Khi làn sóng cạnh tranh trong ngành xe điện Trung Quốc ngày càng trở nên khốc liệt, các nhà lãnh đạo cấp cao của nước này đã lên tiếng cảnh báo và kêu gọi chấm dứt tình trạng này. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia vẫn nghi ngờ về khả năng sớm có thể hạ nhiệt được cuộc chiến giá cả tại thị trường tỷ dân.
Thuật ngữ “cạnh tranh nội hàm”, mang ý nghĩa cạnh tranh, chạy đua một cách quá mức ở nội địa, đã được nhắc đến trong báo cáo công tác hàng năm của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường hồi tháng 3. Đến tháng 5, cơ quan quản lý thị trường nước này cũng kêu gọi các doanh nghiệp xe điện chấn chỉnh toàn diện các hành vi cạnh tranh nội hàm.
Và gần đây nhất là việc một số lãnh đạo của các hãng xe điện Trung Quốc đã được triệu tập tới Bắc Kinh trong tuần này để thảo luận về việc tự điều chỉnh hành vi cạnh tranh quá đà, theo tiết lộ từ Bloomberg.
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích trong ngành cho rằng cuộc đua giá cả sẽ chưa dừng lại, mà thậm chí còn có thể trở nên khốc liệt hơn.
Và dù đưa ra nhiều cảnh báo, nhưng thực tế, chính phủ Trung Quốc vẫn chưa có biện pháp khả thi để kiểm soát tình hình cạnh tranh trên thị trường, theo ông Zhong Shi, chuyên gia thuộc Hiệp hội các nhà phân phối ô tô Trung Quốc.
“Một hãng xe đã chủ động giảm giá sâu và nhiều công ty khác lập tức làm theo, dẫn đến làn sóng biến động giá gây tâm lý hoảng loạn trong ngành”, Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc (CAAM) cho biết trong một tuyên bố.
Cơ quan này ám chỉ đến BYD, "gã khổng lồ" xe điện của Trung Quốc, đã khơi mào vòng giảm giá mới trên toàn thị trường kể từ ngày 23/5, với mức giảm lên tới 30% cho một mẫu xe.
Tại thị trường nội địa Trung Quốc, giá xe trung bình đã giảm khoảng 19% trong hai năm qua, xuống còn khoảng 165.000 nhân dân tệ (tương đương 22.900 USD), theo dữ liệu ngành do Viện nghiên cứu Autohome cung cấp.
“Những cuộc chiến giá cả vô tổ chức đang làm trầm trọng thêm tình trạng cạnh tranh tiêu cực”, CAAM cảnh báo, đồng thời nhấn mạnh rằng điều này sẽ gây sức ép lớn lên biên lợi nhuận và tiềm ẩn rủi ro về an toàn cho người tiêu dùng. Hiệp hội kêu gọi các doanh nghiệp tuân thủ nguyên tắc cạnh tranh công bằng, tránh tình trạng độc quyền hay bán phá giá.
“Chiến tranh giá cả không có người chiến thắng, càng không có tương lai”, tờ Nhân dân Nhật báo viết trong một bài xã luận dẫn lời Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc. Bộ cho biết sẽ siết chặt quản lý các hình thức cạnh tranh không lành mạnh và phối hợp với các cơ quan khác để thực thi quy định về cạnh tranh công bằng.
Trong khi đó, BYD dẫn lại bình luận của mình trên truyền thông nhà nước, khẳng định sự ủng hộ đối với lời kêu gọi của hiệp hội sản xuất ô tô và cam kết xây dựng một thị trường lành mạnh.
Một số chuyên gia nhận định rằng việc BYD hạ giá lần này thực chất là để chính thức hóa các khoản chiết khấu mà người tiêu dùng có thể nhận được trước đây nhờ chương trình trợ giá đổi xe cũ – vốn được Trung Quốc tung ra nhằm kích cầu tiêu dùng.
Các chuyên gia từ ngân hàng đầu tư Nomura chỉ ra, dù đang chiếm gần 30% thị phần xe điện, BYD vẫn chịu áp lực cạnh tranh lớn. Hãng xe do tỷ phú Mỹ Warren Buffett từng đầu tư ghi nhận mức tăng trưởng doanh số 14% trong tháng trước, thấp hơn mức 19% ghi nhận trong tháng 4 trên cơ sở hàng năm.
“Với tình trạng dư cung hiện nay của thị trường ô tô Trung Quốc, chúng tôi cho rằng giai đoạn cạnh tranh khốc liệt nhất vẫn chưa đến, trừ khi có sự tái cấu trúc đáng kể trong tương lai”, nhóm phân tích của Nomura nhận định. Một dấu hiệu khác cho thấy thị trường xe điện đang bị dư cung là hiện tượng xe cũ nhưng chưa hề chạy một km nào, theo ông Wei Jianjun, Chủ tịch hãng Great Wall Motor, chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với Sina Finance ngày 23/5. Ông cho biết hiện có khoảng 3.000 đến 4.000 người bán trên các nền tảng trực tuyến chuyên rao bán loại xe này (xe cũ nhưng chưa từng qua sử dụng).
“Cạnh tranh sẽ còn khốc liệt hơn trong 5 năm tới”, CEO startup xe điện Xpeng Hà Hiểu Bằng nhấn mạnh. Theo ông, tình trạng hiện nay mới chỉ là mở đầu và cho biết Xpeng sẽ không tham gia vào những cuộc cạnh tranh về giá như thế này mà thay vào đó tập trung cho công nghệ và mở rộng ra thị trường toàn cầu.
Tuy nhiên, giống như nhiều startup xe điện khác, Xpeng vẫn báo cáo khoản lỗ khoảng 90 triệu USD trong quý 1/2025. Nio, hãng xe hướng đến phân khúc cao cấp, cũng công bố khoản lỗ lên tới 949,6 triệu USD trong cùng kỳ.
Ở chiều ngược lại, tập đoàn công nghệ Xiaomi lại dự báo mảng xe điện của họ sẽ bắt đầu có lãi từ nửa cuối năm nay, người phát ngôn của công ty xác nhận với CNBC. Xiaomi bước vào thị trường EV từ năm ngoái với mẫu sedan SU7 có giá rẻ hơn Tesla Model 3 và dự kiến sẽ tung ra mẫu SUV YU7 trong mùa hè năm nay để cạnh tranh trực tiếp với Model Y.
Lâm Minh