Trung Quốc bất ngờ loại xe điện khỏi chiến lược 5 năm tới

8 giờ trướcBài gốc

Ngành xe điện Trung Quốc đang chịu sức ép lớn từ dư thừa công suất, cuộc chiến giá kéo dài và cạnh tranh gay gắt, sau giai đoạn tăng trưởng nóng. Ảnh: Reuters.

Theo bản kế hoạch phát triển kinh tế xã hội được Tân Hoa Xã công bố ngày 28/10, Trung Quốc đã loại danh mục xe năng lượng mới (NEV) bao gồm xe điện, xe hybrid sạc ngoài và xe pin nhiên liệu, khỏi nhóm ngành công nghiệp chiến lược quốc gia.

Reuters cho hay đây là lần đầu tiên sau hơn 15 năm, lĩnh vực này không còn được nhắc đến trong định hướng phát triển trọng điểm của Trung Quốc. Thay vào đó, chính phủ xác định công nghệ lượng tử, sản xuất sinh học, năng lượng hydro và hạt nhân là động lực tăng trưởng mới trong giai đoạn tới.

Ngành ôtô chỉ được đề cập chung cùng bất động sản, với định hướng gỡ bỏ các hạn chế mua xe để kích cầu tiêu dùng nội địa.

Toàn văn kế hoạch sẽ được trình bày tại kỳ họp Quốc hội Trung Quốc vào tháng 3/2026.

Kể từ năm 1953, Trung Quốc đã ban hành các kế hoạch 5 năm như công cụ hoạch định chính sách trọng tâm cho phát triển kinh tế công nghiệp, xác định ưu tiên chiến lược và định hình mô hình tăng trưởng cho nền kinh tế.

Trong 3 kế hoạch 5 năm gần nhất, xe năng lượng mới luôn được xem là ngành chiến lược trọng điểm, hưởng hàng chục tỷ USD trợ cấp từ chính phủ trung ương và địa phương, giúp Trung Quốc trở thành thị trường xe điện lớn nhất thế giới và trung tâm chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tuy nhiên, sau giai đoạn tăng trưởng nóng, ngành này đang chịu sức ép dư thừa công suất, cuộc chiến giá kéo dài và cạnh tranh gay gắt.

Phát biểu cùng ngày, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhấn mạnh cần tránh tình trạng các địa phương ồ ạt phát triển cùng một lĩnh vực mới. "Chúng ta cần hướng dẫn các bên hành động đúng đắn, hợp lý và thực tế, tránh lao vào các sáng kiến mới một cách vội vã", ông nói.

Trước đó, ông từng đặt câu hỏi liệu mỗi tỉnh có thực sự cần phát triển các ngành như trí tuệ nhân tạo, tính toán hiệu năng cao hay xe điện, ám chỉ tình trạng đầu tư trùng lặp đang lan rộng giữa các địa phương.

Kể từ khi Trung Quốc khởi động chiến lược phát triển xe điện năm 2009, hàng loạt thành phố vốn không phải trung tâm công nghiệp ôtô truyền thống như Hợp Phì và Tây An đã nhanh chóng trở thành những “cứ điểm xe điện” mới.

Cùng với tham vọng của Trung Quốc trong việc trở thành quốc gia tiên phong về đổi mới công nghệ, hầu như tỉnh thành nào cũng chen chân vào lĩnh vực xe điện để giành vị thế riêng.

Quốc gia này cũng đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng sạc điện với mục tiêu xây dựng 28 triệu trạm sạc vào cuối năm 2027 và công suất hơn 300 triệu kW, đủ phục vụ 80 triệu xe điện. Chương trình do Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia (NDRC) chủ trì, hướng đến nâng cấp hệ thống sạc nhanh tại đô thị, đường cao tốc và khu dân cư, đồng thời cải thiện hạ tầng ở khu vực nông thôn.

Hiện Trung Quốc là quốc gia xuất khẩu ôtô lớn nhất thế giới, với 5,5 triệu xe xuất khẩu trong năm 2024, trong đó gần 40% là xe điện. Tuy nhiên, từ tháng 1/2026, chính phủ nước này sẽ siết chặt quy định, yêu cầu xe điện xuất khẩu phải có giấy phép riêng tương tự xe chạy xăng, nhằm "đảm bảo sự phát triển lành mạnh của ngành".

Các thương hiệu dẫn đầu thị trường xe điện Trung Quốc như BYD, Nio và Xpeng đang chịu sức ép lớn từ mức thuế cao mà Liên minh châu Âu (EU) mới áp đặt. Trong khi đó, thị trường trong nước đã gần bão hòa, với hàng chục thương hiệu cùng cạnh tranh trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng yếu và áp lực giảm phát kéo dài.

Bên cạnh đó, những căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và các nước phương Tây càng khiến triển vọng của ngành này thêm phần bất ổn.

Giới phân tích nhận định việc loại xe điện khỏi danh mục ngành chiến lược không đồng nghĩa Trung Quốc từ bỏ lĩnh vực này, mà nhấn mạnh sự chuyển dịch trọng tâm sang kiểm soát công suất dư thừa và đảm bảo tăng trưởng bền vững.

Lam Như

Nguồn Znews : https://znews.vn/trung-quoc-bat-ngo-loai-xe-dien-khoi-chien-luoc-5-nam-toi-post1598075.html