Một nghiên cứu mới tại Trung Quốc cho thấy rằng việc trợ cấp cho nam giới tham gia vào công việc nhà và chăm sóc con cái có thể giúp đảo ngược tình trạng giảm tỉ lệ sinh đang diễn ra ở nhiều nước trên thế giới, theo tờ South China Morning Post.
Nghiên cứu do các nhà khoa học từ ĐH Phúc Đán và ĐH Hong Kong (Trung Quốc) hợp tác thực hiện và được công bố hồi tháng 5-2025.
Các nhà khoa học lưu ý tình trạng giảm tỉ lệ sinh đặc biệt cấp bách ở các quốc gia "chưa giàu đã già", vì mức sinh thấp đe dọa sự ổn định kinh tế và khả năng bắt kịp các nước phát triển.
Để giải quyết được tình trạng này, nhóm nghiên cứu nhấn mạnh cần có thêm các chính sách trợ cấp để người cha có thể tham gia nhiều hơn vào việc chăm sóc con, bởi các chính sách này sẽ có thể giúp tỉ lệ sinh tăng cao hơn đáng kể và mang tính dài hạn hơn hẳn so với việc chỉ hỗ trợ cho người mẹ.
Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh cần có thêm các chính sách trợ cấp dành cho người cha để giải quyết tình trạng giảm tỉ lệ sinh. Ảnh: EPA-EPE
Dựa trên dữ liệu từ 23 quốc gia, nhóm nghiên cứu giải thích rằng những kỳ vọng truyền thống đặt gánh nặng chăm sóc con cái chủ yếu cho phụ nữ vẫn còn phổ biến ở Trung Quốc và các quốc gia khác ở Đông Á. Điều này đang mâu thuẫn với những thay đổi nhanh chóng về tình hình kinh tế - xã hội ở các nước.
"Trợ cấp cho người cha tham gia chăm sóc con cái sẽ đẩy nhanh quá trình chuyển đổi xã hội sang một trạng thái bình đẳng hơn trong dài hạn, chuẩn mực xã hội được cải thiện, từ đó giúp cho phụ nữ có thêm cơ hội để tiếp cận nhiều chính sách hơn về lâu dài và tăng mong muốn sinh con” - nhóm nghiên cứu lưu ý.
Kết quả nghiên cứu này được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc đang phải đối mặt tình trạng giảm tỉ lệ sinh và dân số già hóa nhanh chóng, trong khi hệ thống phúc lợi xã hội đang chịu áp lực đáng kể.
Theo số liệu của chính phủ, dân số Trung Quốc trong năm 2024 đã giảm 1,39 triệu người xuống còn 1,4083 tỉ người. Đây là năm thứ ba liên tiếp dân số Trung Quốc giảm.
Tỉ lệ sinh của Trung Quốc cũng tiếp tục giảm xuống còn mức 1,1 con/phụ nữ - thấp hơn đáng kể so với mức 2,1 cần thiết để duy trì dân số ở mức ổn định từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Trước tình trạng trên, chính quyền Trung Quốc trong thời gian qua đã thực hiện nhiều biện pháp thúc đẩy việc chia sẻ trách nhiệm nuôi dạy con cái cho nam giới nhằm giải quyết tâm lý ngại sinh con và giảm tỉ lệ sinh.
Mới đây nhất, chính quyền tỉnh Tứ Xuyên hôm 2-6 đã công bố đề xuất sửa đổi các quy định về kế hoạch hóa gia đình để lấy ý kiến người dân, trong đó kéo dài thời gian nghỉ thai sản dành cho cha từ 20 lên 30 ngày.
Ngoài ra, thời gian nghỉ thai sản cho mẹ sẽ được tăng lên lần lượt là 90 đối với phụ nữ sinh con thứ nhất, 120 cho phụ nữ sinh con thứ hai và 150 ngày cho phụ nữ sinh con thứ ba. Thời gian nghỉ kết hôn cũng sẽ được kéo dài từ 5 lên 20 ngày và kèm thêm 5 ngày nếu đôi vợ chồng thực hiện kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân.
Những chính sách ưu đãi như trên được cho là đã mang lại một số kết quả tích cực. Tại TP Thiên Môn thuộc tỉnh Hồ Bắc, nhờ có các chính sách khuyến khích sinh nở, số lượng trẻ sơ sinh tăng thêm 1.050 trẻ vào năm 2024, tương đương 17% so với năm 2023. Kết quả này đưa Thiên Môn trở thành một trong số ít các địa phương ghi nhận tăng trưởng tỉ lệ sinh trong thời gian qua.
TRỌNG TẤN