Kể từ ngày 20/1/2025, theo sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump, hàng trăm nghìn nhân viên liên bang tại Mỹ đã buộc phải quay lại văn phòng toàn thời gian sau nhiều năm làm việc từ xa hoặc theo chế độ hybrid, chỉ đến văn phòng vài ngày mỗi tuần.
Nhưng khi trở lại, nhiều người đã bất ngờ vì nơi làm việc không hề chuẩn bị đầy đủ, theo 10 nhân viên liên bang trao đổi với Reuters.
Tại trụ sở NASA ở Washington D.C., nhiều nhân viên hoang mang khi bước vào tòa nhà và phát hiện gián bò lổm ngổm trên sàn nhà, côn trùng chui ra từ vòi nước. Một số người phải ngồi ghế mà không có bàn, thậm chí có người đặt máy tính lên đùi để làm việc tạm bợ.
Trong khi đó, tại Sở Thuế vụ Mỹ (IRS) ở Memphis, Tennessee, nhân viên không có đủ không gian làm việc, buộc phải chia sẻ phòng đào tạo, dẫn đến việc không thể gọi điện xử lý các vấn đề thuế quan trọng vì lo ngại vi phạm luật bảo mật. Một nhân viên IRS tại California thậm chí bị yêu cầu làm việc ngay trong... phòng chứa đồ.
Tòa nhà của Sở Thuế vụ Mỹ tại Washington, DC (Mỹ). Ảnh: Reuters.
“Cuộc chiến” giành chỗ
Không chỉ tại thủ đô, tình trạng thiếu không gian làm việc còn diễn ra trên khắp nước Mỹ.
Một số nhân viên tại Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) cho biết họ phải giành giật từng chỗ ngồi mỗi sáng, trong khi đội bảo trì liên tục khiêng vác bàn ghế để tạo ra các góc làm việc tạm thời. Một nhân viên giấu tên tại USDA mô tả: “Như một trận chiến vậy. Nếu đến muộn, bạn sẽ không có chỗ làm”.
Thậm chí, nhiều người trở lại văn phòng chỉ để thấy nhà vệ sinh không có giấy lau tay. "Cảnh tượng chẳng khác gì sở thú", nhân viên này than phiền.
Tình trạng thiếu hụt bàn ghế khiến nhân viên phải làm việc ngay trên thùng giấy hoặc ngồi bệt xuống sàn nhà. Reuters đã thu thập được một số bản ghi nhớ nội bộ cho thấy nhiều nhân viên khi quay lại làm việc không có bàn, không có mạng Internet và thậm chí không có chỗ đỗ xe.
Tại Cơ quan Di trú và Nhập tịch Mỹ (USCIS), nhiều nhân viên miêu tả cuộc săn lùng bàn làm việc chẳng khác nào “Đấu trường sinh tử” (The Hunger Games), khi họ phải tranh giành từng chỗ ngồi trong không gian quá tải.
Một nhân viên tại văn phòng khu vực của USCIS ở Chicago chia sẻ rằng họ bị buộc phải làm việc trên những thùng giấy trong một kho chứa tạm thời được sử dụng làm văn phòng.
Cơ quan Di trú và Nhập tịch Mỹ (USCIS) tại New York (Mỹ). Ảnh: Reuters.
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã gửi thông báo tới nhân viên, cảnh báo rằng họ không thể đảm bảo đủ bàn làm việc hay chỗ đỗ xe cho khoảng 18.000 nhân viên quay lại văn phòng.
Tại NASA, nhiều nhân viên còn phải họp qua điện thoại trong xe hơi vì bên trong văn phòng quá đông đúc. Họ dùng mạng dữ liệu cá nhân để làm việc do hệ thống Wi-Fi của tòa nhà liên tục mất kết nối.
Một số người sống cách xa trụ sở tới 50 dặm đã quyết định đi làm từ... lúc 4h sáng để tránh kẹt xe và giành được chỗ làm việc. Thậm chí, có người ngủ qua đêm trong ôtô ngay trước tòa nhà để sáng hôm sau có thể vào làm sớm.
Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại Bộ Tư pháp (DOJ). Văn phòng Chương trình Tư pháp, cơ quan cấp ngân sách lớn nhất của DOJ, từng có 8 tầng và một bãi đỗ xe riêng, nhưng nay đã bị chuyển sang một tòa nhà chỉ có bốn tầng và một bãi đỗ xe duy nhất. Điều này khiến hơn 400 nhân viên phải tranh giành chỗ đỗ xe mỗi ngày.
Sự chuẩn bị kém cỏi hay chiêu bài chính trị?
Nhiều công đoàn và chuyên gia cho rằng sự thiếu chuẩn bị này không phải là ngẫu nhiên. Họ cáo buộc chính quyền Trump cố tình tạo ra môi trường làm việc tồi tệ để buộc nhân viên tự nguyện nghỉ việc, giúp chính quyền dễ dàng cắt giảm quy mô bộ máy liên bang.
Thực tế, Tổng thống Trump từ lâu đã bày tỏ ý định cắt giảm và tái cấu trúc lực lượng lao động dân sự liên bang 2,3 triệu người.
Ông Steve Lenkart, Giám đốc điều hành Liên đoàn Nhân viên Liên bang Quốc gia (NFFE), nhận định: “Việc đưa nhân viên trở lại văn phòng không nhằm cải thiện hiệu suất làm việc mà chỉ là một chiêu trò để khiến họ từ bỏ công việc”.
Dữ liệu từ Reuters cho thấy hơn 100.000 nhân viên liên bang đã nghỉ việc từ khi ông Trump nhậm chức nhiệm kỳ 2, thông qua sa thải hoặc chấp nhận gói nghỉ việc sớm. Chính quyền vẫn đang tiếp tục kế hoạch cắt giảm nhân sự hàng loạt.
Các chuyên gia quản trị và công đoàn cũng chỉ trích rằng lệnh trở lại văn phòng này là một biểu hiện rõ ràng về cách tiếp cận "tốc biến" của ông Trump và cố vấn hàng đầu của ông, tỷ phú Elon Musk, trong việc tái cấu trúc chính phủ.
"Đó là chiến lược 'làm nhanh, phá nhanh' mà không suy nghĩ tới hậu quả", Pam Herd, giáo sư chính sách xã hội tại Đại học Michigan, nhận định.
Lệnh trở lại làm việc trực tuyến tại văn phòng nằm trong chiến dịch tái cấu trúc "tốc biến" của Tổng thống Donald Trump và tỷ phú Elon Musk. Ảnh: Reuters.
Tuy nhiên, chính quyền Trump khẳng định việc trở lại văn phòng là cần thiết. Một phát ngôn viên của Văn phòng Quản lý Nhân sự Mỹ (OPM) cho biết: "Chúng tôi ưu tiên làm việc trực tiếp để tăng cường sự hợp tác, trách nhiệm và nâng cao hiệu suất phục vụ người dân".
Lệnh quay lại văn phòng của Trump không chỉ ảnh hưởng đến công việc của hàng trăm nghìn nhân viên liên bang mà còn có tác động lớn đến nền kinh tế Washington D.C. và các khu vực lân cận.
Thị trưởng Washington D.C., bà Muriel Bowser, đã ủng hộ sắc lệnh này, cho rằng sự vắng mặt của nhân viên liên bang đang khiến thành phố thất thu nguồn thuế đáng kể.
Trong khi chính quyền Trump tuyên bố sắc lệnh này sẽ giúp cải thiện hiệu suất làm việc, thì hàng nghìn nhân viên liên bang lại đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng mới. Họ không chỉ phải vật lộn với điều kiện làm việc tồi tệ mà còn phải đối mặt với nguy cơ mất việc khi chính quyền tiếp tục kế hoạch cắt giảm nhân sự.
Tuy nhiên, với tình trạng quá tải và môi trường làm việc căng thẳng như hiện nay, nhiều nhân viên đang cân nhắc nghỉ việc, điều có thể làm trầm trọng hơn cuộc khủng hoảng nhân sự trong chính phủ Mỹ.
Phương Linh