Trung Quốc xuất khẩu ngày càng nhiều, nhập khẩu ngày càng ít

6 giờ trướcBài gốc

Ảnh minh họa - Ảnh: Bloomberg.

Sau khi các nhà đàm phán thương mại cấp cao của Mỹ và Trung Quốc đạt thỏa thuận giảm căng thẳng trong cuộc gặp ở London hồi đầu tháng này, Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên mạng xã hội rằng ông và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ “làm việc chặt chẽ cùng nhau để mở cửa Trung Quốc cho thương mại Mỹ”.

“Đó sẽ là một thắng lợi tuyệt vời cho cả hai nước”, ông Trump viết.

Nhưng theo một bài báo của tờ Wall Street Journal, có một thực tế là Trung Quốc đang ngày càng ít quan tâm đến hàng hóa của các quốc gia khác. Nhập khẩu của Trung Quốc đã trì trệ trong những năm qua trong khi xuất khẩu tăng bùng nổ - một hệ quả của tiêu dùng nội địa ở nước này ảm đạm và nỗ lực của Bắc Kinh trong việc thúc đẩy sản xuất trong nước.

“Tầm nhìn của Trung Quốc về thương mại là xuất khẩu mà không nhập khẩu”, chuyên gia cấp cao Brad Setser của Hội đồng Đối ngoại (CFR) - một tổ chức nghiên cứu độc lập, phi đảng phái ở New York - nhận xét. Ông cho rằng Trung Quốc không phải là một lựa chọn thực tế để Mỹ tăng xuất khẩu.

TRUNG QUỐC MUỐN TỰ CUNG TỰ CẤP NHIỀU THỨ

Từ ô tô đến hóa chất hay hàng hóa cơ bản, nhu cầu của Trung Quốc đối với nhiều sản phẩm xuất khẩu của các quốc gia khác đều đang giảm hoặc đi ngang, cho dù nền kinh tế nước này vẫn đang tăng trưởng với một tốc độ vừa phải là khoảng 5% mỗi năm.

Khối lượng nhập khẩu - thông số sau khi đã tính đến yếu tố biến động tỷ giá - của Trung Quốc tính đến hết tháng 3 năm nay không tăng kể từ cuối năm 2022, trong khi nhập khẩu tăng 33% - theo dữ liệu từ Cục Phân tích chính sách kinh tế Hà Lan, một viện nghiên cứu của Hà Lan.

Mối quan hệ mất cân bằng như vậy chủ yếu do chính sách của Trung Quốc những năm qua tập trung đầu tư vào các nhà máy, trong khi không làm gì nhiều để thúc đẩy hoạt động tiêu dùng vốn có tốc độ tăng trưởng chậm chạp. Ngoài ra, sự kết thúc của cơn sốt bất động sản cũng kiềm chế nhu cầu hàng hóa khổng lồ của Trung Quốc.

Các thương hiệu phương Tây từ đồng hồ Swatch đến xe Porsche hay “đế chế” đồ hiệu LVMH thời gian qua đều báo cáo doanh số bán hàng yếu ở Trung Quốc vì người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu.

Tham vọng dài hạn của Trung Quốc là đạt tới trạng thái tự cung tự cấp các công nghệ quan trọng trong khi vẫn thống trị nguồn cung hàng hóa cho nước ngoài. Nước này đang tiến gần đến mục tiêu đó trong các lĩnh vực bao gồm xe điện, pin, máy móc xây dựng và thiết bị y tế.

Các công ty Trung Quốc cho biết họ đang thay thế các nhà cung cấp ở nước ngoài bằng các nhà cung cấp có trụ sở tại Trung Quốc để nội địa hóa chuỗi cung ứng của họ và đẩy lùi hàng nhập khẩu - một xu hướng được thúc đẩy thêm bởi xung đột thương mại với Mỹ. Các công ty nhà nước trong một số lĩnh vực đã được lệnh đến năm 2027 phải thay thế phần mềm nước ngoài trong hệ thống công nghệ thông tin.

Doanh nghiệp ở Mỹ, châu Âu và Nhật Bản cho biết họ cũng nhận thấy nhu cầu của Trung Quốc đối với các sản phẩm của họ đang giảm dần, và họ phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các đối thủ Trung Quốc dày vốn, trong đó có nhiều công ty đang giảm giá mạnh tại Trung Quốc để giành thị phần.

