Trước giờ G bỏ thuế khoán: Hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì, nộp thuế ra sao?

8 giờ trướcBài gốc

Từ 1-1-2026, gần 5 triệu hộ kinh doanh sẽ chấm dứt thuế khoán, chuyển sang kê khai thuế. Đây được xem là thay đổi lớn trong chính sách thuế đối với hộ kinh doanh.

Chỉ còn khoảng hơn 1 tuần nữa, chính sách này sẽ đi vào thực thi. Tuy nhiên, nhiều hộ, cá nhân kinh doanh vẫn tỏ ra lúng túng khi phải chuyển sang hình thức kê khai thuế.

Mua lá chuối, lá sung không hóa đơn, hạch toán ra sao?

Một chủ hộ kinh doanh đặc sản nem tại đường Cầu Diễn (phường Từ Liêm, Hà Nội) cho biết cơ sở này mua nguyên liệu lá chuối, lá sung... trực tiếp từ người nông dân nên không có hóa đơn đầu vào. Do đó, chủ cơ sở hiện vẫn chưa biết làm thế nào để hạch toán chi phí và tuân thủ đúng quy định thuế.

Còn ông Hùng, sống tại phố Ngọc Khánh (phường Giảng Võ, Hà Nội), cho biết ông và vợ có tổng doanh thu cho thuê nhà vượt 500 triệu đồng/năm. Cả hai vợ chồng ông đều trên 65 tuổi và không có lương hưu. Hiện tại, dù sắp phải tự khai, nộp thuế, ông Hùng vẫn không rõ phải nộp thuế ra sao.

Giải đáp với PV về những băn khoăn của hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, cho biết hộ nông nghiệp theo quy định hiện hành thì không phải đăng ký kinh doanh. Những sản phẩm hộ nông nghiệp bán ra được miễn thuế giá trị gia tăng cũng như thuế thu nhập cá nhân, do đó, các sản phẩm được bán ra từ các hộ này không có hóa đơn đầu vào.

Theo bà Cúc, trường hợp hộ kinh doanh như chủ hộ đặc sản nem cần hóa đơn để hạch toán chi phí, thì chỉ cần lập bảng kê.

“Chủ hộ kinh doanh đặc sản nem chỉ cần lập bảng kê và có chứng từ thanh toán chuyển tiền thì chi phí này sẽ được trừ vào giá mua nguyên vật liệu để tính thuế”, bà Nguyễn Thị Cúc cho biết.

Dù chỉ còn một thời gian ngắn nữa, hộ kinh doanh sẽ phải chuyển sang phương pháp kê khai thuế nhưng nhiều hộ vẫn cảm thấy lúng túng với quy định mới. Ảnh: MINH TRÚC

Còn với trường hợp như hộ kinh doanh cho thuê nhà, bà Cúc cho hay trước kia, thu nhập từ kinh doanh cho thuê, tiền lương, tiền công… sẽ được giảm trừ gia cảnh. Song theo Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi, thu nhập từ kinh doanh như hoạt động cho thuê nhà thì hạch toán riêng, nộp thuế riêng.

Về nghĩa vụ thuế, trong trường hợp cho thuê nhà đạt doanh thu trên 500 triệu, người cho thuê nhà phải nộp thuế theo phương pháp tính trực tiếp trên doanh thu. Cụ thể, thuế giá trị gia tăng được áp dụng với mức 5%, đồng thời thuế thu nhập cá nhân cũng ở mức 5%.

Như vậy, tổng số thuế phải nộp tương đương 10% trên toàn bộ doanh thu cho thuê, không phân biệt chi phí phát sinh hay mức lợi nhuận thực tế.

Để giảm bớt áp lực thủ tục hành chính, pháp luật cho phép các bên linh hoạt thỏa thuận trong hợp đồng thuê nhà về việc bên thuê sẽ thực hiện kê khai và nộp thuế thay cho bên cho thuê. Trong trường hợp này, khoản thuế 10% nộp thay vẫn được coi là chi phí hợp lệ của bên thuê khi hạch toán, đồng thời giúp người cho thuê, đặc biệt là người cao tuổi, tránh phải trực tiếp thực hiện các thủ tục thuế phức tạp.

