Các nhà khoa học Trung Quốc đã tạo ra một nguyên mẫu máy quang khắc có khả năng sản xuất chip bán dẫn tiên tiến, nền tảng của trí tuệ nhân tạo, điện thoại thông minh và vũ khí, đồng thời là yếu tố then chốt tạo nên ưu thế quân sự của phương Tây từ nhiều năm qua.
Thông tin này được các hãng truyền thông đăng tải, dẫn từ nhiều nguồn tin cậy khác nhau.
Nguyên mẫu được hoàn thành vào đầu năm 2025 và hiện đang trong quá trình thử nghiệm. Máy chiếm gần như toàn bộ diện tích sàn của một nhà máy sản xuất.
Theo hai người quen thuộc với dự án, nó được tạo ra bởi một nhóm các kỹ sư cũ từ tập đoàn bán dẫn khổng lồ ASML của Hà Lan, những người đã tái tạo công nghệ bằng cách phân tích ngược các máy khắc quang cực tím (EUV) của họ.
Rất có thể một phần của mạng lưới này được điều phối bởi Huawei. Chế độ bảo mật tại cơ sở này cực kỳ nghiêm ngặt - các kỹ sư thường ngủ gật trong giờ làm việc và chỉ được phép sử dụng điện thoại hạn chế.
Các chuyên gia của ASML được trả tiền thưởng từ 420 đến 700 nghìn đô la, được cấp giấy tờ tùy thân và bị buộc phải làm việc dưới tên giả.
Phía Trung Quốc đã sử dụng phương pháp kỹ thuật đảo ngược: nguyên mẫu được chế tạo bằng cách tháo rời các máy móc cũ của ASML, được mua lại trên thị trường thứ cấp thông qua trung gian. Nguồn tin cũng đề cập đến những bộ phận từ Nikon và Canon.
Máy EUV là trọng tâm của "cuộc chiến tranh lạnh công nghệ". Chúng sử dụng chùm tia cực tím để khắc những chi tiết mỏng hơn hàng nghìn lần so với sợi tóc lên các tấm silicon. Họa tiết càng nhỏ, chip càng mạnh.
Theo nguồn tin, cỗ máy của Trung Quốc đã được vận hành và tạo ra thành công tia cực tím, nhưng vẫn chưa sản xuất ra chip có thể sử dụng được.
Cấu trúc phức tạp bên trong máy EUV của ASML - tia cực tím được làm nổi bật bằng màu tím.
Vào tháng 4, Giám đốc điều hành của ASML - ông Christophe Fouquet cho biết Trung Quốc sẽ cần "rất, rất nhiều năm" để phát triển công nghệ như vậy. Tuy nhiên sự tồn tại của một nguyên mẫu cho thấy họ đang tiến gần hơn đến sự độc lập về chất bán dẫn so với dự đoán của các nhà phân tích.
Mặc dù vậy, Trung Quốc vẫn phải đối mặt với những thách thức kỹ thuật lớn, đặc biệt là trong việc sao chép thiết bị quang học có độ chính xác cao do các nhà cung cấp đến từ phương Tây chế tạo.
Việc có sẵn linh kiện từ các máy móc cũ của ASML trên thị trường thứ cấp đã cho phép Trung Quốc xây dựng một nguyên mẫu nội địa. Chính phủ nước này đặt mục tiêu bắt đầu sản xuất chip hoạt động trên nguyên mẫu nói trên vào năm 2028, theo hai nguồn tin cho biết.
Những người tham gia dự án coi năm 2030 là thời hạn thực tế hơn, vẫn sớm hơn vài năm so với dự đoán của các nhà phân tích khi ước tính thời gian Trung Quốc cần để bắt kịp phương Tây trong lĩnh vực sản xuất chip.
Bước đột phá nói trên là đỉnh điểm của một sáng kiến kéo dài 6 năm của chính phủ nhằm đạt được sự tự túc trong lĩnh vực bán dẫn, một trong những ưu tiên hàng đầu của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Mặc dù các mục tiêu của Trung Quốc trong lĩnh vực này đã được công khai, nhưng dự án EUV ở Thâm Quyến lại được thực hiện một cách bí mật, nguồn tin nói thêm.
Dự án này là một phần của chiến lược bán dẫn quốc gia, được giám sát bởi Din Xuexiang - người hiện giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban Khoa học và Công nghệ Trung ương Đảng Cộng sản.
Các nguồn tin của Reuters đã so sánh chương trình này với phiên bản Trung Quốc của Dự án Manhattan - chương trình quân sự của Mỹ nhằm chế tạo bom nguyên tử.
“Mục tiêu là để Trung Quốc cuối cùng có thể sản xuất chip tiên tiến trên máy móc hoàn toàn được sản xuất trong nước, Bắc Kinh muốn loại bỏ hoàn toàn Hoa Kỳ khỏi chuỗi cung ứng của mình”, nguồn tin nhấn mạnh.
Cho đến nay, chỉ một công ty nắm vững công nghệ EUV đó là ASML, có trụ sở tại Veldhoven, Hà Lan. Các máy móc của công ty này, trị giá khoảng 250 triệu đô la, là không thể thiếu để sản xuất chip tiên tiến nhất được phát triển bởi những doanh nghiệp như Nvidia và AMD và được sản xuất bởi TSMC, Intel và Samsung.
Các hệ thống EUV của ASML hiện đang được cung cấp cho nhiều đồng minh của Mỹ, bao gồm Đài Loan, Hàn Quốc và Nhật Bản.
Theo Reuters
Bạch Dương