Công ty công nghệ y tế Đức Dragerwerk cho biết doanh số bán máy thở và các sản phẩm y tế khác tại Trung Quốc đã giảm một nửa trong năm 2024 so với năm 2023, do chính sách “mua hàng nội địa” của các bệnh viện Trung Quốc. Liên minh châu Âu (EU) gần đây đã thúc đẩy kế hoạch áp dụng các biện pháp hạn chế nhập khẩu thiết bị y tế của Trung Quốc sau cuộc điều tra về chính sách mua sắm y tế của Trung Quốc mà nhà chức trách EU kết luận là phân biệt đối xử với các công ty nước ngoài.

Việc Trung Quốc giảm nhập khẩu có thể đặt thêm trở ngại cho việc đi đến một thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, nhất là khi thỏa thuận đó đòi hỏi Trung Quốc phải mua thêm hàng hóa Mỹ.

Năm 2020, Trung Quốc đã nhất trí tăng nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ từ Mỹ lên khoảng 500 tỷ USD trong hai năm, nhưng việc đạt được mục tiêu như vậy đã được chứng minh là khó khăn. Một phân tích của Viện Kinh tế quốc tế Peterson cho thấy Trung Quốc vào cuối giai đoạn 2 năm chỉ nhập khẩu khoảng 300 tỷ USD từ Mỹ, mặc dù sự thiếu hụt đó một phần được giải thích bởi những gián đoạn do đại dịch Covid-19 gây ra.

NHẬP KHẨU CỦA TRUNG QUỐC TỪ NHIỀU NƯỚC GIẢM MẠNH

Thông thường, khi xuất khẩu nhiều hơn và trở nên giàu có hơn, các quốc gia sẽ hấp thụ nhiều hàng nhập khẩu hơn vì thu nhập của người tiêu dùng trong nước tăng lên và các ngành công nghiệp xuất khẩu sẽ tiêu thụ nhiều linh kiện và nguyên liệu thô đầu vào hơn.

Trung Quốc đã như vậy trong nhiều năm. Sự giảm tốc mạnh trong tăng trưởng nhập khẩu gần đây của Trung Quốc trái ngược với xu hướng ở các nền kinh tế đang phát triển khác của châu Á - nơi mà khối lượng nhập khẩu tính đến tháng 3 năm nay đã tăng khoảng 11% so với cuối năm 2022. Khối lượng nhập khẩu của Mỹ trong cùng kỳ đã tăng khoảng 36%.

Dù sao, Trung Quốc vẫn là một nước nhập khẩu lớn, với kim ngạch nhập khẩu đạt khoảng 2,6 nghìn tỷ USD trong năm 2024, so với mức 3,4 nghìn tỷ USD của Mỹ. Mặt hàng nhập khẩu lớn nhất của Trung Quốc là linh kiện bán dẫn, trong đó có sản phẩm của những công ty Mỹ như Qualcomm, và nước này cũng nhập khẩu nhiều năng lượng và thực phẩm, mang lại lợi ích cho những công ty hàng hóa khổng lồ của Mỹ như Cargill hay Cheniere Energy.

Nhưng bởi xuất khẩu tăng trưởng bùng nổ, thặng dư thương mại của Trung Quốc với thế giới đạt khoảng 1 nghìn tỷ USD trong năm ngoái, gần gấp đôi mức của năm 2020.

Nhu cầu nhập khẩu suy yếu của Trung Quốc đặt ra nhiều thách thức cho các quốc gia từng phụ thuộc vào việc bán ô tô, máy móc và các mặt hàng có giá trị cao khác cho nước này.

Từ cuối năm 2022 đến tháng 5/2025, nhập khẩu của Trung Quốc từ Mỹ tính bằng USD đã giảm 11%. Nhập khẩu của Trung Quốc từ Nhật Bản giảm 17% và nhập khẩu từ Đức giảm 18% trong cùng khoảng thời gian.

Nhập khẩu của Trung Quốc từ các nền kinh tế mới nổi lớn và các nhà sản xuất hàng hóa như Brazil và Nam Phi - những nước cung cấp quặng sắt, đồng và năng lượng mà Trung Quốc đã tiêu thụ ồ ạt trong thời gian tăng trưởng kinh tế thần tốc - cũng đã chậm lại, chủ yếu là do bong bóng bất động sản của Trung Quốc xì hơi.

Bình Minh

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/trung-quoc-xuat-khau-ngay-cang-nhieu-nhap-khau-ngay-cang-it.htm