"Cá nhân cho thuê nhà cần chủ động theo dõi doanh thu hằng năm để xác định đúng ngưỡng chịu thuế, đồng thời quy định rõ trách nhiệm nộp thuế trong hợp đồng thuê", bà Cúc lưu ý.

Vậy hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì?

Chỉ còn khoảng nửa tháng là đến thời điểm chính thức xóa bỏ thuế khoán, các chuyên gia đều khuyến nghị hộ kinh doanh cần khẩn trương chuẩn bị dữ liệu, hoàn thiện hồ sơ, thủ tục hành chính và thực hiện kiểm kê hàng tồn kho để sẵn sàng cho việc kê khai theo cơ chế mới.

Theo bà Lê Thị Duyên Hải, Phó Tổng thư ký Hội Tư vấn thuế Việt Nam (VTCA), bước đầu tiên mà hộ kinh doanh cần thực hiện là rà soát doanh thu thực tế của năm hiện tại. Đồng thời ước tính doanh thu năm 2026 để xác định nhóm doanh thu tương ứng.

"Đây là căn cứ quan trọng để lựa chọn phương pháp tính thuế phù hợp và chuẩn bị hệ thống sổ sách, hóa đơn cho năm tiếp theo", bà Hải nói.

Bên cạnh đó, các hộ dự kiến có doanh thu vượt ngưỡng chịu thuế cần tiến hành kiểm kê hàng tồn kho nhằm kê khai đầy đủ, minh bạch.

Hộ kinh doanh nên mở tài khoản ngân hàng riêng, tách biệt với chi tiêu cá nhân. Ảnh: MINH TRÚC

Với những hộ có doanh thu dự kiến từ 1 tỉ đồng trở lên trong năm 2026, nên đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử sớm để giảm thiểu rủi ro, hạn chế sai sót.

Ngoài ra, các hộ kinh doanh có doanh thu dự kiến vượt ngưỡng chịu thuế cũng cần chuẩn bị sổ sách kế toán phù hợp với phương pháp tính thuế. Đặc biệt, những hộ có doanh thu trên 500 triệu nên sớm làm quen với việc ghi chép, lưu trữ chứng từ và quản lý dữ liệu kinh doanh.

Đại diện VTCA cũng lưu ý hộ kinh doanh nên mở tài khoản ngân hàng riêng phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh, tách biệt với chi tiêu cá nhân để thuận tiện cho công tác quản lý, theo dõi dòng tiền và kê khai thuế.

Bên cạnh đó, theo Cục Thuế, trước thời điểm 1-1-2026, hộ và cá nhân kinh doanh có thể đăng ký trải nghiệm việc kê khai, nộp thuế trên ứng dụng eTax Mobile với dữ liệu giả lập để làm quen với hệ thống.

Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) mới được Quốc hội thông qua, mức doanh thu chịu thuế với hộ kinh doanh là từ 500 triệu đồng/năm. Đây cũng là ngưỡng hộ kinh doanh được miễn thuế VAT, thu nhập cá nhân khi xóa bỏ thuế khoán và chuyển sang tự kê khai, nộp thuế từ năm 2026.

Hiện tại, ngưỡng chịu thuế áp dụng với các hộ, cá nhân kinh doanh là 100 triệu đồng/năm. Theo Bộ Tài chính, dự kiến khoảng 2,3 triệu hộ kinh doanh không phải nộp thuế khi áp dụng ngưỡng doanh thu 500 triệu đồng, tương đương 90% hộ kinh doanh.

Luật cũng bổ sung cách tính thuế trên lợi nhuận (chênh lệch doanh thu và chi phí) với các hộ kinh doanh. Cụ thể, hộ có doanh thu dưới 3 tỉ đồng/năm nếu xác định được chi phí đầu vào sẽ chịu thuế suất 15% trên phần lãi. Mức này tương ứng ưu đãi thuế suất thu nhập doanh nghiệp của công ty siêu nhỏ có doanh thu tương đương.

Hộ kinh doanh có doanh thu từ 3 - 50 tỉ đồng/năm sẽ chịu thuế suất 17%. Mức thuế 20% áp dụng với hộ có doanh thu hơn 50 tỉ đồng một năm.

MINH TRÚC

Nguồn PLO : https://plo.vn/truoc-gio-g-bo-thue-khoan-ho-kinh-doanh-can-chuan-bi-gi-nop-thue-ra-sao-post888071.html