Trong quá trình tìm phòng trọ, không ít sinh viên, nhất là tân sinh viên, đã trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo. Do đó, trường đại học cũng đưa ra khuyến cáo để sinh viên nâng cao cảnh giác, nhận diện rõ những dấu hiệu bất thường khi thuê phòng để tránh rơi vào “bẫy” môi giới.
Có trường còn lập "Ngân hàng nhà trọ sinh viên" hoặc hướng dẫn sinh viên đăng ký vào các ký túc xá ngoài trường để hỗ trợ người học sớm ổn định cuộc sống, tập trung vào việc học.
Nhà trường cảnh báo dấu hiệu nhận biết lừa đảo khi tìm trọ cho sinh viên
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Thạc sĩ Lương Tuấn Long - Trưởng phòng, Phòng Công tác Chính trị và Sinh viên, Trường Đại học Mở Hà Nội cho hay, nguyên nhân khiến sinh viên, đặc biệt là tân sinh viên, dễ trở thành đối tượng bị lừa đảo khi tìm nhà trọ xuất phát từ nhiều yếu tố.
Trước hết, các em còn thiếu kinh nghiệm sống tự lập nên dễ tin vào những lời chào mời thuê phòng trọ hấp dẫn. Tâm lý nôn nóng muốn sớm ổn định chỗ ở để bắt đầu năm học mới cũng khiến nhiều em vội vàng quyết định mà chưa kiểm chứng kỹ thông tin. Ngoài ra, một số sinh viên ngại tham khảo ý kiến thầy cô, anh chị khóa trên hay tìm đến nguồn thông tin chính thống, từ đó càng dễ bị môi giới lợi dụng.
Để tránh rơi vào “bẫy” của những kẻ lừa đảo giăng ra, một số dấu hiệu cảnh báo mà sinh viên cần đặc biệt lưu ý để nhận biết khi tìm phòng trọ là: mức giá rẻ bất thường so với mặt bằng chung; người cho thuê hoặc môi giới hối thúc đặt cọc ngay để “giữ chỗ”; không có hợp đồng rõ ràng, minh bạch; hoặc không xuất trình được giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, quyền cho thuê hợp pháp.
Ngoài ra, việc đăng tải hình ảnh phòng quá đẹp, quá mới nhưng không cho xem trực tiếp, hoặc liên tục đưa ra lý do trì hoãn cũng là những chiêu trò thường gặp. Nếu thiếu cảnh giác, sinh viên rất dễ trở thành nạn nhân, vừa mất tiền, vừa mất thời gian.
“Lời khuyên dành cho sinh viên là nên đi xem phòng trọ cùng bạn bè hoặc người thân để đảm bảo an toàn, tuyệt đối không đặt cọc khi chưa có hợp đồng đầy đủ và hợp pháp. Các em cũng nên chủ động tham khảo kinh nghiệm từ anh chị khóa trên, thầy cô hoặc tìm kiếm thông tin từ những kênh chính thống do nhà trường giới thiệu”, thầy Long nhấn mạnh.
Thạc sĩ Lương Tuấn Long - Trưởng phòng, Phòng Công tác Chính trị và Sinh viên, Trường Đại học Mở Hà Nội. Ảnh: NVCC
Cũng theo thầy Long, tại Trường Đại học Mở Hà Nội, nhà trường chưa ghi nhận trường hợp sinh viên nào phản ánh trực tiếp việc bị lừa đảo khi thuê trọ. Tuy nhiên, một số sinh viên cho biết đã mất nhiều thời gian, công sức và chi phí khi làm việc với môi giới nhưng không tìm được phòng phù hợp.
Nhà trường nhận thấy đây là vấn đề cần được quan tâm, bởi với sinh viên, đặc biệt là tân sinh viên, việc lựa chọn chỗ ở luôn nhạy cảm và tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu thiếu sự chuẩn bị kỹ lưỡng.
Cùng chia sẻ về vấn đề này, Tiến sĩ Phạm Mạnh Hùng - Phó Trưởng ban, Ban công tác sinh viên, Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết, tình trạng lừa đảo nhà trọ diễn ra phức tạp, với nhiều thủ đoạn tinh vi, nhất là trong thời điểm đầu năm học, nhu cầu tìm/chuyển chỗ ở của sinh viên tăng cao.
