Cơ sở thí nghiệm liên ngành và siêu trọng lực ly tâm (CHIEF), đặt tại Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang (Ảnh: ifeng)
Trung Quốc đang khẳng định vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học với việc kích hoạt thiết bị siêu trọng lực tiên tiến nhất thế giới. Hệ thống này, với máy ly tâm siêu trọng lực lớn nhất từ trước đến nay, có khả năng tạo ra lực mạnh gấp hàng nghìn lần trọng lực Trái Đất, mở ra những khả năng nghiên cứu chưa từng có.
Cơ sở thí nghiệm Siêu trọng lực và Liên ngành Ly tâm (CHIEF) tọa lạc tại Hàng Châu, thủ phủ tỉnh Chiết Giang, miền đông Trung Quốc. Khi đi vào hoạt động đầy đủ, CHIEF sẽ trở thành một nền tảng đa ngành, giúp giải quyết các thách thức kỹ thuật phức tạp và thúc đẩy nghiên cứu khoa học trong nhiều lĩnh vực. Chính quyền Hàng Châu đã ca ngợi việc hoàn thành giai đoạn đầu của CHIEF là một cột mốc quan trọng trong việc thúc đẩy nghiên cứu siêu trọng lực.
"CHIEF sẽ lấp đầy khoảng trống về cơ sở thí nghiệm siêu trọng lực quy mô lớn ở Trung Quốc. Là một thiết bị thí nghiệm không thể thiếu, nó sẽ cung cấp một nền tảng thí nghiệm tiên tiến và hỗ trợ to lớn cho việc phát triển và xác minh các công nghệ kỹ thuật chủ chốt cũng như nghiên cứu khoa học vật chất tiên tiến", chính quyền Hàng Châu cho biết trong một tuyên bố trước đó.
Được Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc (NDRC) phê duyệt vào năm 2018, CHIEF bắt đầu được xây dựng vào năm 2020 dưới sự chỉ đạo của Đại học Chiết Giang. Cơ sở này sẽ bao gồm ba máy ly tâm siêu trọng lực chính và 18 thiết bị trên tàu.
Các máy ly tâm này được thiết kế để quay các thùng chứa với tốc độ cao, tạo ra điều kiện siêu trọng lực, buộc các vật liệu nặng hơn di chuyển ra các cạnh hoặc đáy. Động cơ chính của máy ly tâm đầu tiên, trông giống như hai cánh tay khổng lồ giữ các giỏ thí nghiệm, đã được lắp đặt. Theo chính quyền Hàng Châu, việc chế tạo hai máy ly tâm còn lại và 10 thiết bị trên tàu đang được tiến hành.
Siêu trọng lực là lực lớn hơn trọng lực tiêu chuẩn của Trái Đất, hay 1g. Ví dụ, các phi hành gia quay trở lại bầu khí quyển Trái Đất trong tàu vũ trụ sẽ trải qua siêu trọng lực ở mức 4g, tương đương với bốn lần trọng lượng cơ thể của họ.
Các máy ly tâm siêu trọng lực của CHIEF được coi là công cụ đột phá để tạo ra các điều kiện vật lý khắc nghiệt mà thông thường không gặp phải trong môi trường hàng ngày.
Những khả năng này dự kiến sẽ thúc đẩy nghiên cứu trong nhiều lĩnh vực, cho phép các nhà khoa học mô phỏng và phân tích các hiện tượng như quá trình địa chất, hành vi của vật liệu và các thách thức kỹ thuật.
Dự án CHIEF bao gồm sáu buồng thí nghiệm siêu trọng lực, mỗi buồng dành riêng cho một lĩnh vực cụ thể, chẳng hạn như kỹ thuật mái dốc và đập, địa kỹ thuật địa chấn, thám hiểm biển sâu, nghiên cứu sâu Trái Đất, quá trình địa chất và xử lý vật liệu.
Trong lĩnh vực kỹ thuật biển sâu, CHIEF sẽ hỗ trợ nghiên cứu về hydrat khí tự nhiên, một nguồn năng lượng sạch tiềm năng được tìm thấy dưới đáy biển và bên dưới lớp băng vĩnh cửu. Bằng cách tái tạo và tối ưu hóa quy trình khai thác, các nhà khoa học đặt mục tiêu giảm thiểu rủi ro và cải thiện hiệu quả trong việc khai thác nguồn tài nguyên dồi dào này.
CHIEF được liệt kê trong Kế hoạch 5 năm lần thứ 13 của Trung Quốc (2016–2020) là một trong mười cơ sở hạ tầng khoa học trọng điểm. Đây là một khoản đầu tư quốc gia lớn với hơn 2 tỷ nhân dân tệ (276,5 triệu USD).
Việt Vũ (t/h)