Làm rõ sự cần thiết của Trung tâm tài chính
Bộ Tài chính đang xin ý kiến đối với Dự thảo Nghị định của Chính phủ về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế. Trong công văn xin ý kiến mới đây, Bộ Tài chính nêu rõ, căn cứ khoản 1, Điều 8 Nghị quyết số 222/2025/QH15 ngày 27/6/2025 của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam và Thông báo số 226/TB-VPCP ngày 13/5/2925 về kết luận của Thường trực Chính phủ về việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, Bộ Tài chính được giao chủ trì, phối hợp với UBND TP. Hồ Chí Minh; Thành phố Đà Nẵng và các đơn vị liên quan xây dựng Nghị định về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế.
Bộ Tài chính đang xin ý kiến Dự thảo Nghị định thành lập Trung tâm tài chính quốc tế. Ảnh minh họa
Tại Tờ trình Dự thảo Nghị định về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế được Bộ Tài chính gửi Chính phủ, Bộ Tài chính đã nêu rõ cơ sở pháp lý cũng như sự cần thiết thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Trong đó, một trong những cơ sở pháp lý được Bộ Tài chính nêu ra, đó là Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 7/10/2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đặt ra nhiệm vụ về việc xây dựng Đà Nẵng trở thành Trung tâm tài chính quốc tế cấp vùng.
Cùng với đó, có cơ chế, chính sách, hạ tầng kỹ thuật phù hợp để sớm xây dựng thành công Trung tâm tài chính quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh; ban hành chính sách thúc đẩy hình thành và phát triển Trung tâm tài chính quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh.
Cho thí điểm cơ chế thử nghiệm có kiểm soát đối với công nghệ trong lĩnh vực tài chính và chính sách ưu đãi thu hút các nhà đầu tư chiến lược vào Trung tâm tài chính quốc tế; thí điểm một số cơ chế, chính sách đột phá, vượt trội, cạnh tranh quốc tế để xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh thành Trung tâm tài chính quốc tế.
Về bối cảnh thực tiễn, Bộ Tài chính cho rằng, Trung tâm tài chính là một “hệ sinh thái đa dạng các dịch vụ tài chính tập trung tại một khu vực nhất định”, là nơi tập trung nhiều định chế tài chính, ngân hàng, quỹ đầu tư, công ty dịch vụ tài chính và các sàn giao dịch chứng khoán, tiền tệ, hàng hóa.
Xây dựng Trung tâm tài chính là việc hình thành một khu vực có chính sách và khung pháp lý riêng, vượt trội, đặc thù, khuyến khích và thu hút các nhà đầu tư để cung cấp các sản phẩm, dịch vụ tài chính, phi tài chính có liên quan kết nối với các Trung tâm tài chính quốc tế.
Cũng theo nhận định của Bộ Tài chính, Việt Nam đang là điểm sáng về phát triển và tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, thu hút đầu tư, đang dần hội tụ các yếu tố cần thiết để phát triển thị trường tài chính hiện đại, hướng đến hình thành Trung tâm tài chính, có khả năng liên kết với các Trung tâm tài chính trong khu vực và trên thế giới.
Trung tâm tài chính quốc tế dự kiến sẽ được đặt tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Ảnh minh họa
Cơ hội từ Trung tâm tài chính quốc tế
Chia sẻ với phòng viên, TS. Lê Duy Bình - Giám đốc điều hành Economica Việt Nam cho rằng: Chủ trương thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam là cần thiết với Việt Nam. Nền kinh tế Việt Nam hiện đang có tốc độ tăng trưởng khá ấn tượng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, với tham vọng là trở thành một nước phát triển vào năm 2045.
“Như vậy để hiện thực hóa tham vọng này, chúng ta cần nguồn lực rất lớn và khi cần nguồn lực lớn thì cần có một kênh, một bến cảng, bến đỗ để tiếp nhận nguồn vốn và thu hút nguồn vốn quốc tế. Vậy thì việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế sẽ không chỉ là một kênh dẫn vốn mà thể hiện được quyết tâm của Chính phủ, của nền kinh tế Việt Nam” – TS. Lê Duy Bình nêu quan điểm.
Cũng theo TS. Lê Duy Bình, việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam không chỉ giúp nâng hạng nền kinh tế, mà còn nâng hạng môi trường kinh doanh, nâng cao chất lượng quản trị công và cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh… Nghị định xây dựng Trung tâm tài chính cũng mở ra dư địa mới cho kinh tế Việt Nam, tháo gỡ những điểm nghẽn pháp luật hiện nay và tạo thuận lợi cho vấn đề quản lý ngoại hối, môi trường kinh doanh, nâng cao chất lượng nguồn lao động, xuất nhập cảnh, những sản phẩm tài chính xanh, tài chính số…
Dự thảo của Bộ Tài chính cũng đề xuất 2 phương án giám sát với Trung tâm tài chính. Trong đó, phương án 1, thành lập một cơ quan giám sát độc lập, giám sát chung hoạt động của Trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Trụ sở đặt tại một trong hai thành phố, nhân sự được tách từ bộ phận của Cơ quan giám sát Ngân hàng Nhà nước, Ủy ban Chứng khoán và các cơ quan liên quan để đảm bảo thống nhất, giảm tầng nấc trung gian.
Phương án 2, thành lập cơ quan giám sát tại mỗi trung tâm. Kết quả thanh tra, kiểm tra và giám sát sẽ được báo cáo cho các cơ quan giám sát của Ngân hàng Nhà nước, Ủy ban Chứng khoán và các cơ quan liên quan để theo dõi.
Liên quan đến vấn đề này, TS. Lê Duy Bình cho rằng, việc giám sát cần đặt nhiều mục đích để Trung tâm hoạt động hiệu quả trong các năm tới. Chức năng giám sát quá trình vận hành của Trung tâm tài chính đòi hỏi trình độ chuyên môn cao, phối hợp nhiều bộ ngành. Đặc biệt, theo TS. Lê Duy Bình, bên cạnh những yếu tố thuận lợi, quá trình vận hành Trung tâm tài chính cũng tiềm ẩn rủi ro như rút vốn ồ ạt, thao túng tỷ giá, rủi ro tấn công tiền tệ, rửa tiền… nên dù chọn mô hình giám sát nào, cũng cần giải pháp để ngăn chặn những rủi ro tiềm ẩn có thể xảy đến.
Tại Dự thảo Nghị định về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế, Bộ Tài chính yêu cầu UBND TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng bố trí quỹ đất để phục vụ xây dựng trung tâm tài chính. Dự kiến, khu đất này sẽ gồm: Trụ sở, văn phòng, chi nhánh cho thành viên, nhà đầu tư chiến lược, các chủ thể; khu phức hợp hội nghị, thương mại, du lịch, giải trí cao cấp; khu công nghệ cao; nhà ở.
Nguyễn Hòa