Trung Quốc đặt mục tiêu tiến hóa thành 'siêu thị trí tuệ nhân tạo'

3 giờ trướcBài gốc

Một hội nghị về AI được tổ chức tại Thượng Hải hôm 6/7/2023. Ảnh: Reuters.

Kỳ họp Quốc hội thường niên của Trung Quốc vừa diễn ra trong tuần qua đã thu hút sự quan tâm đặc biệt khi chính phủ công bố chiến lược đầy tham vọng nhằm đưa nước này trở thành cường quốc công nghệ, kích thích tiêu dùng nội địa và củng cố vai trò trên trường quốc tế trước áp lực từ Mỹ.

Theo Xinhua, trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một chủ đề nổi bật trong các cuộc họp và họp báo tại kỳ họp "lưỡng hội" thường niên của Trung Quốc, vẽ nên một bức tranh rộng lớn hơn: Trung Quốc đang nhanh chóng phát triển thành một "siêu thị AI", nơi công nghệ tiên phong được ứng dụng rộng rãi vào nhiều lĩnh vực trong nền kinh tế.

AI - Động lực chiến lược mới của Trung Quốc

Chính phủ Trung Quốc cam kết thúc đẩy sáng kiến “AI Plus” nhằm mở rộng ứng dụng AI trên quy mô lớn, từ xe điện thông minh, thiết bị di động hỗ trợ AI cho đến robot tiên tiến.

Trong các cuộc thảo luận sôi nổi giữa các nhà lập pháp và cố vấn chính trị, những sáng kiến đột phá như sản xuất phim ngắn bằng thuật toán, nhổ cỏ chính xác trong nông nghiệp hay dây chuyền sản xuất tự động bằng robot đã được đưa ra, minh chứng cho tham vọng tích hợp công nghệ vào mọi lĩnh vực.

Kỳ họp thứ ba của Quốc hội Nhân dân Toàn quốc Trung Quốc khóa XIV khai mạc tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh vào ngày 5/3/2025. Ảnh: Xinhua.

Một trong những dấu ấn lớn nhất của kỳ họp năm nay là sự kiện DeepSeek - mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) do Trung Quốc phát triển – gây tiếng vang lớn trong giới công nghệ toàn cầu. Dù đối mặt với các hạn chế từ Mỹ trong việc tiếp cận chip AI tiên tiến, DeepSeek vẫn đạt hiệu suất tiệm cận các đối thủ hàng đầu của Mỹ.

Nhằm đẩy mạnh phát triển công nghệ, ngày 6/3, chính phủ Trung Quốc công bố kế hoạch thành lập quỹ đầu tư do nhà nước hậu thuẫn, với mục tiêu huy động gần 1.000 tỷ nhân dân tệ (138 tỷ USD) trong 20 năm tới, theo CNN.

Báo cáo công tác chính phủ - tài liệu dài khoảng 30 trang phác thảo kế hoạch của Bắc Kinh trong năm tới - nhấn mạnh Trung Quốc cần “nuôi dưỡng các ngành công nghiệp mới nổi và ngành công nghiệp của tương lai” như công nghệ sinh học, công nghệ lượng tử, AI hiện thân (embodied AI) và mạng 6G. Báo cáo cũng đề cập đến việc phát triển nguồn nhân lực trong nước và nâng cao năng lực nghiên cứu, đổi mới.

Hàng nghìn đại biểu đã tề tựu tại Bắc Kinh trong kỳ họp Quốc hội thường niên. Ảnh: Xinhua.

Chiến lược công nghệ này phản ánh tầm nhìn dài hạn của Chủ tịch Tập Cận Bình: đưa Trung Quốc trở thành cường quốc công nghệ với khả năng tự chủ, không còn phụ thuộc vào phương Tây trong bối cảnh Mỹ ngày càng siết chặt các biện pháp kiểm soát công nghệ.

“Trung Quốc đang gửi tín hiệu rõ ràng rằng nước này đã có thể tự chủ, không còn bị ràng buộc bởi các hạn chế từ Mỹ”, Giáo sư Wang Yiwei, Giám đốc Viện Quan hệ Quốc tế tại Đại học Nhân dân Bắc Kinh, nhận định.

Trong bối cảnh đó, chính phủ Trung Quốc đang tìm cách huy động toàn bộ nguồn lực từ khu vực tư nhân. Tháng trước, Chủ tịch Tập đã có cuộc gặp với lãnh đạo các tập đoàn công nghệ lớn, nhấn mạnh đây là "thời điểm vàng" để doanh nghiệp tư nhân phát huy tiềm năng.

Thông điệp này tiếp tục được củng cố tại kỳ họp Quốc hội, khi ông kêu gọi các đại biểu “triệt để thực hiện” tinh thần hội nghị.

Sự thay đổi trong cách tiếp cận với khu vực công nghệ được xem là tín hiệu tích cực, đặc biệt sau giai đoạn các doanh nghiệp tư nhân bị siết chặt quản lý trong những năm gần đây.

Cách mạng hóa công nghiệp bằng AI

Trong một khu công nghiệp tại quận Pingshan, Thâm Quyến, hệ thống AI đang phân tích dữ liệu từ hơn 2.000 thiết bị, giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất gần 30 lần mỗi giờ một cách tự động. Đây là một ví dụ tiêu biểu về cách AI đang dần tái định hình ngành công nghiệp Trung Quốc.

Lĩnh vực ôtô cũng không nằm ngoài xu hướng này. Ông He Xiaopeng, Chủ tịch hãng xe XPeng và đại biểu Quốc hội, nhận định kỷ nguyên AI sẽ sớm mang đến 2 thay đổi quan trọng.

