Trung Quốc cảnh báo rủi ro bong bóng robot hình người

3 giờ trướcBài gốc

Trung Quốc cảnh báo rủi ro bong bóng robot hình người.

Sự bùng nổ của ngành sản xuất robot hình người

Từ sau khi những robot nhảy múa của Unitree gây sốt toàn quốc trong chương trình Gala mừng Tết Nguyên đán hồi đầu năm, đầu tư vào robot hình người tại Trung Quốc đã bùng nổ một cách mạnh mẽ.

Hồi tháng 2-2025, Chủ tịch Tập Cận Bình gặp gỡ các nhà lãnh đạo công nghệ hàng đầu Trung Quốc để thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp robot hình người.

Từ đó tới nay, robot của các công ty khởi nghiệp đang lên như AgiBot và Galbot liên tục “gây bão” trên mạng xã hội với những màn trình diễn như chạy marathon, đánh quyền anh hay pha cà phê.

Lượng chú ý khổng lồ này đã kích thích làn sóng đầu tư vào lĩnh vực robot, đẩy chỉ số Solactive China Humanoid Robotics Index - theo dõi cổ phiếu các công ty liên quan đến robot - tăng gần 60% kể từ đầu năm cho tới khi đạt đỉnh vào tháng 10. Citigroup dự báo quy mô thị trường này trên toàn cầu có thể đạt tới 7.000 tỉ đô la vào năm 2050.

Rủi ro bong bóng đầu tư

Tuy nhiên, sự tăng trưởng nhanh chóng cũng làm nổi bật rủi ro khi một ngành còn non trẻ phát triển quá nhanh so với nền tảng cơ bản. Bởi trên thực tế, quá trình robot hình người chuyển từ các màn trình diễn mãn nhãn, sang giai đoạn ứng dụng rộng rãi trong hộ gia đình hay nhà máy vẫn còn một khoảng cách khá xa.

Những tín hiệu cảnh báo đáng chú ý đã được gửi đi từ Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia (NDRC), cơ quan chịu trách nhiệm xây dựng chiến lược kinh tế và điều chỉnh chính sách của Trung Quốc. Hôm thứ Năm tuần trước, NDRC cho biết nhờ dòng vốn mới không ngừng đổ vào, số lượng công ty robot hình người tại Trung Quốc đã vượt 150 và vẫn tiếp tục tăng.

“Các ngành công nghệ tiên phong từ lâu đã phải đối mặt với bài toán cân bằng giữa tốc độ phát triển và nguy cơ hình thành bong bóng và lĩnh vực robot hình người cũng không ngoại lệ”, bà Li phát ngôn viên NDRCcảnh báo.

Lời kêu gọi thận trọng này phản ánh sự lo ngại của Bắc Kinh về việc dòng vốn đầu tư dư thừa đang đổ vào một lĩnh vực được coi là động lực tăng trưởng kinh tế mới của đất nước. Điều này gợi nhớ đến các đợt đầu tư quá mức từng xảy ra trong những ngành như chia sẻ xe đạp hay sản xuất chip, kéo theo các đợt sàng lọc mạnh khiến nhiều doanh nghiệp nhỏ bị xóa sổ.

“Động thái này nhằm ngăn chính quyền địa phương đổ xô vào các dự án dưới danh nghĩa công nghệ mới, thường dẫn đến đầu tư kém chất lượng và kém hiệu quả”, Fu Zhifeng, Giám đốc đầu tư của Shanghai Chengzhou Investment Management nói, “các địa phương thường có tâm lý đầu tư theo phong trào, ngay cả khi thiếu nguồn lực và năng lực cần thiết”.

Khoảng cách lớn giữa sản phẩm chào bán và ứng dụng thực tế

Trên thực tế, trong vài tháng gần đây, các công ty robot hình người Trung Quốc đã ồ ạt tung ra sản phẩm mới, bao gồm mẫu robot kích thước trẻ em “Bumi” của Noetix Robotics, vừa được mở bán trước trong tháng 10 với giá 9.998 nhân dân tệ (khoảng 1.412 đô la).

Tuy nhiên, với việc nhiều mẫu robot được chào bán ở mức giá “siêu rẻ”, nhiều chuyên gia cảnh báo dấu hiệu hình thành bong bóng đầu tư khi một số công ty có thể sử dụng các biện pháp tiếp thị phô trương để thu hút nguồn vốn mới.

Một báo cáo hồi tháng 4 của công ty tư vấn chuyên ngành Leaderobot dự báo ngành robot hình người Trung Quốc sẽ đạt giá trị 82 tỉ nhân dân tệ (khoảng 11,6 tỉ đô la) vào năm 2025, chiếm một nửa doanh số toàn cầu. Tuy nhiên, bà Li Chao lưu ý rằng ngành robot hình người vẫn chưa thực sự trưởng thành cả về công nghệ lẫn thương mại hóa sản phẩm và ứng dụng thực tế.

