Trung Quốc vượt Mỹ trong cuộc đua khám phá Mặt Trăng

4 giờ trướcBài gốc

Thiết bị đổ bộ Mặt Trăng có người lái tại Trường thử nghiệm hạ cánh thiên thể ngoài Trái Đất ở huyện Hoài Lai, tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc. Ảnh: THX/TTXVN

Bà Tang Yuhua, Phó Giám đốc thiết kế của sứ mệnh Hằng Nga-7, cho biết việc phát triển tàu vũ trụ đang diễn ra suôn sẻ. Tất cả các thiết bị khoa học từ 7 đối tác quốc tế, gồm sáu quốc gia và một tổ chức phi chính phủ, đã được bàn giao cho Cục Không gian Quốc gia Trung Quốc (CNSA). Trong số này có Nga, đối tác truyền thống của Bắc Kinh, cùng Ai Cập, Bahrain, Thái Lan, Italy, Thụy Sĩ và tổ chức International Lunar Observatory Association (ILOA).

Sứ mệnh phức tạp nhất của Trung Quốc

Hằng Nga-7 được đánh giá là tàu thám hiểm Mặt Trăng phức tạp nhất mà Trung Quốc từng chế tạo, bao gồm bộ năm thành phần: tàu quỹ đạo, tàu đổ bộ, xe tự hành, thiết bị “nhảy” (hopper) và vệ tinh tiếp sóng. Tàu sẽ tập trung nghiên cứu môi trường cực Nam Mặt Trăng và tìm kiếm băng nước, nguồn tài nguyên thiết yếu cho các sứ mệnh có người lái trong tương lai, có thể chuyển hóa thành nước uống, oxy và nhiên liệu tên lửa.

Theo ông Wu Weiren, Giám đốc thiết kế chương trình thám hiểm Mặt Trăng của Trung Quốc, khu vực hạ cánh được chọn có hơn 100 ngày ánh sáng liên tục, giúp kéo dài thời gian hoạt động của tàu. Ông nói với đài truyền hình trung ương CCTV rằng sau khi hạ cánh, thiết bị hopper sẽ lao xuống các hố mặt trăng để tiến hành khảo sát trực tiếp và phân tích khả năng tồn tại của nước.

Ông Wu cho rằng nhiệm vụ này vừa mang tính thách thức vừa là một vinh dự. Ông nhận định nếu phát hiện nước trên Mặt Trăng, đây sẽ là một trong những đóng góp lớn nhất của nhân loại cho khoa học không gian.

Cuộc đua với Mỹ trong thập niên mới

Tuyên bố của Bắc Kinh được đưa ra trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc cạnh tranh gay gắt trong lĩnh vực không gian, đặc biệt là trong mục tiêu đưa người trở lại Mặt Trăng. NASA đặt mục tiêu hạ cánh phi hành gia sớm nhất vào giữa năm 2027 trong khuôn khổ chương trình Artemis III, trong khi Trung Quốc hướng tới mốc 2030. Tuy nhiên, nhiều dự án của Mỹ đang gặp trở ngại về kỹ thuật.

Trong mảng tìm kiếm nước Mặt Trăng, Washington hiện chưa có sứ mệnh nào vượt qua tiến độ của Hằng Nga-7. Năm 2024, hai dự án chủ lực của Mỹ gồm tàu đổ bộ IM-2 của Intuitive Machines và vệ tinh Lunar Trailblazer của NASA, đều thất bại trong việc vào quỹ đạo Mặt Trăng. Kế hoạch phóng tàu thám hiểm Viper vốn dự kiến trong năm 2024 cũng bị hủy và được cho là sẽ được khôi phục sớm nhất vào năm 2027. Điều này khiến Trung Quốc nổi lên như ứng viên hàng đầu có thể xác nhận sự tồn tại của nước ở cực Nam Mặt Trăng trước Mỹ.

Những “lần đầu tiên của nhân loại”

Theo ông Yu Dengyun, Giám đốc thiết kế giai đoạn bốn của chương trình thám hiểm Mặt Trăng Trung Quốc, Hằng Nga-7 sẽ phải đối mặt với hàng loạt thách thức chưa từng có. Ông nói với tờ China Science Daily rằng nhiều thách thức trong số đó là những điều chưa từng được con người thực hiện trước đây, tiềm ẩn rủi ro rất cao, nhưng nhóm nghiên cứu vẫn quyết tâm đặt ra các mục tiêu khoa học mới.

Nhiệt độ ở khu vực hạ cánh, nằm trên vĩ độ 85 độ Nam, có thể dao động từ âm 110 độ C đến dưới âm 230 độ C trong các hố mặt trăng. Địa hình hiểm trở đòi hỏi hệ thống điều khiển phải hạ cánh với độ chính xác cực cao. Ông Yu so sánh rằng nếu khu vực hạ cánh của Hằng Nga-4 rộng như sân tennis, thì khu vực của Hằng Nga-7 chỉ bằng bàn bóng bàn.

Ông cũng lưu ý rằng điều kiện chiếu sáng và liên lạc tại cực Nam Mặt Trăng rất phức tạp, khi Mặt Trời chỉ nhô vài độ trên đường chân trời, tạo ra những bóng đổ dài gây khó khăn cho điều hướng và cung cấp năng lượng.

Theo một nghiên cứu năm 2024 đăng trên National Science Review, địa điểm hạ cánh ưa thích của Hằng Nga-7 nằm gần miệng hố Shackleton, khu vực được chiếu sáng xen kẽ với vùng tối sâu thẳm, vốn cũng là mục tiêu hàng đầu trong kế hoạch Artemis III của NASA.

Bước đệm cho việc định cư trên Mặt Trăng

Sau Hằng Nga-7, Trung Quốc dự kiến triển khai sứ mệnh Hằng Nga-8 vào khoảng năm 2029 nhằm thử nghiệm công nghệ sử dụng tài nguyên tại chỗ (ISRU). Nhiệm vụ này sẽ kiểm chứng khả năng sản xuất vật liệu xây dựng từ đất Mặt Trăng bằng phương pháp nung chảy và in 3D, mở đường cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ cư trú dài hạn.

Nếu Hằng Nga-7 xác nhận sự tồn tại của nước, và Hằng Nga-8 chứng minh con người có thể sử dụng tài nguyên tại chỗ, Trung Quốc sẽ tiến một bước dài trong tham vọng trở thành quốc gia đầu tiên thiết lập sự hiện diện lâu dài của con người trên Mặt Trăng.

Hải Trần/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/khoa-hoc-cong-nghe/trung-quoc-vuot-my-trong-cuoc-dua-kham-pha-mat-trang-20251027004855759.htm