Chiều 15-8, Ban Thường trực, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc để lắng nghe các MTTQ các địa phương phản ánh về khó khăn, vướng mắc khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của MTTQ, các tổ chức chính trị -xã hội, các Hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ.
Lúng túng về phối hợp, chỉ đạo
Báo cáo của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho hay: Qua tổng hợp báo cáo của các địa phương Ban Tổ chức, Ban Kiểm tra cơ quan Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam thấy có 4 khó khăn, vướng mắc.
Về công tác Đảng, thì mô hình Đảng bộ cơ quan Ủy ban MTTQ tỉnh trực thuộc Đảng ủy các cơ quan Đảng tỉnh đã bộc lộ một số bất cập vì tính chất cơ quan Đảng của MTTQ đòi hỏi sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, toàn diện và thường xuyên của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, đặc biệt là đối với nhiệm vụ chính trị quan trọng của MTTQ.
Tổ chức bộ máy, công tác cán bộ ở cấp tỉnh chưa thống nhất trong toàn quốc về việc giao biên chế. Hay việc tổ chức bộ máy và quản lý cán bộ làm việc tại Văn phòng dùng chung còn tồn tại nhiều bất cập vì các cán bộ này Văn phòng dùng chung nhưng lại phục vụ cả các tổ chức chính trị - xã hội. Trung ương thì lại chưa hướng dẫn về các vấn đề này.
Ở cấp xã, sau khi sáp nhập cũng còn nhiều lúng túng về vai trò, trách nhiệm của từng thành viên. Mặt trận Trung ương cũng chưa có văn bản hướng dẫn cấp xã về thành lập Ban Thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư cộng đồng.
Hội nghị lắng nghe, phản ánh khó khăn, vướng mắc tại điểm cầu Hà Nội. Ảnh: MINH HIỀN
Đặc biệt, mối liên hệ công tác cũng chưa có hướng dẫn về các khái niệm “trực thuộc”, “độc lập tương đối” dẫn đến từ nhận thức đến triển khai nhiệm vụ trong hệ thống MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội còn khó khăn. Cơ chế chỉ đạo, phối hợp của MTTQ với các tổ chức chính trị - xã hội cũng còn chưa thống nhất.
Còn về cơ chế, chính sách, kinh phí hoạt động cũng chưa có văn bản quy định, hướng dẫn đầy đủ. Vì vậy, MTTQ cấp tỉnh cũng gặp khó khăn khi phân công kế toán, phân bổ và điều hành nguồn lực tài chính một cách hợp lý, đồng bộ. Cấp xã cũng gặp những khó khăn tương tự, nhất là về kinh phí tổ chức Đại hội MTTQ cấp xã, phường, đặc khu mới.
Cuối cùng là những khó khăn về cơ sở vật chất, điều kiện làm việc, theo nghĩa, tuy đã được bố trí nhưng chưa đáp ứng được đầy đủ theo yêu cầu hoạt động.
Làm thế nào tháo gỡ vướng mắc?
Từ điểm cầu Đà Nẵng, ông Lê Trí Thanh, Chủ tịch Ủy ban MTTQ thành phố nói thống nhất với báo cáo của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và trình bày thêm một số việc.
Ông Thanh cho rằng các hướng dẫn về cơ chế chỉ đạo, phối hợp giữa MTTQ và các tổ chức chính trị xã hội ở cấp tỉnh, cấp xã. Về quy chế làm việc của cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã, về quản lý tài chính… là rất quan trọng. Ông mong Đảng ủy MTTQ Việt Nam sớm chỉ đạo để triển khai ban hành ba hướng dẫn này.
Việc tổ chức đại hội đã có hướng dẫn của Trung ương MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị xã hội, nhưng riêng đối với Tổng Liên đoàn Lao động thì chưa có hướng dẫn về đại hội ở các xã phường. Ông cũng mong có hướng dẫn này. Đồng thời, đề nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam quy định rõ hơn về chức năng, nhiệm vụ và mối quan hệ công tác của Liên đoàn Lao động ở các xã phường với công đoàn cơ sở trên địa bàn vì “các xã phường cũng đang lúng túng”.
Về biên chế và tài chính cũng có những khó khăn nhất định cần tháo gỡ sau khi thực hiện chính quyền hai cấp.
Đặc biệt, về tổ chức hoạt động của các hội quần chúng được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ thì cũng chỉ mới có hướng dẫn của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, chưa có hướng dẫn khác từ các cơ quan hữu quan như Ban Tuyên giáo và Dân vận hay Bộ Nội vụ.
