Nạn "ô nhiễm" tiếng ồn ngày càng nhức nhối, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống của người dân. Tại TP HCM, từ những con đường sầm uất đến các hẻm nhỏ, âm thanh từ đủ mọi nguồn phát ra, khiến nhiều người cảm thấy mệt mỏi, bức xúc.
Ồn ào, mệt mỏi
Anh Mai Hiếu Minh - ngụ phường Linh Trung, TP Thủ Đức - chia sẻ: "Cuối tuần là hàng xóm lại tụ tập, mở nhạc hoặc hát karaoke tới khuya. Dịp Tết, tần suất mở nhạc còn dữ dội hơn, hầu như mỗi ngày. Là hàng xóm nên tôi chỉ góp ý họ vặn nhỏ âm lượng khi 2 con tôi vào mùa thi. Song cũng được một lúc rồi đâu lại vào đấy. Họ đã nhậu say, nếu mình làm căng thì lại mất đi tình xóm giềng, thậm chí xô xát nên đành chịu đựng".
Không chỉ riêng anh Minh, nhiều người dân thành phố cũng đang phải đối mặt với tình trạng ồn ào. Chị Thu Hiền - sống ở đường Phạm Văn Đồng, quận Gò Vấp - cho biết: "Cứ tối đến là các "bar vỉa hè" thi nhau sử dụng loa phát nhạc ầm ĩ. Dần về đêm, loa được mở hết công suất, thậm chí các nữ DJ ra cả vỉa hè để chơi nhạc. Cực nhất là ru con ngủ, vừa đặt xuống là con lại quấy khóc do tiếng nhạc".
Tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, tiếng loa cầm tay của người bán hàng rong cũng là một vấn đề gây bức xúc. Chị Phạm Thị Hồng Nhung cho hay: "Hình dung giữa trời nắng nóng, đứng chờ đèn giao thông cả 100 giây, mà phải nghe thêm tiếng loa cầm tay như hét vào tai. Ai chịu nổi?".
Ở các khu dân cư, tiếng rao hàng cũng không kém phần ồn ào. Ông Nguyễn Anh Văn - ngụ khu Mả Lạng, quận 1 - bức xúc: "Có những đêm tôi đang ngủ mà giật mình vì những tiếng rao. Biết rằng cuộc sống mưu sinh rất vất vả nhưng mong họ mở âm lượng nhỏ lại, đủ nghe để khỏi làm phiền ai".
Không chỉ có tiếng hát karaoke, tiếng rao bán hàng… mà tiếng công trình thi công, tiếng còi xe cũng gây ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân thành phố.
Nữ DJ chơi nhạc trên vỉa hè đường Phạm Văn Đồng, quận Gò Vấp, TP HCM
Thách thức
Theo luật sư Lê Văn Dũng, Đoàn Luật sư TP HCM, việc tiếp nhận phản ánh về tiếng ồn đang được các cơ quan chức năng quan tâm giải quyết. Tuy nhiên, việc xử lý triệt để vẫn còn gặp nhiều khó khăn do vướng mắc về quy định xử phạt. Cụ thể, để tiến hành xử phạt, cần có đủ cơ sở chứng minh vi phạm, bao gồm việc đo đạc mức độ tiếng ồn bằng thiết bị chuyên dụng và có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền. Chính điều này đã dẫn đến tình trạng nhiều trường hợp vi phạm tiếng ồn chưa được xử lý triệt để, gây bức xúc trong dư luận. Bên cạnh đó, ý thức chấp hành của một bộ phận người dân chưa cao. Nhiều người vẫn chưa nhận thức được tác hại của tiếng ồn, coi việc gây ồn là chuyện bình thường. Để giải quyết vấn nạn ô nhiễm tiếng ồn, TP HCM cần có những giải pháp đồng bộ, quyết liệt hơn nữa. Trước hết, cần hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng nặng mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm, đồng thời quy định rõ ràng hơn về trách nhiệm của các bên liên quan trong việc kiểm soát tiếng ồn. Đồng thời, đầu tư trang thiết bị hiện đại, đào tạo đội ngũ nhân lực có chuyên môn để thực hiện công tác đo đạc, kiểm tra tiếng ồn một cách hiệu quả, bảo đảm tính chính xác và khách quan.
Kiến trúc sư Trương Nam Thuận (Công ty CP Tư vấn Đầu tư Thiên Nam Anh) cho rằng để kiểm soát tiếng ồn hiệu quả, cần có cái nhìn linh hoạt và phù hợp với đặc thù của từng không gian đô thị. Việc chỉ dựa vào thiết bị đo cường độ âm thanh hay quản lý chung chung theo khu vực và thời gian là chưa đủ.
Ông Thuận đề xuất việc phân chia các khu vực rõ ràng như khu dân cư, khu thương mại, khu chợ truyền thống, khu công viên giải trí... để dễ dàng quy định mức độ tiếng ồn. Ví dụ, trong khu dân cư, sau 21 giờ, mọi hoạt động ồn ào nên được kiểm soát chặt chẽ. Ở các khu thương mại, nhà hàng, quán cà phê, có thể linh hoạt cho phép âm thanh lớn vào giờ hoạt động chính thức nhưng cần giảm vào buổi tối.
Đối với các khu chợ truyền thống, cần có khung giờ hợp lý cho hoạt động rao bán, vừa giữ gìn bản sắc chợ vừa không gây ảnh hưởng đến người xung quanh. Các khu công viên giải trí có thể cho phép mức độ tiếng ồn cao hơn vào ban ngày nhưng sau 22 giờ cần hạn chế các hoạt động âm thanh lớn.
"Quản lý tiếng ồn không chỉ đơn thuần là đặt ra những mức âm thanh cụ thể rồi đo đạc và xử phạt. Điều quan trọng hơn là xây dựng một hệ thống quy định hợp lý theo từng khu vực, từng khoảng thời gian, giúp việc kiểm soát trở nên dễ dàng và khả thi hơn. Khi mọi người hiểu rõ và thấy được sự hợp lý trong những quy định đó, việc tuân thủ sẽ trở thành thói quen thay vì là sự ép buộc" - ông Thuận nói.
Siết chặt quản lý
Về vấn đề ô nhiễm tiếng ồn, thời gian qua, UBND TP HCM đã có nhiều chỉ đạo. Cụ thể, UBND thành phố nhấn mạnh việc tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, nhắc nhở các doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể và người dân ký cam kết thực hiện nghiêm túc các quy định pháp luật về tiếng ồn. UBND TP HCM cũng yêu cầu các đơn vị, địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm những hành vi vi phạm, đặc biệt là tiếng ồn từ các hoạt động kinh doanh dịch vụ ăn uống, karaoke, quán bar, tiếng ồn từ các công trình xây dựng, sửa chữa nhà cửa, tiếng còi xe, tiếng rao bán hàng rong...
Ảnh hưởng đến sức khỏe
Tiếng ồn không chỉ gây khó chịu nhất thời mà còn có thể để lại những hậu quả lâu dài đối với sức khỏe con người. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ô nhiễm tiếng ồn có thể gây ra các vấn đề về thính giác, tim mạch, rối loạn giấc ngủ, stress, giảm khả năng tập trung, thậm chí là các bệnh lý về tâm thần. Đặc biệt, trẻ em là đối tượng dễ bị tổn thương nhất trước tác hại của tiếng ồn. Tiếng ồn có thể ảnh hưởng đến sự phát triển ngôn ngữ, khả năng đọc hiểu và nhận thức của trẻ, đồng thời làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tâm lý.
Bài và ảnh: ANH VŨ