Một trường đại học danh tiếng ở Trung Quốc đang trở thành tâm điểm tranh cãi sau khi đăng tin tuyển dụng vị trí quản lý căn tin với điều kiện ứng viên phải có… bằng tiến sĩ.
Cụ thể, Đại học Đông Nam (Southeast University) tại thành phố Nam Kinh, tỉnh Giang Tô - một trong 39 trường trọng điểm trực thuộc các dự án quốc gia "985" và "211" đã đăng thông báo tuyển dụng trên website chính thức vào ngày 22/5. Theo đó, vị trí "quản lý văn phòng căn tin" yêu cầu ứng viên phải có bằng tiến sĩ, trình độ tiếng Anh, kỹ năng sử dụng phần mềm văn phòng và ưu tiên người có kinh nghiệm trong lĩnh vực thực phẩm, dinh dưỡng, nghệ thuật ẩm thực hoặc có chứng chỉ nấu ăn. Nhiệm vụ của vị trí này bao gồm giám sát hoạt động chế biến món ăn, quản lý nhà thầu, đảm bảo an toàn thực phẩm và xử lý các công việc hành chính liên quan.
Yêu cầu bằng cấp "vượt trội" cho một công việc mang tính hậu cần đã làm dấy lên làn sóng tranh luận sôi nổi trên mạng xã hội. "Từ khi nào quản lý căn tin lại cần đến tiến sĩ?", một người dùng mạng xã hội đặt câu hỏi đầy châm biếm. Nhiều người cho rằng đây là biểu hiện của tình trạng "neijuan" - một thuật ngữ ám chỉ cuộc cạnh tranh học vấn khốc liệt đến mức phi lý, không mang lại giá trị thực.
Tình trạng "nội quy" (neijuan) này đang gây áp lực ngày càng lớn đối với giới trẻ Trung Quốc, buộc họ phải học cao hơn để cạnh tranh trong một thị trường lao động ngày càng chật hẹp. Theo số liệu công bố tháng 4/2025, tỷ lệ thất nghiệp ở thành thị đối với nhóm tuổi 16-24 (không bao gồm sinh viên) lên tới 15,8%.
Mức lương dự kiến cho vị trí quản lý căn tin là 180.000 nhân dân tệ/năm (tương đương khoảng 25.000 USD), cao hơn đáng kể so với mức trung bình toàn quốc. Theo Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, thu nhập trung bình năm 2024 của người lao động trong khu vực tư nhân và phi tư nhân lần lượt là 69.476 và 124.110 nhân dân tệ/năm.
Sự chênh lệch này càng khiến dư luận nghi ngờ về tính minh bạch của đợt tuyển dụng. Một số ý kiến cho rằng yêu cầu "cao không tưởng" này có thể là "vỏ bọc" cho một vị trí đã có sẵn người "quen biết".
Hiện tại, Trung Quốc chưa có luật cấm yêu cầu học vấn cụ thể trong tuyển dụng, dù luật pháp nước này quy định không được phân biệt đối xử vì chủng tộc, giới tính hay tín ngưỡng. Tuy nhiên, nhiều đại biểu quốc hội và CPPCC đã lên tiếng kêu gọi sửa đổi luật để ngăn chặn tình trạng "trình độ hóa" quá mức trong tuyển dụng vốn đang trở thành rào cản vô hình đối với hàng triệu lao động trẻ.
Bình Nguyên