Phim siêu ngắn "hốt bạc"
Thống kê của công ty chuyên theo dõi ngành phim ảnh iMedia Research (có trụ sở tại Trung Quốc) cho thấy, tổng giá trị thị trường phim siêu ngắn tại Trung Quốc năm 2024 đã đạt 50,4 tỷ nhân dân tệ (hơn 183.425 tỷ đồng) vào năm 2024.
Lần đầu tiên doanh thu từ dòng phim này còn vượt qua con số 42,5 tỷ nhân dân tệ (hơn 154.674 tỷ đồng) từ phòng vé Trung Quốc.
Thị trường phim siêu ngắn tiếp tục được kỳ vọng đạt doanh thu cao trong những năm tới (Ảnh: Sixth Tone).
Chỉ trong 3 năm (2021-2023), giá trị thị trường phim siêu ngắn đã tăng gấp 10 lần, dự kiến sẽ đạt 14 tỷ USD (365.631 tỷ đồng) vào năm 2027.
Bloomberg cho rằng có đến 50% trong số hơn một tỷ người dùng Internet của Trung Quốc đang xem phim siêu ngắn, hơn 1/3 trong số đó lướt qua các video ngắn hàng ngày.
Ở thị trường quốc tế, phim siêu ngắn đạt doanh thu lên đến khoảng 96 tỷ USD (hơn 2,5 triệu tỷ đồng). Riêng thị trường Mỹ đóng góp 60% tổng doanh thu quốc tế. Điển hình, phim "Forbidden desires: Alpha's love" có doanh thu hơn 10 triệu USD (hơn 261.165 tỷ đồng) tại Mỹ.
Đối tượng khán giả của dòng phim này là những người trẻ tuổi, thường xuyên lướt màn hình để xem những câu chuyện mới và video thịnh hành.
Phần lớn kịch bản phim siêu ngắn thường lặp đi lặp lại những motif quen thuộc trong giới tiểu thuyết mạng Trung Quốc như: "Lọ lem" phải lòng tỷ phú, âm mưu trả thù hoặc "xuyên không", "trùng sinh".
Đa số, các phim đều vướng tranh cãi bởi nội dung phi logic, lời thoại sến súa, diễn xuất chưa thuyết phục...
Tờ Paper chỉ trích các phim vì phóng đại, cổ vũ lối sống tôn thờ tiền bạc, cố tình khoét sâu chênh lệch giàu nghèo và xung đột giai cấp, đồng thời làm đảo lộn đạo đức gia đình và quan niệm về tình yêu, cho rằng nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội.
Song, chiêu hút khán giả của phim siêu ngắn chính ở việc chiếu miễn phí một số tập đầu tiên. Sau đó, khi cốt truyện trở nên phức tạp hơn, nền tảng sẽ yêu cầu người xem trả tiền để tiếp tục xem phần còn lại của bộ phim.
Có nhiều gói khác nhau với mức giá khác nhau - một số tính phí 1 USD cho 20 tập. Có gói phim được tính phí lên đến 10 USD để xem 60 tập - ngang ngửa với một gói thuê bao Netflix hằng tháng.
Song, cũng có số bộ phim cho phép người dùng theo dõi được nhiều tập hơn bằng cách xem quảng cáo thay vì trả tiền.
Trong khi đó, WeChat tính phí theo từng tập phim dài một phút. Xem một bộ phim dài 100 tập có thể tốn tới 15 USD (hơn 391.000 đồng), cao hơn gấp đôi giá vé xem phim trung bình ở Trung Quốc.
"Không giống như việc phải dành hàng giờ để xem một bộ phim tại rạp. Phim truyền hình siêu ngắn mang lại cho người dùng sự linh hoạt để thưởng thức nội dung trong một khoảng thời gian rất ngắn", Nan Yapeng - Phó chủ tịch tại Crazy Maple Studio bày tỏ về dòng phim này.
Hậu trường quay phim "President’s sexy wife” ở Romania (năm 2023). (Ảnh: Sixth Tone).
Lợi thế nhờ kinh phí thấp, thời gian sản xuất ngắn
Phim siêu ngắn xuất hiện đầu tiên ở Trung Quốc năm 2018, không lâu sau khi TikTok ra đời.
Ban đầu sản xuất phim siêu ngắn chỉ là những người không chuyên, các nhà làm phim trẻ, ít kinh phí. Chứng kiến cơ hội vàng từ dòng phim này, nhiều công ty lớn sau đó cũng nhập cuộc như: Kuaishou, BiliBili, Tencent Holdings, DramaBox, ShortTV, GoodShort, FlexTV, Douyin…
Phim thường được quay theo chiều dọc nhằm phù hợp với trình chiếu trên điện thoại di động, với thời lượng 1-3 phút/tập.
Theo Variety, thời gian sản xuất một bộ phim siêu ngắn Trung Quốc chỉ mất 7-10 ngày, kinh phí khoảng 41.000-69.000 USD (hơn 1-1,8 tỷ đồng).
Cũng nhờ kinh phí thấp, quá trình sản xuất nhanh nên các đơn vị sản xuất dễ làm phim thử nghiệm và nhanh chóng sàng lọc những nội dung phù hợp với thị hiếu người xem.
