà hiện bao phủ khu vực ngoài đê sông Hồng, có diện tích khoảng 16,61km² và dân số hơn 126.000 người. Phường Hồng Hà là kết quả của tầm nhìn chiến lược, giải quyết triệt để tình trạng phân mảnh quản lý hành chính kéo dài hàng chục năm qua tại vùng đất ven sông, đồng thời, mở ra không gian phát triển mới – nơi hội tụ tiềm năng to lớn về kinh tế, văn hóa, sinh thái và hạ tầng.

TS. KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam đánh giá, việc tổ chức lại địa giới hành chính và hình thành phường Hồng Hà giúp giải quyết những tồn tại từ nhiều năm qua về phát triển đầu tư xây dựng hai bên sông Hồng. Theo Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, tỷ lệ 1/5000 (đoạn từ cầu Hồng Hà đến cầu Mễ Sở) được UBND TP phê duyệt vào năm 2022, nhiều địa bàn dân cư thuộc danh mục các khu dân cư tập trung hiện có trên bãi sông, sẽ được tồn tại và bảo vệ.

Thời gian qua, nhiều hộ dân đã được cấp phép xây dựng nhà sau nhiều năm mong chờ; nhiều tuyến đường ngoài đê cũng đã được hình thành. Và cũng từ cơ sở pháp lý về quy hoạch, Hà Nội sẽ hiện thực hóa hạ tầng giao thông đô thị hai bên sông Hồng, biến những khu vực đất đai ngoài bãi trở thành khu vực đáng sống. Hàng loạt dự án phát triển hạ tầng, văn hóa, cảnh quan, giao thông đang được triển khai trên địa bàn phường Hồng Hà trong giai đoạn 2025 - 2030 như dự án cầu Tứ Liên, cầu Trần Hưng Đạo.

Thêm một bước tiến tiếp theo là việc HĐND TP Hà Nội vừa thông qua Nghị quyết quy định hình thức sử dụng, khai thác quỹ đất nông nghiệp tại bãi sông, bãi nổi ở tuyến sông có đê trên địa bàn TP. Nghị quyết này mở ra cơ hội khai thác hiệu quả quỹ đất nông nghiệp tại bãi sông, bãi nổi, góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hiện đại, sinh thái và phát triển du lịch bền vững, đồng thời, bảo đảm an toàn đê điều và bảo vệ môi trường. Đây là bước tiến quan trọng trong việc thực hiện Luật Thủ đô, đưa Hà Nội phát triển theo hướng bền vững và hiện đại.

Lại Tấn

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/trien-khai-phat-trien-truc-song-hong-bieu-tuong-moi-cua-thu-do.825733.html