Trung Quốc định hình hành trình phát triển mới

6 giờ trướcBài gốc

Trung Quốc định hình hành trình phát triển mới. (Nguồn: Global Times)

Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đại diện Bộ Chính trị đã có bài phát biểu khai mạc kỳ họp quan trọng, trình bày về các đề xuất cho Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm lần thứ 15 (2026-2030) - chương tiếp theo trong hành trình phát triển mạnh mẽ của quốc gia tỷ dân.

Tuy nhiên, theo thông lệ, Văn kiện then chốt định hình thực hiện các mục tiêu trọng tâm về phát triển đất nước trong thời kỳ mới, sẽ được Quốc vụ viện Trung Quốc hoàn thiện và trình Lưỡng hội thông qua. Do đó, chi tiết đầy đủ về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm sắp tới của nền kinh tế Trung Quốc với những chỉ tiêu cụ thể về tăng trưởng GDP, đầu tư hay ngành mũi nhọn sẽ được công bố tại kỳ họp Quốc hội vào tháng 3/2026.

Bước chuyển toàn diện

Từ đầu những năm 1950 đến nay, Trung Quốc đã trải qua 14 kế hoạch 5 năm, “bản thiết kế” cho chu kỳ thứ 15 đang được xây dựng tại hội nghị lần này.

Giới quan sát nhận định, hơn ba phần tư thế kỷ qua, Trung Quốc chuyển mình từ quốc gia nông nghiệp lạc hậu thành cường quốc kinh tế toàn cầu, xây dựng xã hội khá giả cho 1,4 tỷ dân. Trong hành trình đó, quy mô kinh tế nước này tăng hơn 300 lần, từ gần 60 tỷ USD năm 1960 lên 18.740 tỷ USD năm 2024, theo số liệu Ngân hàng thế giới (WB).

Trọng tâm của sự trỗi dậy nhanh chóng này nằm ở công cụ chính sách then chốt – các Kế hoạch 5 năm liên tiếp, được xem là “xương sống” của mô hình quản trị kinh tế Trung Quốc, với tác động lan tỏa vượt ra ngoài biên giới.

Những thay đổi cơ cấu lớn, như tự do hóa nông nghiệp thập niên 1980, đẩy mạnh phát triển hạ tầng thập niên 1990 hay chuyển sang tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo từ thập niên 2010, đều được điều phối thông qua các kế hoạch này.

Kế hoạch 5 năm lần thứ 15 được kỳ vọng đánh dấu bước chuyển chiến lược: Từ mô hình tăng trưởng dựa vào đầu tư, bất động sản và xuất khẩu sang mô hình “kinh tế chất lượng cao” do công nghệ và đổi mới sáng tạo dẫn dắt. The Diplomat nhận định, kế hoạch mới thể hiện “ván cược” toàn diện vào công nghệ – chìa khóa để ứng phó những thách thức nội tại. Thông qua việc tích hợp AI, robot và hạ tầng số vào các ngành công nghiệp, Bắc Kinh kỳ vọng tạo việc làm kỹ năng cao, nâng năng suất và bù đắp suy giảm dân số bằng tự động hóa và tăng cường hiệu quả.

Các nhà lãnh đạo Trung Quốc coi ưu thế công nghệ là con đường chủ đạo để xác lập vị thế về kinh tế và địa chính trị trên toàn cầu, hướng tới trở thành quốc gia thiết lập chuẩn mực và nhà cung cấp không thể thiếu trong các ngành chiến lược, từ năng lượng sạch đến mạng lưới thông tin thế hệ mới.

Năm nay, Trung Quốc khép lại Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (2021-2025) – giai đoạn nước này đóng góp khoảng 30% vào tăng trưởng kinh tế toàn cầu, tiếp tục được xem là “động lực phát triển lớn nhất thế giới”, theo Global Times.

