Trung Quốc chấn chỉnh tình trạng 'nhà người chết giá ngang căn hộ'

7 giờ trướcBài gốc

Mỗi ngôi mộ trang trí cầu kỳ có giá tương đương một căn hộ hạng sang. Ảnh: Thepaper.

Tập đoàn tang lễ lớn nhất lần đầu tiên thua lỗ

Theo thông báo, nửa đầu năm nay Phúc Thọ Viên đạt doanh thu khoảng 611 triệu NDT, giảm 44,5% so với cùng kỳ năm ngoái, lợi nhuận ròng chuyển từ lãi sang lỗ, với mức lỗ 261 triệu NDT – một cú xoay chiều gây bất ngờ.

Được thành lập năm 1994, Phúc Thọ Viên là một trong những doanh nghiệp tư nhân sớm nhất bước vào ngành kinh doanh tang lễ ở Trung Quốc. Hoạt động kinh doanh bao gồm bán đất nghĩa địa, dịch vụ tang lễ… Từ khởi điểm ở Thượng Hải, công ty đã mở rộng ra hơn 40 thành phố lớn trên cả nước, chủ yếu phục vụ nhóm khách hàng trung lưu và cao cấp.

Với đặc thù ngành nghề, cùng xu hướng già hóa dân số tăng nhanh, ngành tang lễ từ lâu nay được coi là “mỏ vàng”, trong đó Phúc Thọ Viên thuộc “hàng ngũ xuất sắc”. Từ năm 2010 đến 2023, doanh thu công ty đã từ 350 triệu NDT tăng vọt lên 2,628 tỷ NDT, lợi nhuận tăng gấp mấy lần, thời điểm cao nhất từng đạt gần 800 triệu NDT/năm.

Một nghĩa địa của Công ty Phúc Thọ Viên. Ảnh: Sohu.

Thế nhưng, “mộ địa giá trên trời”, hay việc người dân phải mua căn hộ để đặt hũ tro cốt, đã nhiều lần gây tranh cãi trong những năm qua. Gần đây, nhiều địa phương đưa ra các chính sách khống chế giá bán đất nghĩa địa, giới hạn diện tích kinh doanh nghĩa địa. Cả ngành buộc phải điều chỉnh, và Phúc Thọ Viên – vốn tập trung phân khúc cao cấp – chịu ảnh hưởng nặng nhất.

Giá mộ đắt ngang giá căn hộ

Giá đất mộ ở Trung Quốc nổi tiếng là “đắt đỏ bậc nhất thế giới”, thậm chí từng được báo chí gọi là “giá nhà sau khi chết”. Thượng Hải, Bắc Kinh, Quảng Châu, Thâm Quyến là những nơi giá đất mộ cao nhất do đất đai khan hiếm.

Ở Thượng Hải, từng có thời điểm (2022–2023) giá trung bình trên 100.000 NDT/m² (350 triệu VND), tương đương với giá căn hộ thương mại hạng sang. Giá một ngôi mộ đơn (2–3 m²) có thể lên đến 200.000–300.000 NDT (khoảng 700 triệu – 1 tỷ VND). Một số vị trí “đắc địa” ở nghĩa trang nổi tiếng còn có giá hơn 1 triệu NDT (trên 3,5 tỷ VND).

Theo Hiệp hội ngành tang lễ Trung Quốc, giá trung bình đất mộ trên toàn quốc vào khoảng 20.000–40.000 NDT/m², nhưng tại các siêu đô thị thì cao gấp nhiều lần.

Giá mỗi ngôi mộ như thế này ở Thượng Hải có giá tương đương căn hộ ở đô thị cấp 3-4. Ảnh: Sohu.

Để so sánh, báo chí Trung Quốc từng nêu trường hợp: Giá mộ 200.000 NDT, tương đương giá mua một căn hộ nhỏ ở thành phố cấp 3–4.

Các lý do quan trọng khiến giá mộ cao là: Nguồn cung khan hiếm – nghĩa trang khó mở rộng vì đất hạn chế; Nạn đầu cơ – nhiều đất mộ được mua từ trước với giá rẻ, bán lại với lợi nhuận khổng lồ; Tâm lý phong thủy – người Trung Quốc chú trọng vị trí mộ, khiến một số khu nghĩa trang “có view đẹp” được đẩy giá rất cao.

Trước tình trạng tại các thành phố lớn Trung Quốc, một ngôi mộ có giá không kém một căn hộ, thậm chí đắt hơn, trở thành gánh nặng với tầng lớp trung lưu và đó là lý do chính khiến chính phủ phải khống chế giá, khuyến khích các hình thức an táng sinh thái tiết kiệm đất.

Giá đất mộ giảm gần một nửa

Trong báo cáo tài chính nửa đầu 2025, mảng kinh doanh đất nghĩa địa chính là nguyên nhân chính khiến Phúc Thọ Viên thua lỗ.

Phúc Thọ Viên giải thích trong báo cáo, để thích ứng với môi trường kinh tế – tiêu dùng và mức cạnh tranh khác nhau ở từng địa phương, công ty buộc phải giảm giá bán bình quân, điều chỉnh cơ cấu giá sản phẩm, bổ sung nhiều gói trung bình. Cộng thêm yếu tố thuế VAT trong dịch vụ bán đất nghĩa địa, giá bán bình quân bị kéo giảm mạnh.

Một nghĩa địa bình dân. Ảnh: Sohu.

