Trung Quốc tuyên bố việc nước này mua dầu từ Nga là “hợp pháp" (Ảnh minh họa)
“Ví dụ điển hình của hành vi bắt nạt đơn phương”
Trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới leo thang, khi thời hạn của thỏa thuận “đình chiến thuế quan” sắp kết thúc và khả năng diễn ra cuộc gặp giữa lãnh đạo hai nước đang được chú ý, người phát ngôn Bộ Ngoại giao và Bộ Thương mại Trung Quốc tiếp tục phản ứng gay gắt trước những tuyên bố của phía Mỹ, bao gồm cả phát biểu của ông Trump.
Tổng thống Trump nói rằng ông đã nhận được cam kết từ Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi về việc Ấn Độ sẽ dừng mua dầu Nga nhằm tuân thủ các lệnh trừng phạt của Mỹ, qua đó cắt giảm nguồn tài chính của Nga.
“Giờ tôi phải thuyết phục Trung Quốc làm điều tương tự”, ông Trump nói thêm. Bộ Ngoại giao Ấn Độ không xác nhận, cũng không phủ nhận thông tin này.
Là đối tác kinh tế và chính trị hàng đầu của Nga, Trung Quốc hiện là nước nhập khẩu dầu mỏ và nhiên liệu hóa thạch lớn nhất từ Nga. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lin Jian khẳng định: “Trung Quốc duy trì quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại và năng lượng bình thường, hợp pháp với Nga, cũng như với các quốc gia khác”.
Ông cho rằng phát biểu của Tổng thống Mỹ là “một ví dụ điển hình cho hành vi bắt nạt đơn phương và cưỡng ép kinh tế”. Cuộc chiến thương mại giữa hai nước - bùng phát trở lại sau khi ông Trump trở lại Nhà Trắng - dường như đang nóng lên sau một thời gian ngắn lắng dịu.
Đình chiến thuế quan tạm thời đến ngày 10/11
Các vòng đàm phán thương mại Mỹ - Trung trong năm 2025 đã mang lại một lệnh đình chiến mong manh trong cuộc chiến thuế quan giữa hai bên, dự kiến kéo dài đến ngày 10/11. Cuộc gặp tại Madrid hồi tháng 9 đạt được thỏa thuận về việc chuyển nhượng nền tảng TikTok, tạm thời giúp hạ nhiệt căng thẳng.
Tuy nhiên, tình hình nhanh chóng nóng trở lại. Tuần trước, Trung Quốc thông báo áp dụng quy định mới kiểm soát xuất khẩu công nghệ liên quan đến đất hiếm - nguồn nguyên liệu quan trọng cho các ngành công nghệ số, ô tô, năng lượng và quốc phòng. Ngay sau đó, ông Donald Trump tuyên bố Mỹ sẽ áp thuế bổ sung 100% đối với hàng hóa Trung Quốc, ngoài các mức thuế hiện hành, kể từ ngày 1/11 “hoặc sớm hơn”. Dù vậy, đến nay tuyên bố này vẫn chưa được thực hiện.
Từ thứ Ba, hai nước đã bắt đầu áp thuế đặc biệt đối với tàu của bên kia khi cập cảng.
Tại Bắc Kinh, người phát ngôn Bộ Thương He Yongqiang cho biết kể từ sau đàm phán ở Madrid, Mỹ đã triển khai nhiều biện pháp “gây tổn hại nghiêm trọng đến lợi ích của Trung Quốc và làm xấu đi bầu không khí đàm phán song phương”. Bà nhấn mạnh, những hành động này “đang tạo ra ảnh hưởng vô cùng tiêu cực”.
Vụ Nexperia và căng thẳng đất hiếm
Phía Mỹ phản ứng mạnh mẽ. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent hôm thứ Tư kêu gọi thành lập một mặt trận quốc tế thống nhất để đối phó với các biện pháp hạn chế đất hiếm của Trung Quốc, cho rằng, “Trung Quốc đang đối đầu với phần còn lại của thế giới”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định các biện pháp này tuân thủ thông lệ quốc tế và được đưa ra vì lý do an ninh quốc gia.
Trung Quốc cho biết việc kiểm soát xuất khẩu nhằm ngăn công nghệ bị sử dụng cho mục đích quân sự. Theo Bộ Thương mại, giấy phép chỉ được cấp, nếu hàng hóa phục vụ mục đích dân sự và hồ sơ đáp ứng đầy đủ yêu cầu.
Bộ này đồng thời kêu gọi tiếp tục đối thoại, nhưng cáo buộc Mỹ đã gây áp lực lên Chính phủ Hà Lan để tiếp quản hãng sản xuất chip Nexperia - thuộc sở hữu của một tập đoàn Trung Quốc. Động thái này được xem là hiếm hoi và đặc biệt nhạy cảm trong lĩnh vực bán dẫn.
Nh.Thạch
AFP