Những lời chào mời quen thuộc như: cho thuê phòng giá rẻ, gần trường đại học, đầy đủ tiện nghi, chỉ cần đặt cọc giữ chỗ hay tìm người ở ghép thường đánh trúng tâm lý nóng vội của tân sinh viên. Không ít em đã vội vàng chuyển tiền đặt cọc, để rồi sau đó không thể liên lạc lại với chủ phòng, hoặc thậm chí phát hiện địa chỉ cho thuê hoàn toàn không tồn tại.
Đặc biệt, thầy Hùng nhấn mạnh: “Các sinh viên khi đi tìm phòng trọ chú ý, không chuyển cọc khi chưa đến xem phòng trực tiếp hoặc chưa xác minh được danh tính người cho thuê. Đồng thời, cần yêu cầu hợp đồng thuê trọ có đầy đủ điều khoản cụ thể để đảm bảo quyền lợi. Bên cạnh đó, các em nên đi xem phòng cùng bạn bè hoặc người thân để có sự hỗ trợ và tránh rủi ro không đáng có.
Sinh viên có thể cân nhắc lựa chọn ký túc xá trường học, nơi có mức phí hợp lý, đảm bảo an ninh và môi trường sinh hoạt ổn định. Dù số lượng chỗ ở tại ký túc xá có hạn, nhưng đây vẫn là giải pháp an toàn, giúp sinh viên, đặc biệt là tân sinh viên tránh được những rủi ro khi thuê trọ bên ngoài”.
Tiến sĩ Phạm Mạnh Hùng - Phó Trưởng ban, Ban công tác sinh viên, Đại học Bách khoa Hà Nội. Ảnh: website nhà trường
Những lưu ý “vàng” cho sinh viên khi tìm thuê trọ
Từ những cảnh báo trên có thể thấy, việc tìm nhà trọ tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu sinh viên thiếu kinh nghiệm và sự cảnh giác. Do đó, sinh viên cần trang bị những lưu ý quan trọng khi lựa chọn nơi ở, từ vị trí, giá thuê đến hợp đồng và các dịch vụ đi kèm.
Chị Mai Thị Phương Thảo (sinh năm 2001, hiện đang sống tại phường Cầu Diễn) có 7 năm thuê trọ tại Hà Nội, chia sẻ: “Là một người đi thuê trọ và cũng là người làm trong lĩnh vực bất động sản, thường xuyên cho thuê nhà, tôi đã tích lũy được một số kinh nghiệm khi tìm thuê phòng trọ.
Với sinh viên, nhất là tân sinh viên, các bạn nên tìm vị trí thuê trọ gần trường học sẽ mang lại nhiều lợi ích. Khoảng cách lý tưởng là trong bán kính 3 km, hoặc gần các tuyến giao thông công cộng để thuận tiện đi lại, tránh tình trạng tắc đường giờ cao điểm. Ở gần trường cũng giúp sinh viên dễ dàng tham gia hoạt động ngoại khóa, sử dụng thư viện hay hỗ trợ việc học tập.
Ngoài ra, các bạn nên ưu tiên phòng trọ ở khu vực gần chợ, cửa hàng tiện lợi để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt hằng ngày, cũng cần hạn chế thuê tại những nơi hẻo lánh, thiếu ánh sáng, tiềm ẩn nhiều tệ nạn xã hội, nhất là vào buổi tối.
Về giá thuê phòng, tân sinh viên thường ít kinh nghiệm nên dễ bị chủ nhà ép giá. Do đó, trước khi quyết định thuê phòng, các bạn cần khảo sát kỹ mặt bằng giá của từng loại phòng như: dãy nhà trọ sinh viên, phòng trong nhà dân, nhà nguyên căn hoặc căn hộ chung cư. Cũng cần xem xét các yếu tố như phòng khép kín hay không, có gác xép hay không, phù hợp cho bao nhiêu người ở… Từ đó tính toán khả năng chi trả hàng tháng để lựa chọn phương án hợp lý.