Hội nghị trực tuyến tới các điểm cầu trên toàn quốc. Ảnh: MINH HIỀN
Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Sơn La Vi Đức Thọ cho rằng: Việc phân định quản lý, điều hành ngân sách đối với MTTQ và các tổ chức chính trị xã hội thì Bộ Tài chính cần có hướng dẫn cụ thể để các tỉnh triển khai thực hiện. Bộ Nội vụ sẽ có hướng dẫn phân cấp cho địa phương. Chẳng hạn MTTQ Việt Nam tỉnh sẽ giao kinh phí cho các tổ chức chính trị xã hội.
“Nếu không có nội dung phân cấp về biên chế cũng như về kinh phí thì tính độc lập của các tổ chức chính trị xã hội gần như không có, rất khó trong triển khai nhiệm vụ của các tổ chức xã hội”, đại diện MTTQ Việt Nam tỉnh Sơn La nêu.
Về tổ chức đại hội MTTQ các xã, phường, vị này đề nghị sớm ban hành các dự thảo Điều lệ để sửa đổi, bổ sung của MTTQ Việt Nam và các tổ chức xã hội.
Với các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ thì Trung ương sớm trình Bộ Chính trị và các cấp có thẩm quyền sớm ban hành và triển khai đề án của Trung ương. Trên cơ sở đó, ngoài Hướng dẫn của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, các địa phương có thêm đề án của Trung ương để thực hiện đồng bộ, hiệu quả ở các tỉnh, thành phố trên cả nước.
MTTQ Việt Nam là người định hướng, quản lý các hội
Sau khi nhiều ý kiến được phát biểu, Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thị Thu Hà trả lời các phản ánh, kiến nghị.
Về công tác Đảng, bà Hà việc thành lập tổ chức Đảng của MTTQ trực thuộc tỉnh ủy, thành ủy thì Bộ Chính trị sẽ quyết định. Tuy vậy, Mặt trận Trung ương cũng đã đề nghị Ban Tổ chức Trung ương đề xuất Ban Bí thư chỉ đạo các tỉnh, thành ủy nghiên cứu bổ sung vào Quy chế làm việc của cấp ủy cấp tỉnh cho phép Đảng ủy Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh trực tiếp báo cáo, trình một số nội dung công việc đến Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thành ủy.
Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam trao đổi với các đại biểu. Ảnh: MINH HIỀN
“Trong khi chưa có văn bản chính thức của Ban Tổ chức Trung ương, của Ban Bí thư, đề nghị các đồng chí căn cứ vào chức năng nhiệm vụ, căn cứ vào tính chất công việc, các đồng chí vẫn có thể trực tiếp đề xuất, trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thành ủy một số nội dung công việc lớn, quan trọng”, bà Hà nói.
Về biên chế, bà Nguyễn Thị Thu Hà nói rõ ở Trung ương hiện nay, đầu mối về biên chế và kinh phí rất lớn nhưng vẫn chỉ có một đầu mối giao là MTTQ Trung ương, không giao cho các tổ chức chính trị - xã hội. Tuy vậy, bà Hà nói có thể MTTQ Trung ương sẽ có văn bản gửi cấp có thẩm quyền. Hướng đề nghị là giao một đầu mối cho Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh và cấp xã cũng tương tự như vậy.
Về tính độc lập tương đối và tính trực thuộc của các tổ chức chính trị - xã hội, bà Hà nói Trung ương đang xây dựng một số văn bản về quy chế mẫu, mối quan hệ công tác, một số nội dung về tài chính, tài sản…
“Trong quy chế này, sẽ nói rõ về các mối quan hệ công tác”, bà Hà cho biết và khẳng định: “Tính trực thuộc rất rõ rồi, không còn cơ quan riêng. Chỉ có một cơ quan là cơ quan MTTQ Việt Nam, nơi định hướng hoạt động, quản lý về biên chế, quản lý về kinh phí, quản lý chung về tài sản”.
Các tổ chức vẫn có tư cách pháp nhân riêng, vẫn có tài khoản riêng, con dấu riêng, vẫn có điều lệ riêng, vẫn đại hội. “Đó là tính độc lập tương đối”, bà Hà giải thích.
Bà nói thêm: “Bộ Chính trị khi họp nói rất rõ: có vấn đề gì của khối tổ chức chính trị - xã hội, khối quần chúng, các tổ chức hội quần chúng được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ thì phải có một người chịu trách nhiệm. Người đó là Mặt trận. Vậy ở tỉnh cũng tương tự”, bà Hà kết luận.
CHÂN LUẬN