Trong một thông báo đăng trên trang web chính thức, Bộ Giao thông Vận tải Trung Quốc cho biết, từ ngày 14/10/2025, cơ quan quản lý hàng hải tại cảng cập cảng của nước này sẽ chịu trách nhiệm thu phí cảng đặc biệt đối với các tàu thuộc sở hữu của các doanh nghiệp, tổ chức hoặc cá nhân khác của Mỹ; do các doanh nghiệp, tổ chức hoặc cá nhân khác của Mỹ vận hành; thuộc sở hữu hoặc được điều hành bởi các doanh nghiệp hoặc tổ chức mà các doanh nghiệp, tổ chức khác hoặc cá nhân của Mỹ trực tiếp hoặc gián tiếp nắm giữ 25% hoặc hơn vốn chủ sở hữu (quyền biểu quyết, ghế trong hội đồng quản trị); tàu treo cờ Mỹ và tàu được đóng tại Mỹ.
Tàu container thuộc công ty vận tải COSCO của Trung Quốc neo tại cảng Long Beach, bang California, Mỹ. Ảnh: Tân Hoa xã
Theo bộ này, quyết định trên được đưa ra sau khi Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) ban hành biện pháp điều tra theo Mục 301 đối với các ngành hàng hải, hậu cần và đóng tàu của Trung Quốc. Theo đó, từ ngày 14/10/2025, các tàu do các công ty Trung Quốc sở hữu hoặc vận hành, tàu treo cờ Trung Quốc và tàu do Trung Quốc đóng sẽ phải chịu thêm phí dịch vụ cảng. Bắc Kinh cho rằng, điều này “vi phạm nghiêm trọng các nguyên tắc thương mại quốc tế liên quan và Hiệp định Vận tải Hàng hải Trung-Mỹ, gây gián đoạn nghiêm trọng hoạt động thương mại hàng hải giữa Trung Quốc và Mỹ”.
Theo quyết định mới của Trung Quốc, các tàu bị ảnh hưởng sẽ chịu mức phí cảng đặc biệt theo từng chuyến, với việc triển khai theo từng giai đoạn. Từ ngày 14/10, mức phí là 400 nhân dân tệ (khoảng 56 USD theo tỷ giá hiện hành)/tấn ròng. Mức phí này sẽ tăng lên 640 và 880 nhân dân tệ kể từ ngày 17/4/2026 và 17/4/2027, sau đó tiếp tục tăng lên 1.120 nhân dân tệ kể từ ngày 17/4/2028.
Các tàu cập nhiều cảng Trung Quốc trong cùng một chuyến sẽ chỉ phải trả mức phí cảng đặc biệt tại cảng đầu tiên; không áp dụng mức phí cảng đặc biệt tại các cảng tiếp theo. Mỗi tàu chịu mức phí cảng đặc biệt không quá 5 chuyến trong một năm.
Trong một tuyên bố dưới hình thức hỏi đáp sau đó, Bộ Giao thông Vận tải Trung Quốc nhấn mạnh, hành động tính phí của Mỹ cho thấy “bản chất đơn phương và bảo hộ, mang màu sắc phân biệt đối xử rõ ràng, gây tổn hại nghiêm trọng đến lợi ích chính đáng của ngành vận tải biển Trung Quốc, làm gián đoạn nghiêm trọng sự ổn định của chuỗi cung ứng toàn cầu và phá hoại nghiêm trọng trật tự kinh tế và thương mại quốc tế”.
Người phát ngôn tuyên bố: “Trung Quốc sẽ kiên quyết thực hiện các biện pháp đáp trả theo luật pháp đối với các hành động sai trái của Mỹ, thúc đẩy việc thiết lập một trật tự thị trường vận tải biển quốc tế công bằng và chính nghĩa, duy trì an ninh và ổn định của chuỗi cung ứng hậu cần quốc tế”.
Người phát ngôn mô tả quyết định áp dụng phí cảng đặc biệt đối với các tàu liên quan đến Mỹ là “biện pháp chính đáng của Trung Quốc” nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các công ty vận tải biển nước này, đồng thời hối thúc Mỹ ngay lập tức "chấm dứt hành vi đàn áp vô lý" đối với ngành vận tải biển Trung Quốc.
Bích Thuận/VOV-Bắc Kinh