Hou Chao, người điều hành một công ty sản xuất phim truyền hình ngắn ở Trịnh Châu tiết lộ tác phẩm thành công nhất của anh là "Deflation made me a tycoon". Phim dài 101 tập với chi phí đã bao gồm quảng cáo khoảng 5,8 triệu USD (hơn 151 tỷ đồng).
Bộ phim đã thu về hơn 7 triệu USD (hơn 182 tỷ đồng) phí từ người dùng đăng ký thuê bao, đạt tỷ suất lợi nhuận 20%.
Đạo diễn Yu Honglin (thuộc công ty sản xuất phim Mofang) thừa nhận, trước đây, phim siêu ngắn những sản phẩm chất lượng thấp. Bây giờ, khi nhận ra tiềm năng, dòng phim này đã được nâng cao tiêu chuẩn.
Giới làm phim bắt đầu chuyên nghiệp hơn. Họ tiếp nhận các khoản đầu tư đáng kể, hợp tác nền tảng và các diễn viên nổi tiếng. "Họ muốn không có sự khác biệt với điện ảnh", Yu cho biết.
Dòng phim siêu ngắn gây tranh với những tình tiết phi logic, diễn xuất hời hợt... vẫn khiến nhiều người trả tiền để xem (Ảnh: Sixth Tone).
Theo Deng, các nhà sản xuất tại Trung Quốc hiện nay cho ra đời từ 5.000-8.000 series phim siêu ngắn mỗi năm. Con số này gấp 10 lần tổng sản phẩm của phần còn lại của thế giới.
Riêng Hengdian World Studios đã có khoảng 1.500 phim được quay.
Các công ty phim lớn hơn đang bước vào để mở rộng quy mô sản xuất, các nền tảng phát trực tuyến rầm rộ ra mắt kênh chiếu phim truyền hình siêu ngắn riêng biệt.
Các công ty sản xuất của Trung Quốc hiện đang tạo nội dung bằng tiếng Anh. Thậm chí, để thu hút sự chú ý của khán giả phương Tây, nhà sản xuất không chỉ sáng tạo nội dung có bản dịch tiếng Anh mà còn xây dựng kịch bản, diễn viên, ê kíp sản xuất là người Mỹ.
Tương lai nào cho dòng phim "ăn liền"
The Economist cho rằng, bất chấp việc chính phủ Trung Quốc đang thắt chặt giám sát, loại hình giải trí này vẫn là mảnh đất màu mỡ.
Nikkei Asia và MIT Technology Review công thức thành công của phim siêu ngắn Trung Quốc là nhờ khai thác những chủ đề hấp dẫn như tình yêu, tiền bạc, giả tưởng, kết hợp với tình tiết kịch tính, đáp ứng thị hiếu giải trí trực tuyến của khán giả toàn cầu.
Trong đó, các bộ phim đảm bảo theo công thức chặt chẽ với các cú twist (tình huống bất ngờ) nhỏ mỗi 15 giây và các diễn biến lớn mỗi 30 giây để thỏa mãn khán giả.
Trực tiếp tham gia sản xuất phim ngắn trong suốt hơn 2 năm qua, Shi Hengyang - đạo diễn của phim "Chasing his wife" cho rằng, bí quyết nằm ở cả nhịp độ và nội dung. "Nó phải hấp dẫn," anh giải thích.
Ngoài ra, sự phổ biến của các nền tảng mạng xã hội như TikTok, Douyin, Kuaishou... là yếu tố quan trọng giúp thể loại phim này dễ dàng thành công.
Theo khảo sát, hàng tỷ người dùng trên thế giới dành trung bình 2,5 giờ mỗi ngày để xem nội dung ngắn. Do đó, không khó dòng phim này đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường và trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa giải trí hiện đại.
Hậu trường ghi hình serie phim ngắn "Chasing his wife" tại Hoành Điếm vào đầu năm 2025 (Ảnh: El Pais).
Nhìn nhận về tương lai của phim siêu ngắn, Winnie Tang - người sáng lập Spring Reel có trụ sở tại Hàng Châu và New York cho rằng: "Trận chiến thực sự thậm chí còn chưa bắt đầu".
Trong khi đó, Joey Jia - Giám đốc điều hành của ReelShort - nhà sản xuất đứng sau phim siêu ngắn từng gây sốt "The double life of my billionaire husband" nhận định: "Phim truyền hình thời lượng siêu ngắn sẽ trở thành hình thức giải trí chủ đạo, thậm chí có thể vượt qua thị trường điện ảnh truyền thống trong vài năm tới".
Cây viết QuaZeyi Yang của trang Technology Review bày tỏ: "Tôi tò mò xem những sản phẩm này sẽ được khán giả toàn cầu đón nhận như thế nào trong thời gian dài.
Mặc dù nền kinh tế Trung Quốc có quy mô lớn, nhưng ngành công nghiệp điện ảnh của nước này không có nhiều ảnh hưởng như phim hoạt hình Nhật Bản hay phim truyền hình và nhạc Hàn Quốc.
Liệu phim truyền hình ngắn có phải là yếu tố thay đổi cuộc chơi? Có lẽ là không.
Nhưng chúng có thể là một bước tiến quan trọng, giúp ngành công nghiệp giải trí Trung Quốc tìm hiểu về thị trường toàn cầu và giúp khán giả thế giới hiểu thêm về Trung Quốc".
Bạch Dương