Trình độ tiếng Anh của người Nhật giảm thấp kỷ lục, đứng sau cả Lào và Việt Nam

8 giờ trướcBài gốc

Năng lực giao tiếp tiếng Anh của Nhật Bản đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn một thập kỷ, theo một bảng xếp hạng toàn cầu. Điều này đang đặt ra lo ngại cho một quốc gia vốn tự hào là cường quốc kinh tế và giáo dục.

Báo cáo mới nhất của EF Education First (Thụy Sĩ) xếp Nhật Bản ở vị trí 96 trên 123 quốc gia, rơi vào nhóm thấp nhất - mức “rất thấp” và đứng sau cả Lào, Bhutan, Turkmenistan, Việt Nam. Trung Quốc đứng thứ 86, trong khi Hà Lan tiếp tục dẫn đầu, theo sau là Croatia, Áo và Đức.

Chỉ 14 năm trước, Nhật còn nằm sát nhóm dẫn đầu. Năm 2011, nước này đứng thứ 14, nhưng thứ hạng đã giảm gần như mỗi năm sau đó. Ngoại trừ năm 2014 giữ nguyên vị trí 26, trình độ tiếng Anh của Nhật liên tục đi xuống và năm nay là kết quả tệ nhất từ trước đến nay.

Báo cáo cho thấy kỹ năng đọc và nghe của người học Nhật tốt hơn nhiều so với nói và viết - mô hình quen thuộc cho thấy họ “hiểu được nhưng không làm chủ được” ngôn ngữ.

Theo SCMP, báo cáo cũng ghi nhận sự chênh lệch rõ rệt giữa các đô thị - nơi tiếng Anh được sử dụng nhiều hơn - và các vùng nông thôn có dân số già, ít tiếp xúc với ngoại ngữ.

Điều đáng chú ý là nhóm có điểm thấp nhất lại là thanh niên 18-25 tuổi. “Dù thế hệ này được cho là có nhiều cơ hội tiếp xúc với tiếng Anh qua trường học và môi trường trực tuyến, kết quả lại không phản ánh điều đó”, báo cáo nhận định.

Lớp học tiếng Anh tại một trường THCS ở Tokyo, Nhật Bản. Ảnh: Nikkei Asia

Phương pháp lỗi thời, quá phụ thuộc công nghệ

Giới chuyên môn chỉ ra nhiều nguyên nhân khiến trình độ tiếng Anh của Nhật đi xuống, từ cách dạy kém hiệu quả, chương trình học lỗi thời đến việc người trẻ dễ dàng phụ thuộc vào công nghệ dịch thuật.

“Khi tôi mới đến Nhật để dạy tiếng Anh vào năm 2016, tiếng Anh chỉ được bắt đầu đưa vào từ lớp 5", cô Caitlin Puzzar, người từng tham gia Chương trình Giảng dạy và Giao lưu Nhật Bản (JET), cho biết. Năm 2019, Nhật đưa môn học vào từ lớp 3 nhằm chuẩn bị cho Thế vận hội Tokyo và lượng khách quốc tế được dự báo sẽ tăng mạnh.

“Ý tưởng thì tốt nhưng cách triển khai lại không ổn”, cô nói.

Cô Puzzar, hiện sống tại Kyoto và vẫn làm trong lĩnh vực giáo dục, cho biết chương trình trung học cơ sở khi đó không thay đổi. “Vì vậy, học sinh chỉ lặp lại những gì đã học suốt bốn năm trước: Màu sắc, số đếm và bảng chữ cái”.

Thêm nhiều lý do khiến người Nhật khó tiến bộ trong tiếng Anh

Theo cô Puzzar, văn hóa lớp học cứng nhắc khiến việc học tiếng Anh càng khó khăn. Tiết học thường khô khan, chú trọng ngữ pháp hoàn hảo và kỹ năng viết, thay vì khuyến khích học sinh thử - sai - sửa bằng cách nói.

Nhiều trường cũng không tận dụng tốt giáo viên bản ngữ được bố trí hỗ trợ, trong khi học sinh quá ngại sai đến nỗi không dám nói tiếng Anh.

Makoto Watanabe, giáo sư truyền thông tại Đại học Hokkaido Bunkyo, cho rằng “một trong những lý do căn bản” khiến Nhật tụt hạng là vì người Nhật… không thật sự cần tiếng Anh.

Nhiều doanh nghiệp Nhật phục vụ thị trường nội địa nên hầu như không yêu cầu nhân viên sử dụng ngoại ngữ.

“Chính phủ nói nhiều về toàn cầu hóa và hợp tác quốc tế, nhưng giáo dục tiếng Anh trong trường học lại không đáp ứng nhu cầu hay sở thích của học sinh”, ông Watanabe nói.

Thêm vào đó, sự phổ biến của các công cụ như ChatGPT và ứng dụng dịch thuật khiến người trẻ “không có lý do” phải tự học tiếng Anh.

Với tình trạng thiếu lao động nghiêm trọng, Watanabe nói rằng ngay cả người có kỹ năng tiếng Anh hạn chế hiện nay vẫn dễ tìm việc. “Ngày càng nhiều người trẻ không muốn tốn công học tiếng Anh”, ông nhận xét.

Chuyên gia giáo dục Puzzar bổ sung rằng yếu tố kinh tế cũng tác động mạnh: Lương chững lại và đồng yen yếu khiến nhiều gia đình không đủ khả năng cho con học thêm và số người ra nước ngoài cũng giảm nên cơ hội luyện tập ít đi.

Tranh luận gay gắt về cách dạy tiếng Anh

Báo cáo của EF đang tạo ra nhiều tranh luận trong giới giáo dục và giáo viên nước ngoài. Một bình luận trên Japan Today nhận xét rằng dù nhiều người Nhật học tiếng Anh 10 năm, họ vẫn khó nói nổi một cuộc hội thoại đơn giản.

“Nếu dự giờ một tiết tiếng Anh ở trường trung học, bạn sẽ thấy ít nhất 80% thời gian giáo viên giảng… bằng tiếng Nhật. Học sinh Nhật không học tiếng Anh, mà chỉ nghe giáo viên nói về tiếng Anh bằng tiếng Nhật. Cả chương trình và phương pháp cần được xây dựng lại từ đầu”, bình luận viết.

Một ý kiến khác còn bi quan hơn: “Có lẽ chỉ 10 năm nữa, tiếng Anh sẽ trở thành môn tự chọn. Thực tế là nhu cầu không còn nhiều - AI ngày càng giống một chiếc máy phiên dịch. Khi mọi thứ nằm gọn trong điện thoại, người ta còn lý do gì để phải tự học?”.

Hoàng Linh

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/trinh-do-tieng-anh-cua-nguoi-nhat-giam-thap-ky-luc-dung-sau-ca-lao-va-viet-nam-2471816.html