Một nhóm nhà khoa học Trung Quốc đã công bố kết quả nghiên cứu mới cho thấy ảnh hưởng của sự thay đổi thủy văn đến các thành phần carbon trong đất tại các đồng cỏ núi cao trên cao nguyên Thanh Hải - Tây Tạng. Nghiên cứu do Viện Tài nguyên và Môi trường Sinh thái Tây Bắc (NIEER), thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, thực hiện.
Theo các nhà nghiên cứu, phát hiện này đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng nền tảng khoa học vững chắc để đánh giá chính xác chức năng hấp thụ carbon của khu vực này, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm giảm thiểu rủi ro liên quan trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu. Nghiên cứu đã được đăng tải trên tạp chí khoa học quốc tế Catena.
Cao nguyên Thanh Hải - Tây Tạng được coi là một trong những kho dự trữ carbon hữu cơ lớn trên hành tinh. Tuy nhiên, hệ sinh thái núi cao tại đây thường xuyên chịu ảnh hưởng của các điều kiện thủy văn khắc nghiệt, đặc biệt là tình trạng ngập úng, vốn chưa được nghiên cứu đầy đủ về tác động của nó đến sự ổn định và thành phần của carbon trong đất.
Theo ông Li Yuqiang, nhà nghiên cứu chính của dự án, trong điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay, sự biến động trong thành phần và độ ổn định của carbon hữu cơ trong đất ngập nước có thể tác động sâu sắc đến chu trình carbon toàn cầu. Ông cho biết hai yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự ổn định của carbon trong đất là carbon từ xác vi sinh vật và carbon hữu cơ dạng hạt. Đây là những hợp phần đóng vai trò thiết yếu trong việc hình thành các kho chứa carbon ổn định và không ổn định trong đất.
Nhóm nghiên cứu đã triển khai 27 điểm lấy mẫu trải dài trên dải đồng cỏ và đất ngập nước ở cao nguyên, tiến hành đo lường các chỉ số như đường amin để phân tích ảnh hưởng của sự thay đổi thủy văn đối với sự tích lũy carbon của vi sinh vật và carbon dạng hạt. Kết quả cho thấy hiện tượng ngập úng làm tăng hàm lượng carbon từ xác vi sinh vật, bao gồm cả xác vi khuẩn và nấm, ở cả tầng đất mặt và tầng đất sâu. Tuy nhiên, tỷ lệ carbon từ xác vi sinh vật trong tổng lượng carbon hữu cơ của đất vẫn ổn định ở mức trung bình khoảng 32%.
Ông Li Yuqiang nhấn mạnh nghiên cứu này đã làm sáng tỏ quy luật biến đổi của các thành phần trong bể chứa carbon trong đất dưới điều kiện ngập úng trong hệ sinh thái núi cao. Đáng chú ý, kết quả cũng chỉ ra rằng mặc dù điều kiện ngập úng có thể giúp tăng lượng carbon hữu cơ tích trữ trong đất, nhưng lại kéo theo tỷ lệ cao hơn của các thành phần carbon không ổn định, khiến hệ sinh thái dễ bị tổn thương hơn trước biến động khí hậu. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải xây dựng các biện pháp ứng phó hiệu quả nhằm bảo vệ bể chứa carbon trong khu vực, đặc biệt là trong bối cảnh hiện tượng ấm lên toàn cầu và suy thoái đất ngập nước ngày càng gia tăng.
Phương Oanh/vnanet.vn