Ngoài ra, sinh viên cũng nên kiểm tra thông tin chủ trọ trước khi thuê. Các bạn có thể gõ địa chỉ phòng trọ trên mạng để xem có từng bị phản ánh tiêu cực hay không. Hiện nay, nhiều hội nhóm sinh viên thường chia sẻ danh sách những địa chỉ, chủ trọ bị “bóc phốt” vì các hành vi thiếu minh bạch, đây là nguồn tham khảo hữu ích giúp tân sinh viên tránh gặp phải rắc rối”.
Chị Mai Thị Phương Thảo cho biết khi tìm phòng trọ sinh viên cần lưu ý từ vị trí phòng, giá thuê đến hợp đồng và các dịch vụ đi kèm. Ảnh NVCC
Cũng theo chị Thảo, ngay cả khi đã tìm được phòng trọ ưng ý, sinh viên không nên vội vàng ký hợp đồng. Việc đọc kỹ và làm rõ các điều khoản sẽ giúp các bạn hạn chế rủi ro sau này.
Đầu tiên là thời hạn và mức tăng giá phòng, điện nước. Một số chủ trọ ban đầu đưa ra giá thấp để thu hút sinh viên, nhưng chỉ sau thời gian ngắn đã tăng giá phòng hoặc chi phí điện, nước. Trong hợp đồng cần quy định rõ thời hạn và điều kiện điều chỉnh giá.
Tiếp đó là cam kết hoàn trả tiền đặt cọc. Hầu hết chủ trọ yêu cầu đặt cọc ít nhất một tháng tiền nhà để phòng trường hợp sinh viên chuyển đi đột ngột. Đây là điều hợp lý, nhưng hợp đồng cần ghi rõ: khi người thuê chấm dứt hợp đồng đúng thỏa thuận, tiền đặt cọc phải được hoàn trả đầy đủ.
Giá dịch vụ hằng ngày cũng là điểm sinh viên cần lưu ý. Các khoản phí như tiền điện, nước, mạng internet, vệ sinh, máy giặt… cần được ghi rõ trong hợp đồng, kèm cam kết không thay đổi trong thời gian nhất định.
Ngoài ra, người thuê cần kiểm tra kỹ các thiết bị giá trị như điều hòa, bình nóng lạnh, đồ dùng vệ sinh… Nếu phát hiện hỏng hóc, cần lập biên bản hoặc trao đổi ngay với chủ trọ để tránh bị quy trách nhiệm sau này.
Đặc biệt, việc thuê trọ nhất định phải có hợp đồng bằng văn bản, lập thành hai bản, có chữ ký và xác nhận của cả hai bên. Mỗi bên giữ một bản để làm cơ sở pháp lý nếu xảy ra tranh chấp.
Trong khi đó, Trưởng phòng, Phòng Công tác chính trị và Sinh viên, Trường Đại học Mở Hà Nội cho biết, để hỗ trợ sinh viên tìm chỗ ở an toàn, nhà trường đã xây dựng "Ngân hàng nhà trọ sinh viên". Đây là hệ thống tập hợp thông tin nhà trọ do giảng viên và sinh viên của trường trực tiếp thẩm định, cập nhật, đồng thời được nhà trường kiểm soát thường xuyên nhằm đảm bảo tính minh bạch, chính xác.
Chỉ trong hơn một tháng, đã có trên 500 địa chỉ nhà trọ được cung cấp tại nền tảng này, giúp sinh viên dễ dàng tiếp cận nguồn thuê trọ đáng tin cậy, lựa chọn chỗ ở phù hợp với điều kiện học tập và sinh hoạt.
Bên cạnh đó, trường cũng phối hợp với Ký túc xá Pháp Vân - Tứ Hiệp để tạo thuận lợi cho sinh viên đăng ký ngay trong những ngày đầu nhập học. Các đơn vị chuyên môn cùng Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên cũng thường xuyên tổ chức hoạt động tư vấn, hướng dẫn kỹ năng phòng tránh lừa đảo, hỗ trợ tân sinh viên nhanh chóng ổn định chỗ ở và yên tâm học tập.
Sinh viên Trường Đại học Mở Hà Nội hướng dẫn tân sinh viên tìm phòng trọ tại Ngân hàng nhà trọ sinh viên của nhà trường. Ảnh: NTCC
Hồng Mai