Thượng Hải – “cứ điểm chính” – chịu tác động rõ nhất: doanh thu đất mộ và tang lễ nửa năm chỉ còn 240 triệu NDT, giảm 54,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Tại Hà Nam, Hắc Long Giang… mức giảm cũng vượt 50%.

Đằng sau sự sụt giảm nguyên nhân còn gắn liền với chính sách của địa phương. Tại Thượng Hải, do đất khan hiếm, giá mộ vốn cao hơn nơi khác. Chính quyền thành phố mấy năm nay tích cực thúc đẩy “hình thức táng sinh thái tiết kiệm đất” như hải táng, táng cây cỏ, táng hoa viên, táng tường, táng trong nhà… yêu cầu nghĩa trang đa dạng hình thức táng và hạ giá. Tháng 2/2025, Thượng Hải còn ban hành “Danh mục giá dịch vụ tang lễ”, nhấn mạnh quy phạm giá và hướng dẫn giá.

Trên thực tế, cho đến năm 2023, giá bán đất mộ của Phúc Thọ Viên vẫn liên tục tăng đều. Do phần lớn đất trước đây được nhà nước cấp với giá cực thấp – chẳng hạn đất gốc họ mua ở Thượng Hải chỉ 190 NDT/m² – nên lợi nhuận cực cao. Năm 2016, biên lợi nhuận gộp mảng mộ lên tới hơn 80%. Nhưng sang 2024, lợi nhuận ròng của công ty giảm xuống còn 373 triệu NDT, mất 52,8% so với năm trước, đặt cơ sở cho khoản lỗ năm nay.

Táng cây cỏ - một kiểu táng sinh thái được khuyến khích. Ảnh: Sohu.

Ngoài giá bán đất mộ bị hạn chế, trong nửa đầu 2025, công ty còn ghi nhận khoản giảm giá trị tài sản khoảng 218 triệu NDT, liên quan đến 4 dự án nghĩa trang. Ban lãnh đạo giải thích do kinh tế vĩ mô và thuế VAT ảnh hưởng, hiệu quả vận hành và dòng tiền dự án không đạt kỳ vọng ngắn hạn nên buộc phải trích lập dự phòng theo chuẩn mực kế toán.

Xu hướng gửi tro thay vì mua đất xây mộ ngay

Điều đáng nói, Phúc Thọ Viên không phải trường hợp ngoại lệ. Nửa đầu 2025, nhiều doanh nghiệp tang lễ khác cũng sụt giảm doanh thu hoặc thua lỗ. Ví dụ, Công ty Vạn Đồng Viên (thành lập 2003, trụ sở ở Nam Kinh, cũng phục vụ khách trung – cao cấp, niêm yết tại sàn chứng khoán Hồng Kông 2015) báo cáo doanh thu chỉ còn 11,06 triệu NDT, giảm 54%, từ lãi chuyển sang lỗ. Các doanh nghiệp An Hiền Viên, Trung Quốc Sinh Mệnh cũng cảnh báo nguồn thu tang lễ đang chịu áp lực.

Chu Chi Viễn – nhân viên bán đất mộ tại một nghĩa trang của Phúc Thọ Viên ở vùng Tây Nam, có 10 năm kinh nghiệm – cho biết, trong 2 năm trở lại đây, khách hàng biến đổi rõ rệt. Trước kia, mua đất mộ được xem như việc tất yếu, nhiều người sẵn sàng chịu trả giá cao. Nhưng nay, nhiều người lựa chọn chờ đợi.

Ở Trùng Khánh, nhân viên tang lễ Quan Vạn Phân cũng nhận thấy số lượng bình tro cốt gửi tăng mạnh. Trước đây, tang chủ thường chôn cất trong vòng 3 ngày, nhanh chóng chọn mộ, rất dễ bán đất. Nhưng nay, nhiều người chỉ gửi tro cốt với phí giữ dưới 300 NDT/năm – khiến chu kỳ an táng kéo dài vô hạn, nhân viên bán hàng rất khó chốt nhanh.

Bích táng (tường táng) - hình thức táng giá rẻ được khuyến khích. Ảnh: Sohu.

Dịch COVID-19 cũng trở thành ranh giới thay đổi ngành này. Quan Vạn Phân nhớ lại: trước 2020, nhà lưu tro có 8.000 ô vẫn còn thừa; sau 2020, xây thêm 15.000 ô vẫn không đủ chỗ.

Ngoài ra, khách hàng thắt chặt mua sắm. Chu Chi Viễn chia sẻ: khi giới thiệu mộ cao cấp, câu trả lời thường là “Tiền khó kiếm, chỉ cần làm được tang lễ, không cần mộ sang trọng”.

Ngược lại, phân khúc giá rẻ ít chịu ảnh hưởng. Người mua chỉ cần rẻ và đủ dùng – chẳng hạn mộ tường khoảng 3.000 NDT, hoặc táng sinh thái thậm chí rẻ hơn, lại được chính phủ trợ cấp.

Nhu cầu về mộ trung – cao cấp chưa biến mất, nhưng chính sách kiểm soát tạo ra nhiều sự bất định. Nhiều địa phương siết chặt quản lý, triển khai chiến dịch chỉnh đốn ngành tang lễ, đồng thời thúc đẩy hình thức an táng sinh thái tiết kiệm đất.

Theo Sohu

Thu Thủy

Nguồn VietTimes : https://viettimes.vn/trung-quoc-chan-chinh-tinh-trang-nha-nguoi-chet-gia-ngang-can-ho-post189515.html