Nhiều ngôi nhà khang trang bên cánh đồng khóm Cầu Đúc ở xã Hỏa Lựu nhìn từ trên cao.
Hiệu quả từ mô hình sản xuất hữu cơ
Vụ khóm năm 2024-2025, ông Lê Thanh Sơn, nông dân tại xã Hỏa Lựu, thành phố Cần Thơ canh tác 1,5ha khóm theo quy trình sử dụng chế phẩm vi sinh và phân hữu cơ suốt vụ. Kết quả mang lại vượt ngoài mong đợi: vườn khóm hạn chế rõ rệt các bệnh thối rễ, cháy lá; đất được cải tạo, giảm phèn, giảm mặn; trái khóm đạt chất lượng cao và năng suất ổn định.
Ông Sơn chia sẻ, trước đây khi sử dụng phân hóa học liên tục, đất bị chai cứng chỉ sau vài năm, cây kém phát triển. Từ tháng 3/2024, ông chuyển đổi sang dùng vi sinh: “Giờ thấy mừng lắm, trái khóm đạt trung bình khoảng 1,2kg, đất cũng tơi xốp hơn”.
Không chỉ người trồng đánh giá cao, thương lái cũng nhận thấy sự khác biệt. Ông Phan Thành Đức, thương lái tỉnh Đồng Tháp, nhận xét: “Khóm ở đây trồng theo hướng hữu cơ nên trái đẹp, thịt chắc, ngọt hơn so với khóm dùng nhiều hóa học. Khách rất ưa chuộng nên giá thu mua cũng cao hơn".
Người nông dân sử dụng chế phẩm vi sinh và phân hữu cơ trồng khóm mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Xã Hỏa Lựu hiện có hơn 2.500 ha khóm, là vùng sản xuất đặc sản lớn nhất của thành phố. Nhằm nâng chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường xuất khẩu, chính quyền địa phương đã đẩy mạnh vận động nông dân giảm hóa học, tăng sử dụng chế phẩm vi sinh, tiến tới sản xuất theo hướng hữu cơ và VietGAP.
Song song đó, các lớp tập huấn kỹ thuật, hội thảo đầu bờ được tổ chức thường xuyên với sự tham gia của nhà khoa học và doanh nghiệp. Qua đó, nông dân được hướng dẫn cách sử dụng phân hữu cơ, cách nhận diện, xử lý dịch bệnh bằng biện pháp sinh học, cũng như kỹ thuật chăm sóc để tăng năng suất.
Ông Trần Lê Anh Tuấn, Giám đốc Công ty Cổ phần Hữu cơ Sinh học Phương Đông, cho biết qua vụ khóm 2024-2025, chất lượng trái tại Hỏa Lựu có bước cải thiện rõ rệt: “Chúng tôi hỗ trợ bà con để họ có động lực theo đuổi mô hình sản xuất hữu cơ. Đây là hướng đi giúp cải tạo đất và nâng năng suất bền vững hơn".
Vùng khóm Hỏa Lựu trở thành đặc sản chủ lực, cung cấp nguyên liệu chất lượng cao cho doanh nghiệp chế biến.
Định hướng phát triển bền vững cho đặc sản khóm Hỏa Lựu
Không chỉ mang lại nguồn thu từ nông nghiệp, cây khóm Cầu Đúc ở Hỏa Lựu còn được khai thác phục vụ du lịch cộng đồng. Nhiều hộ dân đã mở mô hình cho du khách vào tham quan vườn, trải nghiệm bơi xuồng trong rẫy khóm, thưởng thức khóm tươi tại chỗ, câu cá và chụp ảnh.
Anh Huỳnh Đức Phong, thành viên Hợp tác xã Nông nghiệp Thạnh Thắng, xã Hỏa Lựu, cho biết việc kết hợp sản xuất và du lịch mang lại nguồn thu tốt hơn: “Lúc đầu còn bỡ ngỡ, nhưng nhờ tham gia các lớp tập huấn về du lịch và kỹ thuật trồng khóm, tôi đã khắc phục khó khăn. Giờ khách đến đông, thu nhập cải thiện đáng kể".
Theo thống kê địa phương, mỗi hecta khóm Cầu Đúc mang lại 70-100 triệu đồng/năm. Bên cạnh trái tươi, các sản phẩm chế biến như mứt khóm, nước ép khóm, khóm sấy… giúp gia tăng giá trị và mở rộng thị trường.
Cây khóm Cầu Đúc ở Hỏa Lựu còn được khai thác phục vụ du lịch cộng đồng.
Chính quyền xã Hỏa Lựu đang đặt mục tiêu xây dựng vùng khóm chuyên canh theo hướng chuẩn hóa quy trình trồng, mở rộng diện tích sản xuất hữu cơ, đồng thời chuẩn bị nguồn nguyên liệu ổn định cho chế biến sâu.
Ông Võ Tứ Phương, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Hỏa Lựu, cho biết trong thời gian tới địa phương sẽ tập trung vào bốn nhiệm vụ trọng tâm: Chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nông dân, đặc biệt là quy trình phòng, trị bệnh trên khóm bằng biện pháp sinh học. Tìm kiếm và nhân rộng nguồn giống sạch, giúp người dân dễ tiếp cận và trồng hiệu quả hơn; Liên kết sản xuất và tiêu thụ, thu hút doanh nghiệp đầu tư nhà máy chế biến sâu các sản phẩm từ khóm; Đầu tư hạ tầng vùng chuyên canh, đồng thời củng cố hoạt động các hợp tác xã trên địa bàn.
Nông dân chăm sóc cánh đồng khóm Cầu Đúc nhìn từ trên cao.
Ông Phương nhấn mạnh, mục tiêu lâu dài là xây dựng vùng khóm Hỏa Lựu trở thành đặc sản chủ lực, cung cấp nguyên liệu chất lượng cao cho doanh nghiệp chế biến, phát triển du lịch trải nghiệm và đóng góp vào kinh tế địa phương.
Việc ứng dụng chế phẩm vi sinh vào trồng khóm tại Hỏa Lựu cho thấy hiệu quả kép: Giảm mạnh chi phí phân bón hóa học; cải thiện độ phì của đất và hạn chế ô nhiễm môi trường; tăng năng suất, chất lượng và mẫu mã trái khóm; tăng giá trị sản phẩm nhờ thị trường ưa chuộng nông sản sạch; gắn kết nông nghiệp với du lịch sinh thái, nâng cao thu nhập đa nguồn.
Mô hình này được xem là bước chuyển quan trọng của nông dân Hỏa Lựu, thành phố Cần Thơ trong việc hướng tới nền nông nghiệp hiện đại, an toàn và bền vững, đồng thời mở ra cơ hội lớn cho ngành du lịch trải nghiệm vùng sông nước Cần Thơ.
VĂN ÚT