Theo tờ The War Zone, ban đầu, lực lượng tuần duyên Mỹ phát hiện 2 tàu nghiên cứu của Trung Quốc là Ji Di và Zhong Shan Da Xue Ji Di ở biển Bering vào ngày 5/8. Một ngày sau đó, một trong hai tàu xuất hiện ở biển Chukchi, phía trên Vòng Bắc Cực. Vào cuối tháng 7, một tàu khác của Trung Quốc là Xue Long 2 cũng đã xuất hiện cách Alaska 466km.
Lý do chính xác tại sao các tàu phá băng Trung Quốc lại tăng cường hoạt động gần lãnh thổ Mỹ hiện chưa được công bố. Tuy nhiên, theo The War Zone, tình trạng băng tan đang mở ra những tuyến đường biển mới ở Bắc Cực, khiến khu vực này đóng vai trò chiến lược quan trọng trong hoạt động thương mại và khai thác tài nguyên.
Tàu phá băng Zhong Shan Da Xue Ji Di của Trung Quốc. Ảnh: USCG
Trung Quốc xem mình là “quốc gia gần Bắc Cực” và muốn sử dụng Tuyến đường biển phía Bắc (NSR) để rút ngắn hàng nghìn km quãng đường di chuyển từ Thượng Hải tới châu Âu.
Sự xuất hiện của đông đảo tàu phá băng cho thấy khoảng cách lớn giữa Mỹ, Nga và Trung Quốc. Bởi hiện tại, Mỹ chỉ có 2 tàu phá băng đủ năng lực hoạt động ở Bắc Cực là USCGC Polar Star và USCGC Healy, trong khi Trung Quốc có 5 tàu, còn Nga là hàng chục tàu.
Mỹ đã không đóng tàu phá băng mới gần 50 năm qua, nhưng có kế hoạch đưa vào biên chế các tàu mới vào năm 2029. Điều này khiến Mỹ bị tụt hậu trong “cuộc đua ở Bắc Cực” so với các đối thủ.
Tàu phá băng Xue Long 2 của Trung Quốc. Ảnh: USCG
Để giải quyết vấn đề thiếu tàu phá băng, Mỹ, Canada và Phần Lan đã tham gia thỏa thuận mang tên Nỗ lực hợp tác phá băng (Hiệp ước ICE). Sáng kiến này bao gồm trao đổi thông tin, phát triển nhân lực và mời các đồng minh mua tàu phá băng được sản xuất tại các xưởng đóng tàu của Mỹ, Canada hoặc Phần Lan.
Trang Militarnyi từng đưa tin, lần đầu tiên trong 50 năm, lực lượng tuần duyên Mỹ đã đặt hàng đóng một tàu phá băng hạng nặng trong nỗ lực nâng cấp hạm đội. Công ty giành được hợp đồng là xưởng đóng tàu Bollinger ở Seattle, bang Washington.
Minh Thu