Theo TASS, cuộc họp được chủ trì bởi Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Mã Triều Húc, với sự tham dự của Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov và Thứ trưởng Ngoại giao Iran Kazem Gharibabadi.
Trong tuyên bố chung được đưa ra sau đàm phán, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Mã Triều Húc cho biết: “Trung Quốc, Nga và Iran nhấn mạnh rằng các bên liên quan nên cam kết giải quyết nguyên nhân gốc rễ của tình hình hiện tại và từ bỏ lệnh trừng phạt, áp lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực”.
Từ trái sang phải: Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Mã Triều Húc và Thứ trưởng Ngoại giao Iran Kazem Gharibabadi tại cuộc họp 3 bên về vấn đề hạt nhân Iran ở Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 14/3. Ảnh: Reuters
Quan chức này nêu rõ 3 nước “nhấn mạnh sự cần thiết phải chấm dứt mọi lệnh trừng phạt đơn phương bất hợp pháp”. “Ba nước tái khẳng định rằng sự tham gia và đối thoại chính trị, ngoại giao dựa trên nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau vẫn là lựa chọn khả thi và thiết thực duy nhất trong vấn đề này,” ông Mã Triều Húc cho hay.
Nhà ngoại giao Trung Quốc cho biết ba bên nhấn mạnh tầm quan trọng của Nghị quyết 2231 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, bao gồm việc tuân thủ khung thời gian của nghị quyết này, kêu gọi các bên liên quan kiềm chế các hành động có thể làm leo thang tình hình, cùng nhau tạo điều kiện thuận lợi cho các nỗ lực ngoại giao.
Ba bên cũng tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) như là nền tảng của hệ thống không phổ biến vũ khí hạt nhân quốc tế.
Theo Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, Bắc Kinh và Moscow hoan nghênh việc Tehran tái khẳng định bản chất hòa bình trong chương trình hạt nhân của mình và không tìm cách phát triển vũ khí hạt nhân; thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của NPT và Thỏa thuận bảo vệ toàn diện; tiếp tục hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA).
“Trung Quốc, Nga và Iran nhấn mạnh rằng tất cả các quốc gia cần tránh thực hiện các hành động làm suy yếu khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách chuyên nghiệp, khách quan và vô tư của IAEA,” ông Mã Triều Húc nêu rõ.
Đàm phán ba bên được diễn ra chỉ vài ngày sau khi Tehran từ chối đề nghị của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc nối lại đối thoại hạt nhân. Trong bức thư gửi gửi lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei vào tuần trước, ông Trump đã đề xuất các cuộc đàm phán hạt nhân, đồng thời cảnh báo rằng “có 2 cách để giải quyết vấn đề Iran: bằng quân sự hoặc ký kết một thỏa thuận”. “Tôi muốn đạt được thỏa thuận, vì tôi không muốn làm tổn thương Iran", ông Trump cho hay.
Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã tuyên bố rằng Tehran sẽ không đàm phán với Washington khi bị "đe dọa" và nước này sẽ không khuất phục trước “lệnh” đàm phán của Mỹ. Trong khi đó, lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei cũng cho rằng Mỹ “không thực sự thiện chí” về lời đề nghị đàm phán.
Năm 2015, Iran đã đồng ý một thỏa thuận với Anh, Đức, Pháp, Mỹ, Nga và Trung Quốc - được gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA), theo đó dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Tehran để đổi lấy việc hạn chế chương trình hạt nhân của nước này. Tuy nhiên, Mỹ đã rút khỏi thỏa thuận này vào năm 2018 trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông Donald Trump. Washington cũng tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Tehran. Để đáp trả, Iran cũng đã có những bước lùi khỏi các cam kết liên quan đến hạt nhân.
Trong vài năm qua, Iran đã bị cáo buộc đẩy mạnh sản xuất uranium cấp độ tiền vũ khí – điều mà nước này đã phủ nhận. Tại cuộc họp báo ngày 4/3, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baghaei nhấn mạnh rằng "chương trình hạt nhân của Iran nằm trong khuôn khổ quốc tế", các thỏa thuận và hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân và IAEA có tất cả "các cơ sở cần thiết" để giám sát chương trình này.
Đỗ Thảo