Xuất khẩu rau quả sang thị trường Trung Quốc giúp Việt Nam thu về gần 5 tỷ USD. Ảnh: Anh Nguyễn.
Bất chấp nhiều biến động của thị trường quốc tế và các rào cản kỹ thuật gia tăng tại những thị trường trọng điểm, xuất khẩu rau quả Việt Nam năm 2025 vẫn ghi nhận cú "lội ngược dòng" ấn tượng khi lần đầu tiên vượt mốc 8,5 tỷ USD, tăng gần 20% so với năm 2024.
Trung Quốc hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của rau quả Việt Nam, chiếm khoảng 64% tổng kim ngạch. Trong 11 tháng, xuất khẩu rau quả sang thị trường này đạt gần 5 tỷ USD, tăng khoảng 15% so với cùng kỳ năm trước và đã vượt mức kỷ lục 4,63 tỷ USD của cả năm 2024.
Đầu năm 2025, xuất khẩu rau quả, đặc biệt là sầu riêng, gặp nhiều khó khăn khi Trung Quốc siết chặt kiểm soát dư lượng chất vàng O và Cadimi. Các biện pháp kiểm tra nghiêm ngặt đã khiến kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này sụt giảm mạnh trong những tháng đầu năm. Tuy nhiên, từ tháng 6, xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc bắt đầu phục hồi khi nhiều vướng mắc kỹ thuật được cơ quan chức năng hai bên tháo gỡ.
Bên cạnh đó, việc ký kết các nghị định thư đối với chuối, dừa, chanh leo... đã mở thêm dư địa cho nhiều mặt hàng trái cây Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường này.
Đến tháng 9, hoạt động xuất khẩu bùng nổ, đạt gần 1,07 tỷ USD chỉ trong một tháng, tạo cú hích quan trọng cho toàn ngành. Dự báo, kim ngạch xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc cả năm 2025 có thể đạt khoảng 5,5 tỷ USD.
Theo đại diện Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit), Trung Quốc vẫn là thị trường có tiềm năng rất lớn nhờ lợi thế địa lý và hệ thống logistics thuận lợi, kết nối trực tiếp với Việt Nam bằng đường bộ, đường sắt và đường biển.
Nếu tận dụng tốt các cơ hội mở cửa thị trường và kiểm soát chặt chất lượng, kim ngạch xuất khẩu rau quả sang thị trường tỷ dân hoàn toàn có thể hướng tới mốc 8-10 tỷ USD trong những năm tới.
Không chỉ Trung Quốc, xuất khẩu rau quả sang thị trường Mỹ cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng. Dù chịu tác động từ các chính sách thuế quan, kim ngạch xuất khẩu rau quả sang Mỹ trong 11 tháng vẫn đạt khoảng 500 triệu USD, tăng tới 56% so với cùng kỳ năm trước.
Ngoài ra, nhiều thị trường khác tiếp tục duy trì kim ngạch trên 100 triệu USD như Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Hà Lan..., cho thấy sự mở rộng đáng kể về thị trường và giảm dần phụ thuộc vào một thị trường đơn lẻ.
Xét về mặt hàng, theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Vinafruit, ngoài sầu riêng, nhiều loại trái cây khác như bưởi, dừa, thanh long, nhãn, xoài đang có tốc độ tăng trưởng rất tốt. Việc mở cửa thêm các mặt hàng như bưởi, chanh dây, dừa, xoài chế biến, thơm và chuối đã góp phần đa dạng hóa cơ cấu sản phẩm, tạo nền tảng phát triển bền vững hơn cho ngành rau quả.
Ông Trần Gia Long, Phó vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính, Bộ Nông nghiệp & Môi trường (NN&MT), cho biết giá xuất khẩu bình quân của nhiều mặt hàng nông sản chủ lực tiếp tục duy trì đà tăng trong những tháng cuối năm. Riêng nhóm hàng rau quả đã bứt phá mạnh trong tháng 9 và 10, khi các vướng mắc liên quan đến xuất khẩu sầu riêng được tháo gỡ, đồng thời sản lượng xuất khẩu tăng nhanh.
Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của các thị trường nhập khẩu, Bộ NN&MT đã ban hành kế hoạch thí điểm truy xuất nguồn gốc trái sầu riêng, nhằm nâng cao tính minh bạch, quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm cho sản phẩm chủ lực này.
Theo kế hoạch, giai đoạn thí điểm từ ngày 1/1/2026 đến 30/6/2026, tập trung xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc thống nhất, kết nối toàn bộ chuỗi từ sản xuất, thu mua, sơ chế, đóng gói đến vận chuyển và phân phối. Sản phẩm sẽ được gắn mã QR hoặc các công nghệ xác thực điện tử như NFC, RFID để truy xuất thông tin theo thời gian thực.
Anh Nguyễn