Luật Thủ đô 2024
Phối cảnh Dự án đầu tư Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng, Hà Nội. Ảnh đơn vị thiết kế
Xây dựng Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng
Mới đây, Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Thông báo số 626/TB-VPCP thông báo kết luận của Thường trực Chính phủ tại cuộc họp về triển khai thực hiện Dự án đầu tư xây dựng Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng trên địa bàn TP Hà Nội.
Thường trực Chính phủ đánh giá Dự án đầu tư xây dựng Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng phù hợp với định hướng chiến lược phát triển Thủ đô đã được Tổng bí thư Tô Lâm kết luận, đồng ý chủ trương cho nghiên cứu. Thường trực Chính phủ đồng ý chủ trương nghiên cứu đầu tư Dự án xây dựng Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng theo đề xuất của TP Hà Nội. Thông báo nêu rõ, việc triển khai Dự án phải bảo đảm mục tiêu văn hiến, văn minh, xanh, sạch, đẹp, an toàn, hiện đại, hiệu quả và xứng tầm quốc tế; khai thác hiệu quả mặt đất, mặt nước, không gian ngầm, không gian trên cao, làm cho dòng sông Hồng trở nên dịu dàng, hiền hòa, xinh đẹp hơn, phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội ở đẳng cấp quốc tế, đồng thời tạo nhiều công ăn việc làm, sinh kế cho Nhân dân, góp phần nâng cao đời sống tinh thần và vật chất của Nhân dân.
Thường trực Chính phủ giao UBND TP Hà Nội rà soát, bảo đảm việc triển khai Dự án phù hợp với Quy hoạch Thủ đô, Quy hoạch chung Thủ đô, quy hoạch phân khu sông Hồng, các quy hoạch có liên quan và đảm bảo hiệu quả kinh tế, xã hội; đầu tư phân kỳ, làm đến đâu chắc đến đó, làm việc nào dứt điểm việc đó, không dàn trải; phấn đấu khởi công Dự án vào ngày 19/12/2025 và khánh thành vào dịp kỷ niệm 100 năm ngày thành lập Đảng (ngày 3/2/2030).
Về cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai Dự án, Thường trực Chính phủ chỉ đạo UBND TP Hà Nội rà soát, vận dụng tối đa thẩm quyền theo Luật Thủ đô để quyết định các cơ chế, chính sách cần thiết cho việc triển khai Dự án. Thường trực Chính phủ lưu ý chỉ trình cấp có thẩm quyền đối với những cơ chế, chính sách chưa có trong hệ thống pháp luật hiện hành trong các lĩnh vực thủy lợi, phòng chống thiên tai, môi trường, đầu tư, đấu thầu,… đồng thời giải trình rõ sự cần thiết và lý do đề xuất. Đặc biệt không để xảy ra tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm khi triển khai Dự án.
Chủ tịch UBND TP Hà Nội chủ trì, làm việc với Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Xây dựng, Nông nghiệp và Môi trường, Tư pháp và các Bộ, ngành liên quan để lấy ý kiến, thống nhất về các cơ chế, chính sách đặc thù cần xin ý kiến Bộ Chính trị; báo cáo Thành ủy Hà Nội chủ trì, xem xét, phối hợp với Đảng ủy Chính phủ trình xin ý kiến Bộ Chính trị trước ngày 20/11/2025 về việc triển khai Dự án và chủ trương áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù có trong quy định của pháp luật hiện hành.
Trên cơ sở ý kiến của Bộ Chính trị, giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với UBND TP Hà Nội và các Bộ, ngành liên quan hoàn thiện hồ sơ báo cáo của Chính phủ để trình xin ý kiến Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định theo thẩm quyền; đồng thời dự thảo Nghị quyết của Chính phủ ban hành theo quy trình rút gọn để thể chế hóa một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện Dự án theo các nội dung đã được các cấp có thẩm quyền chấp thuận. Chính phủ phê duyệt Nghị quyết và báo cáo Quốc hội theo quy định tại Nghị quyết của Quốc hội.
Biểu tượng cho sự phát triển
Điều 17 Luật Thủ đô 2024 về quy hoạch xây dựng, phát triển Thủ đô quy định: việc xây dựng và phát triển Thủ đô phải thực hiện theo Quy hoạch Thủ đô, Quy hoạch chung Thủ đô. Quy hoạch Thủ đô, Quy hoạch chung Thủ đô phải bảo đảm xây dựng Thủ đô văn hiến, văn minh, hiện đại, phát triển bền vững, môi trường sống trong lành, an ninh nguồn nước với sông Hồng là trục xanh, cảnh quan trung tâm, phát triển đô thị hài hòa hai bên sông của TP; bảo đảm quốc phòng, an ninh, kết nối hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội của Thủ đô với các địa phương có hoạt động liên kết, phát triển vùng với Thủ đô và cả nước.