Những lo ngại trên thị trường chứng khoán

Những lo ngại tương tự cũng dần xuất hiện trên thị trường chứng khoán. Chỉ số Solactive China Humanoid Robotics Index hiện đã giảm gần 20% so với mức đỉnh trong bối cảnh sự thận trọng của nhà đầu tư ngày càng gia tăng, tương tự như lo ngại của giới đầu tư Phố Wall về mức định giá quá cao và chi tiêu khổng lồ của các công ty trí tuệ nhân tạo (AI).

“Tôi hiện giữ quan điểm trung lập về cổ phiếu robot vì mức định giá đã khá cao, và chỉ một số ít công ty có thể giành được vị trí vững chắc trong từng khâu của chuỗi cung ứng”, chuyên gia Fu Zhifeng nhận định, “về dài hạn, có thể chỉ một hoặc hai công ty có thể nổi lên từ cuộc đua khốc liệt này”.

Sự tăng trưởng nhanh chóng cũng làm nổi bật rủi ro khi một ngành còn non trẻ phát triển quá nhanh so với nền tảng cơ bản. Bởi trên thực tế, quá trình robot hình người chuyển từ các màn trình diễn mãn nhãn, sang giai đoạn ứng dụng rộng rãi trong hộ gia đình hay nhà máy vẫn còn một khoảng cách khá xa.

Trong số các doanh nghiệp dẫn đầu ngành, cổ phiếu UBTech Robotics Corp. đã tăng hơn gấp đôi trong năm nay dù nửa đầu năm thua lỗ 414 triệu nhân dân tệ (58,5 triệu đô la). Cổ phiếu của Ningbo Zhongda Leader Intelligent Transmission Co. cũng tăng 186% trong năm nay, dù lợi nhuận quí 3 giảm 19%.

Theo dữ liệu của Bloomberg, tỷ số giá/lợi nhuận (P/E) của ngành hiện được dự báo ở mức khoảng 58 lần trong vòng 12 tháng tới, cao hơn đáng kể so với mức 32 lần của chỉ số công nghệ CSI 300.

Những thách thức chờ đợi ngành sản xuất robot hình người

Theo NDRC, trong thời gian tới Trung Quốc sẽ tiếp tục đẩy nhanh việc xây dựng cơ chế gia nhập và rút lui khỏi thị trường nhằm đảm bảo cạnh tranh công bằng. Bắc Kinh cũng sẽ thúc đẩy nghiên cứu, phát triển công nghệ cốt lõi, đồng thời hỗ trợ xây dựng hạ tầng đào tạo và thử nghiệm. Bên cạnh đó, Chính phủ Trung Quốc sẽ khuyến khích việc hợp nhất, chia sẻ công nghệ và nguồn lực công nghiệp trên toàn quốc, nhằm sớm đưa robot hình người vào ứng dụng thực tế.

Trên cơ sở đó, nhiều chuyên gia vẫn lạc quan cho rằng lợi thế chuỗi cung ứng của Trung Quốc, chi phí thấp và đội ngũ kỹ sư dồi dào sẽ giúp ngành này phát triển một cách bền vững. Citigroup dự báo sản lượng robot hình người sẽ tăng “theo cấp số nhân” trong năm tới. Cảnh báo của Chính phủ Trung Quốc cũng được kỳ vọng có thể giúp củng cố các doanh nghiệp dẫn đầu và thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh hơn.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến khác cho rằng con đường phía trước sẽ không hề dễ dàng. Goldman Sachs lưu ý rằng hiệu suất sản phẩm chính và các ứng dụng thực tế sẽ là yếu tố then chốt quyết định liệu ngành này đã đến thời điểm chuyển mình hay chưa. Hiện tại, ngành này vẫn đang đối mặt với nguy cơ dư thừa công suất nghiêm trọng khi sản xuất mở rộng nhanh chóng trong khi chưa có đơn hàng thực tế.

Trước những bất định này, các nhà phân tích cho rằng nhà đầu tư cần thận trọng hơn khi lựa chọn cổ phiếu. “Trong tương lai, khi sản xuất quy mô lớn giúp giảm chi phí, linh kiện cốt lõi được nội địa hóa và ứng dụng B2B ngày càng phổ biến, lộ trình tăng trưởng của ngành sẽ rõ ràng hơn và lợi nhuận sẽ dần hiện hữu”, Cheng Qiang, Giám đốc và Chuyên gia Kinh tế trưởng tại Topsperity Securities Research Institute, nhận định.

Nguồn: Bloomberg, SCMP, Fortune

Ngân Diệp

Nguồn Saigon Times : https://thesaigontimes.vn/trung-quoc-canh-bao-rui-ro-bong-bong-robot-hinh-nguoi/