"Trí tuệ nhân tạo sẽ đẩy nhanh quá trình phát triển của xe tự hành, thậm chí là xe không người lái. Đồng thời, ngành công nghiệp ôtô đang dần hội tụ với công nghệ robot", ông chia sẻ.

Một chú rôbốt hình người chụp ảnh tự sướng với du khách tại Triển lãm giọng nói thế giới lần thứ 7 ở Hợp Phì, tỉnh An Huy (Trung Quốc), ngày 24/10/2024. Ảnh: Xinhua.

Năm 2024, Trung Quốc tiếp tục giữ vị thế số một thế giới trong ngành xe năng lượng mới với sản lượng và doanh số vượt 12 triệu chiếc, đánh dấu năm thứ 10 liên tiếp dẫn đầu toàn cầu.

Theo ông Zhang Yongwei từ tổ chức nghiên cứu phi chính phủ China EV100, "AI Plus" không chỉ mang lại lợi thế chiến lược cho ngành ô tô mà còn tạo tiền đề cho sự phát triển của các mô hình AI chuyên biệt, xe điện thông minh và robot tự động hóa.

Đến năm 2024, gần 200 mô hình AI sáng tạo đã được đăng ký và đưa vào hoạt động tại Trung Quốc, với hơn 600 triệu người dùng. Số lượng robot công nghiệp lắp đặt tại nước này chiếm hơn một nửa tổng số toàn cầu, trong khi Trung Quốc đang dẫn đầu việc phát triển các tiêu chuẩn quốc tế cho robot chăm sóc người cao tuổi.

Theo ông Tian Feng, Giám đốc một viện nghiên cứu AI, "trong vòng 1-2 năm tới, các doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ tích cực ứng dụng AI, trong khi các tập đoàn lớn sẽ xây dựng mô hình chuyên ngành dựa trên nền tảng mã nguồn mở".

"Chúng ta đang tiến gần đến điểm bùng nổ của AI Plus", ông nhận định.

Từ phòng thí nghiệm đến thực tiễn công nghiệp

Trung Quốc, với dân số hơn 1,4 tỷ người và 1,1 tỷ người dùng Internet, đã duy trì vị thế số một thế giới về sản xuất trong 14 năm liên tiếp và sở hữu nhiều cụm công nghệ hàng đầu toàn cầu trong 2 năm liền.

Quy mô thị trường khổng lồ, sức mạnh công nghiệp và hệ sinh thái đổi mới sôi động đã giúp nước này nhanh chóng đưa các công nghệ từ nguyên mẫu ra ứng dụng thực tế.

Người tiêu dùng ngày càng cảm nhận rõ lợi ích của AI Plus qua các sản phẩm như ôtô thông minh có khả năng hiểu ý định người dùng và chatbot giúp giải quyết vấn đề hiệu quả.

Sự chủ động của ngành công nghiệp trong việc áp dụng AI vào nhiều tình huống khác nhau đã tạo ra một chu trình phản hồi liên tục, đẩy nhanh quá trình chuyển giao công nghệ từ phòng thí nghiệm vào lĩnh vực sản xuất.

"Những điều tuyệt vời nhất vẫn đang ở phía trước", ông Kai-Fu Lee, CEO của 01.AI và Chủ tịch Sinovation Ventures, chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với Nhân Dân Nhật Báo. "Trung Quốc đang tỏa sáng trong lĩnh vực công nghệ, phát triển các ứng dụng phục vụ nhu cầu thực tiễn và tạo ra giá trị kinh tế".

Công nhân vận hành cánh tay robot công nghiệp tại một nhà máy sản xuất linh kiện ô tô ở Thái Thương, tỉnh Giang Tô (Trung Quốc). Ảnh: IC.

Ngành dược phẩm, vốn đối mặt với thách thức lớn khi một loại thuốc mới có thể mất 10 năm và tiêu tốn 1 tỷ USD để phát triển, nay đang có triển vọng đột phá nhờ AI.

Các chuyên gia dự đoán trong vòng 3-5 năm tới, AI sẽ đẩy nhanh quá trình nghiên cứu dược phẩm, thực hiện các nhiệm vụ như tối ưu hóa phân tử, thiết kế lộ trình tổng hợp, tự động phân tích và sàng lọc dữ liệu.

Theo Viện sĩ Chen Kaixian từ Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, AI có thể tạo ra giá trị lên tới 1,2 nghìn tỷ USD cho ngành dược phẩm.

Sáng kiến “AI Plus” không chỉ đơn thuần là một bước tiến về công nghệ mà còn mang ý nghĩa kinh tế to lớn, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu nội địa suy giảm và chủ nghĩa bảo hộ toàn cầu gia tăng.

Theo báo cáo từ Goldman Sachs Research, việc phổ cập AI có thể giúp lợi nhuận doanh nghiệp Trung Quốc tăng trung bình 2,5% mỗi năm trong thập kỷ tới. Đồng thời, niềm tin vào triển vọng tăng trưởng có thể giúp định giá cổ phiếu Trung Quốc tăng 15-20% và thu hút hơn 200 tỷ USD vốn đầu tư.

"Tôi mong chờ năm 2025 sẽ là thời điểm các ứng dụng AI của Trung Quốc thực sự vươn lên hàng đầu thế giới", ông Kai-Fu Lee nhấn mạnh.

Phương Linh

Nguồn Znews : https://znews.vn/trung-quoc-dat-muc-tieu-tien-hoa-thanh-sieu-thi-tri-tue-nhan-tao-post1537379.html