Cùng với đó, tập trung nguồn lực, ưu tiên tổ chức thực hiện quy hoạch phân khu sông Hồng và sông Đuống phù hợp với Quy hoạch Thủ đô và Quy hoạch chung Thủ đô. Trong đó, cho phép xây dựng các tuyến đê mới phù hợp với quy hoạch phòng, chống lũ của tuyến sông có đê, quy hoạch đê điều và quy hoạch khác có liên quan để khai thác hiệu quả quỹ đất. Trên bãi sông được phép tồn tại một số khu vực dân cư hiện hữu và được phép xây dựng mới công trình, nhà ở với tỷ lệ thích hợp theo quy hoạch phòng, chống lũ của tuyến sông có đê và quy hoạch khác có liên quan; các khu vực bãi sông, bãi nổi còn lại được phép xây dựng các công trình dành cho không gian công cộng, công trình phục vụ mục đích công cộng nhưng không tôn cao bãi sông, bãi nổi để đảm bảo yêu cầu không làm cản trở dòng chảy.
UBND TP quyết định điều chỉnh việc xác định phân vùng môi trường trong Quy hoạch Thủ đô, điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung đô thị, quy hoạch chung xây dựng khu chức năng, quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật của TP đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện. HĐND TP quy định chi tiết trình tự, thủ tục điều chỉnh việc xác định phân vùng môi trường, điều chỉnh cục bộ quy hoạch quy định tại khoản này.
Trong Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050 đã được Thủ tướng phê duyệt, sông Hồng là trục xanh, trục cảnh quan trung tâm của Thủ đô, là không gian văn hóa di sản, du lịch và dịch vụ, kết nối Vùng Thủ đô và Vùng Đồng bằng sông Hồng. Để hiện thực hóa được định hướng lớn này, TP Hà Nội đang tập trung chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện đồng bộ công tác quy hoạch khu vực bãi sông, ngoài đê sông Hồng, sông Đuống.
Theo đánh giá của UBND TP Hà Nội, Dự án đầu tư xây dựng Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng là công trình mang tính khởi động, biểu tượng sức bật cho giai đoạn phát triển mới, tạo trực động lực liên kết các khu vực đô thị hiện hữu, mở rộng không gian phát triển về phía Bắc và Nam sông Hồng, đồng thời hình thành biểu tượng mới của Thủ đô trong thời kỳ hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.
Dự án có mục tiêu hình thành trục động lực phát triển mới dọc hai bên bờ sông Hồng, kết nối trung tâm Hà Nội với các khu vực phía Bắc và phía Nam sông, mở rộng không gian phát triển đô thị, thương mại, dịch vụ, du lịch và logistics. Khi hoàn thành, tuyến đại lộ ven sông kết nối với hệ thống cầu Tứ Liên, Trần Hưng Đạo, Ngọc Hồi… sẽ giảm tải áp lực giao thông nội đô, thúc đẩy liên kết vùng giữa Hà Nội với các tỉnh Bắc Ninh, Hưng Yên, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, hình thành hành lang kinh tế sông Hồng – trục phát triển chiến lược của miền Bắc. Dự án góp phần tăng thu ngân sách, tạo việc làm, thu hút đầu tư trong và ngoài nước, kích thích thị trường bất động sản, thương mại và du lịch ven sông, đóng góp tích cực vào tăng trưởng GRDP của Hà Nội và GDP quốc gia.
Dự án đầu tư xây dựng Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng có phạm vi nghiên cứu khoảng 11.000 ha, diện tích nghiên cứu lập Dự án khoảng 7.800 ha; thuộc phạm vi Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng, tỷ lệ 1/5.000. Công trình nằm thuộc địa giới hành chính 16 phường, xã: Thượng Cát, Đông Ngạc, Phú Thượng, Hồng Hà, Lĩnh Nam, Bồ Đề, Long Biên, Ô Diên, Thanh Trì, Nam Phù, Hồng Vân, Mê Linh, Thiên Lộc, Vĩnh Thanh, Đông Anh, Bát Tràng. Các nhà đầu tư đã xác định 6 giá trị cốt lõi để từng bước hiện thực hóa mục tiêu trên là An toàn phòng chống lũ – Sinh thái – Hạ tầng – Chuyển đổi chức năng – Phát triển kinh tế – Văn hóa văn minh.
Tổng vốn đầu tư Dự án dự kiến khoảng 338.000 tỷ đồng. Quỹ đất dự kiến thanh toán sơ bộ xác định khoảng 2.076 ha đất trên địa bàn các xã: Ô Diên, Đan Phượng, Liên Minh, Hoài Đức, Sơn Đồng, Dương Hòa, An Khánh, Thư Lâm, Đại Thanh, Ngọc Hồi, Thường Tín.
Thu Hà