Chiều 12/6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) cho rằng, việc hình thành trung tâm tài chính quốc tế là điều kiện rất cần thiết, giúp Việt Nam có thể "cất cánh" cùng sự phát triển của tài chính quốc tế. Theo ông, các nhà đầu tư tài chính và chuyên gia đều tin rằng, với tốc độ phát triển kinh tế và vị trí địa lý thuận lợi. Việt Nam hoàn toàn có tiềm năng xây dựng một trung tâm tài chính tầm cỡ khu vực, thu hút sự quan tâm của giới đầu tư và tài chính quốc tế.
ĐBQH Nguyễn Quang Huân.
Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, việc đặt một trung tâm ở 2 thành phố khác nhau cần hết sức cân nhắc. Vì như vậy, sẽ phải đầu tư xây dựng hạ tầng song song ở cả hai nơi, trong khi diện tích và nguồn lực của Việt Nam có hạn. Mặt khác, việc chia sẻ hệ sinh thái tài chính giữa hai địa phương cũng không dễ dàng.
ĐBQH tỉnh Bình Dương đề nghị tính toán kỹ về khả năng liên kết với các trung tâm tài chính quốc tế, cân nhắc yếu tố địa lý và định hướng phát triển vùng. Từ đó, mới có thể lựa chọn địa điểm phù hợp, cũng như tính toán chi phí đầu tư.
ĐBQH Nguyễn Văn Thân (Thái Bình) cho rằng, trung tâm tài chính quốc tế là "cuộc chơi dành cho nhà giàu", những người có tiềm lực tài chính mạnh. Vì vậy, yêu cầu đặt ra là hệ sinh thái tài chính phải thật sự đồng bộ, cụ thể và rõ ràng. "Đây là một sân chơi mở, họ có thể đến và cũng có thể rời đi bất cứ lúc nào. Còn chúng ta phải đầu tư ngay từ đầu, điều đó đòi hỏi phải hết sức thận trọng", ông góp ý.
ĐBQH Nguyễn Văn Thân.
Theo ông, trên thế giới cũng có rất nhiều trung tâm tài chính ra đời rồi thất bại, ít trung tâm tài chính thành công. Do đó, việc đầu tư dàn trải "rất rủi ro", thay vì đặt ở 2 thành phố thì nên bắt đầu từ một địa điểm, làm thật tốt. Nếu thành công thì mở rộng cũng chưa muộn. Còn nếu triển khai mà không có nhà đầu tư tham gia thì hậu quả sẽ rất lớn.
"Đây không phải là một sân chơi mà chúng ta có thể thử rồi sai", đại biểu nói và đề nghị Chính phủ nên thuê một đơn vị quốc tế có uy tín, kinh nghiệm để khảo sát, tư vấn và điều hành hoạt động.
ĐBQH Trịnh Thị Tú Anh (Lâm Đồng) cho hay, mỗi trung tâm tài chính trên thế giới đều có một số thế mạnh riêng, như Singapore mạnh về quản lý tài sản, London mạnh về trung tâm giao dịch ngoại hối; Hong Kong là nơi có tự do tài chính rất cao, định hướng quốc tế, mạnh về quản lý tài sản, thị trường vốn quốc tế...
ĐBQH Trịnh Thị Tú Anh.
Do đó, bà kiến nghị xem xét phát triển trung tâm tài chính quốc tế dựa trên các trụ cột ưu thế như trung tâm tài chính kết nối chuyển đổi số và tài chính xanh Đông Nam Á.
Theo ĐBQH Trương Trọng Nghĩa (TP Hồ Chí Minh), thành lập trung tâm tài chính quốc tế giống như bước vào "một chuyến hải hành chưa từng trải qua". Đặc trưng của thị trường tài chính với 2 yếu tố hàng, tiền là vô hình, vì không dùng tiền giấy, tức qua hàng giao dịch ảo... Chúng ta không thể quản lý theo hình thức hữu hình, kể cả khi họ lập văn phòng ở trung tâm. Thị trường tài chính vận hành vào - ra theo quy luật riêng, khuôn khổ pháp luật của quốc tế.
Bên cạnh nhiều thời cơ như tờ trình Chính phủ nêu, ông phân tích thêm một số nguy cơ: "Nếu các nhà đầu tư chuyển tiền vào rồi rút ra nhanh chóng thì rất nguy hiểm, có thể gây hỗn loạn thị trường, thậm chí xảy ra khủng hoảng tài chính như Thái Lan năm 2008".
ĐBQH Trương Trọng Nghĩa.
Bên cạnh đó, trung tâm tài chính quốc tế cũng có thể mang đến nguy cơ thao túng tài chính, tiền tệ. Tiền Việt Nam chưa chuyển đổi nên phải có cách quản lý để tránh "đô la hóa, vàng hóa", khiến tiền Việt Nam bị mất giá hay suy yếu, tránh "chảy máu" tài chính. Ngoài ra còn có nguy cơ xung đột pháp luật như luật hiện hành, nguy cơ lừa đảo, trốn thuế, nguy cơ bị kiện trách nhiệm dân sự...
ĐBQH TP Hồ Chí Minh cũng đề nghị cân nhắc lại cách đặt "1 trung tâm - 2 điểm đến". Theo đó, TP Hồ Chí Minh đã có hệ sinh thái tài chính quốc tế, tuy chưa phát triển nhưng đứng đầu các địa phương. Sắp tới, khi hợp nhất với Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, 2 địa phương đã có hoạt động tài chính quốc tế khá cao. Điều này phù hợp cho việc ra đời trung tâm tài chính quốc tế.
Trong khi nguồn lực còn có hạn, tùy theo tình hình, kinh nghiệm thành lập trung tâm tài chính quốc tế tại TP Hồ Chí Minh để thành lập tại Đà Nẵng. Cho dù, nếu có 2 điểm đến thì 1 trung tâm chỉ do 1 ban điều hành...
Quỳnh Vinh