Truyền thông Trung Quốc nhận định, hội nghị lần này thu hút sự chú ý đặc biệt không chỉ vì Kế hoạch 5 năm tiếp theo sẽ gánh vác trọng trách đưa đất nước cơ bản đạt mục tiêu hiện đại hóa xã hội chủ nghĩa trước năm 2035, mà còn bởi nó định hình hướng đi của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới giữa bối cảnh toàn cầu đầy biến động.

Quảng trường Thiên An Môn ở Bắc Kinh. (Nguồn: EPA)

Giai đoạn “phát triển chất lượng cao”

Giới quan sát quốc tế nhận định, Hội nghị bàn về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội Trung Quốc giai đoạn (2026-2030) vào thời điểm kinh tế Trung Quốc đối mặt với nhiều thách thức và bất ổn gia tăng, bao gồm tăng trưởng chậm kéo dài và cuộc khủng hoảng trong lĩnh vực bất động sản.

Theo dữ liệu chính thức do Cục Thống kê quốc gia Trung Quốc (NBS) công bố ngày 20/10, GDP quý III tăng 4,8% so với cùng kỳ 2024, giảm so với mức 5,2% của quý II. Sản lượng công nghiệp tiếp tục đi lên, với tháng Chín tăng 6,5%, cao hơn dự báo lẫn mức 5,2% của tháng Tám. Mặc dù vậy, người tiêu dùng Trung Quốc tiếp tục thắt chặt hầu bao khi doanh số bán lẻ tháng qua chỉ tăng 3%, thấp hơn tháng liền trước. Đầu tư vào tài sản cố định và bất động sản vẫn chậm lại, lần lượt giảm 0,5% và 13,9%.

Các số liệu kinh tế quan trọng này cho thấy, nền kinh tế Trung Quốc đang đi trên một con đường ổn định nhưng chưa chắc chắn. Tăng trưởng GDP trong quý III/2025 phù hợp với dự báo, nhưng vẫn là quý tăng trưởng thấp nhất trong một năm qua.

Trong bài bình luận trên China Daily, các nhà phân tích nhận định, tăng trưởng lũy kế trong ba quý đầu năm 2025 của Trung Quốc đạt khoảng 5,2%, đủ đặt nền tảng vững chắc cho nước này đạt mục tiêu tăng trưởng 5% cho cả năm, khi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tiếp tục thể hiện khả năng phục hồi với sản xuất công nghiệp mạnh mẽ bất chấp những cơn gió ngược, hoặc kịp thời bổ sung một số biện pháp hỗ trợ tiềm năng, nhằm gia tăng nhu cầu, thúc đẩy tiêu dùng và phục hồi niềm tin vào thị trường bất động sản.

Tuy nhiên, phía sau những con số tăng trưởng tích cực là thực tế phức tạp hơn. Nền kinh tế Trung Quốc vẫn phụ thuộc đáng kể vào “thế giới bên ngoài” và chuỗi cung ứng toàn cầu, trong bối cảnh mối quan hệ với Mỹ – nền kinh tế có ảnh hưởng lớn nhất thế giới vẫn căng thẳng. Thách thức này không chỉ dừng ở thương mại hay đầu tư, mà còn lan sang các lĩnh vực công nghệ chiến lược như chất bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và năng lượng mới, đặt Bắc Kinh trước sức ép ngày càng lớn để duy trì tốc độ tăng trưởng, bảo đảm tự chủ công nghệ và giảm thiểu rủi ro từ môi trường quốc tế nhiều thay đổi.

Do đó, trong bối cảnh Trung Quốc hướng tới mục tiêu “phát triển chất lượng cao”, giới quan sát cho rằng tốc độ tăng trưởng GDP không còn là ưu tiên hàng đầu. Thay vào đó, các yếu tố phản ánh “sức khỏe” của nền kinh tế như ổn định vĩ mô, tự chủ công nghệ và tăng cường sức mạnh tổng hợp về kinh tế, quốc phòng sẽ ngày càng được chú trọng hơn.

Minh Anh

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/trung-quoc-dinh-hinh-hanh-trinh-phat-trien-moi-331906.html