Trung Quốc vừa công bố thử nghiệm thành công tên lửa siêu vượt âm YJ-20 từ tàu chiến, đánh dấu bước chuyển mình quan trọng khi tích hợp công nghệ siêu vượt âm vào môi trường tác chiến hải quân. Đây là lần đầu tiên một loại vũ khí có vận tốc cực lớn của nước này được xác nhận triển khai từ nền tảng hạm đội thay vì các bệ phóng trên đất liền hoặc máy bay như trước đây.
Bước tiến mới trong công nghệ tác chiến hải quân
Theo Global Times, cuộc thử nghiệm do Hải quân Trung Quốc thực hiện trong khuôn khổ huấn luyện thường kỳ. Truyền thông nước này đã đăng tải video và hình ảnh ghi lại khoảnh khắc tên lửa được phóng thẳng đứng từ một tàu mặt nước cỡ lớn. Trước đó, các chương trình vũ khí siêu vượt âm của Trung Quốc chủ yếu tập trung vào tên lửa đạn đạo hoặc phương tiện phóng từ trên không phục vụ mục tiêu răn đe chiến lược.
Hình ảnh thực tế cho thấy tên lửa YJ-20 được triển khai từ hệ thống ống phóng thẳng đứng (VLS) đa năng. Đây là cấu hình phổ biến trên các tàu chiến hiện đại, cho phép tàu tích hợp linh hoạt nhiều loại vũ khí trên cùng một nền tảng, từ tên lửa phòng không đến tên lửa hành trình tấn công mặt đất.
Hình ảnh tàu khu trục Type 055 Wuxi phóng thử tên lửa chống hạm YJ-20, do China Military Bugle công bố ngày 28.12.2025 - Ảnh: China Military Bugle
Đặc điểm kỹ thuật và khả năng xuyên phá phòng thủ
Giới phân tích quốc phòng quốc tế nhận định YJ-20 là dòng tên lửa diệt hạm siêu vượt âm với vận tốc tối thiểu đạt mức Mach 5 (gấp 5 lần tốc độ âm thanh). Khác với dòng YJ-18 hiện có vốn kết hợp giữa hành trình cận âm và pha cuối siêu thanh, YJ-20 được cho là duy trì vận tốc cực cao trong suốt quỹ đạo bay.
Sự kết hợp giữa tốc độ siêu vượt âm, quỹ đạo bay thấp và khả năng cơ động ở giai đoạn cuối khiến YJ-20 trở thành bài toán khó đối với các hệ thống phòng thủ hạm đội hiện nay. Các chuyên gia quân sự cho biết tốc độ này làm rút ngắn đáng kể thời gian phản ứng của đối phương, gây áp lực cực lớn lên chuỗi phát hiện, chỉ huy và đánh chặn của các nhóm tác chiến tàu sân bay.
Thách thức đối với mạng lưới phòng thủ hiện đại
Việc đưa YJ-20 vào môi trường hải quân cho thấy Trung Quốc đang nỗ lực tối ưu hóa công nghệ siêu vượt âm với các hệ thống radar và dẫn đường hiện đại. Trong tác chiến trên biển, khả năng cập nhật tọa độ mục tiêu di động liên tục là yếu tố sống còn.
Nếu được triển khai thực tế, tên lửa diệt hạm siêu vượt âm sẽ buộc các lực lượng hải quân trên thế giới phải xem xét lại toàn bộ chiến thuật phòng thủ. Khi không gian phản ứng bị thu hẹp, các hệ thống phòng không truyền thống vốn tối ưu cho tên lửa cận âm có thể trở nên kém hiệu quả trước những vũ khí có quỹ đạo khó dự đoán như YJ-20.
Triển vọng và các yếu tố kỹ thuật chưa công bố
Mặc dù vụ phóng thử đã được xác nhận, nhiều thông số quan trọng của YJ-20 vẫn nằm trong vòng bí mật, bao gồm tầm bắn chính xác, độ sai số (CEP) và mức độ sẵn sàng cho việc sản xuất hàng loạt. Giới chuyên môn lưu ý rằng hiệu quả thực chiến của vũ khí siêu vượt âm phụ thuộc rất lớn vào mạng lưới trinh sát và chỉ huy đồng bộ để có thể hoạt động ổn định trong môi trường nhiễu động phức tạp trên biển.
Dù vậy, việc thử nghiệm YJ-20 từ tàu chiến Type 055 cho thấy xu hướng tích hợp vũ khí công nghệ cao lên các nền tảng cơ động đang được đẩy mạnh, góp phần mở rộng khái niệm chống tiếp cận và ngăn chặn khu vực trong chiến lược quân sự hiện đại.
Tuệ Nhân