Triển lãm 'Bản rập trong nghiên cứu và sáng tạo mỹ thuật'

16 giờ trướcBài gốc

Bản rập lan can chùa Bút Tháp (Bắc Ninh), thế kỷ 17.

Nhân dịp kỷ niệm 100 năm thành lập Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam, tiền thân là Trường Mỹ thuật Đông Dương, 47 năm thành lập Khoa Lý luận, Lịch sử và Phê bình mỹ thuật, Khoa tổ chức triển lãm “Bản rập trong nghiên cứu và sáng tạo mỹ thuật”.

Triển lãm là nơi hội tụ những tác phẩm nghiên cứu được thực hiện bằng phương pháp bản rập của các thế hệ giảng viên và sinh viên Khoa Lý luận, Lịch sử và Phê bình mỹ thuật. Nhiều người trong số đó đã trở thành những nhà nghiên cứu có đóng góp quan trọng trong nghiên cứu và sáng tạo mỹ thuật hiện nay.

Phương pháp, kỹ thuật làm bản rập là kỹ thuật khởi đầu được người Pháp đưa vào Việt Nam. Mục đích ban đầu là tạo ra các tiêu bản in trung thực 1/1 từ văn bia. Kỹ thuật này giúp người nghiên cứu sau khi điền dã tại di tích, chụp ảnh và đo đạc có được các tiêu bản chuẩn để có thể tiếp tục nghiên cứu sâu hơn tại nhà.

Do vậy, trước đây, trong quá trình xếp hạng di tích lịch sử văn hóa của Việt Nam, Viện Viễn Đông Bác Cổ [EFEO] đã từng cho rập rất nhiều văn bia ở các di tích khác nhau. Hệ thống di sản văn bia đồ sộ này hiện nay đã trở thành tài liệu quý giá cho các nhà nghiên cứu.

Năm 1962, Viện Mỹ thuật được thành lập. Học theo người Pháp, những nhà nghiên cứu mỹ thuật Việt Nam trong các chuyến đi điền dã nghiên cứu về lịch sử mỹ thuật Việt Nam đã sử dụng phương pháp làm bản rập này để hệ thống hóa các hoa văn trang trí trên đá, gốm, gỗ ở các di tích mỹ thuật của người Việt.

Triển lãm trưng bày 50 bản rập được thực hiện trong nhiều năm của các thế hệ sinh viên, học viên cao học và giảng viên Khoa Lý luận, Lịch sử và Phê bình mỹ thuật, Trường ĐH Mỹ thuật Việt Nam. Đi cùng với các bản rập là một số công trình nghiên cứu khoa học đã được thực hiện, một số đã được xuất bản thành sách.

Điều này càng khẳng định thêm vai trò quan trọng của bản rập trong nghiên cứu mỹ thuật. Đồng thời, trong bối cảnh xã hội hiện nay, nghiên cứu hệ thống lại di sản nghệ thuật của cha ông từ hàng trăm năm trước là một nhiệm vụ cấp thiết để khẳng định bản sắc văn hóa mỹ thuật Việt.

Bản rập trang trí trán bia tại Từ đường Đào Quang Nhiêu (Hà Nội), thế kỷ 17.

Phượng chầu hoa cúc - chạm khắc trên tháp Báo Nghiêm chùa Bút Tháp (Bắc Ninh). thế kỷ 17.

Bản rập trang trí cánh sen bệ tượng Phật chùa Ngô Xá (Nam Định), thế kỷ 12.

Bản rập con phượng, bia lăng Lê Thời Hải (Thanh Hóa), thế kỷ 18.

Khi những tác phẩm nghiên cứu bằng bản rập trở nên độc lập, thì bên cạnh sự hàm chứa những giá trị lịch sử, chúng còn khoe ra vẻ đẹp tinh tế từ trăm năm trước. Đó là tâm huyết của những người thợ thủ công đục chạm các hoa văn trên đá, gỗ, gửi vào đó những thông điệp xuyên thế kỷ. Đó cũng là tâm huyết của những người nghiên cứu tiếp tục phụng sự những sứ mệnh mới. Kết quả khảo cứu mỹ thuật cổ bằng bản rập ngày nay còn là cơ sở cho những sáng tạo trên những sản phẩm ứng dụng hoặc những ý tưởng thiết kế đa chiều.

Với triển lãm này, Ban tổ chức mong muốn, từ chương trình đào tạo và học tập nghiên cứu của Khoa Lý luận, Lịch sử và Phê bình mỹ thuật, có thể bắc một nhịp cầu từ quá khứ đến tương lai cho các thế hệ sinh viên và cả những họa sĩ. Đồng thời hy vọng triển lãm sẽ đem đến nhiều gợi mở hơn nữa trong sáng tạo cho công chúng yêu nghệ thuật Việt Nam.

Triển lãm mở cửa tự do từ 8h00 - 17h00 hàng ngày, từ 18/08/2025 đến 30/08/2025 (cả Thứ Bảy, Chủ Nhật), tại Nhà Bảo tàng, Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam.

Trong khuôn khổ triển lãm cũng sẽ hoạt động trải nghiệm sáng tạo bản rập (ngày 23/08 và 30/08/2025); Tọa đàm chuyên đề: “Vai trò và kỹ thuật làm bản rập trong nghiên cứu và sáng tạo mỹ thuật hiện nay” (ngày 23/08/2025)

Tuệ Mỹ

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/trien-lam-ban-rap-trong-nghien-cuu-va-sang-tao-my-thuat.htm