Trường ĐH Mỏ - Địa chất: Tổng thu hơn 127 tỷ đồng nhưng nguồn từ NCKH chỉ đạt 5 tỷ

17 giờ trướcBài gốc

Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT (gọi là Thông tư 01) về Chuẩn cơ sở giáo dục đại học của Bộ Giáo dục và Đào tạo là cơ sở để thực hiện quy hoạch, sắp xếp mạng lưới cơ sở giáo dục đại học; đánh giá và giám sát các điều kiện đảm bảo chất lượng, việc thực hiện trách nhiệm giải trình của các cơ sở giáo dục đại học theo quy định của pháp luật.

Theo quy định, các cơ sở giáo dục đại học phải chốt số liệu vào ngày 31 tháng 12 hằng năm; đối với số liệu về tài chính, thời điểm chốt số liệu là ngày 31 tháng 3 của năm tiếp theo.

Để tìm hiểu rõ hơn về việc đáp ứng các tiêu chuẩn, tiêu chí tại Thông tư 01, phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã ghi nhận chia sẻ của Trường Đại học Mỏ - Địa chất.

Nỗ lực đáp ứng Chuẩn về cơ sở vật chất

Theo Báo cáo công khai năm học 2024-2025, tổng diện tích đất của Trường Đại học Mỏ - Địa chất là 91.797 m². Tại bảng các chỉ số đánh giá về cơ sở vật chất cho thấy, diện tích đất/người học đạt 5,97m²; diện tích sàn/người học đạt 4,64%. Tỷ lệ giảng viên có chỗ làm việc riêng biệt đạt 100%.

Tiêu chí 3.1. Từ năm 2030, diện tích đất (có hệ số theo vị trí khuôn viên) tính bình quân trên một người học chính quy quy đổi theo trình độ và lĩnh vực đào tạo không nhỏ hơn 25 m²; yêu cầu đối với các trường ở nội thành là 10 m².

Tiêu chí 3.2. Diện tích sàn xây dựng phục vụ đào tạo trên số người học chính quy quy đổi theo trình độ và lĩnh vực đào tạo không nhỏ hơn 2,8 m²; ít nhất 70% giảng viên toàn thời gian được bố trí chỗ làm việc riêng biệt.

Với các điều kiện trên, Trường Đại học Mỏ - Địa chất đạt tiêu chí 3.2 của Thông tư 01 nhưng chưa đáp ứng tiêu chí 3.1.

Chia sẻ về vấn đề này, trong văn bản trả lời phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Trường Đại học Mỏ - Địa chất cho biết, trên thực tế, việc đáp ứng tiêu chuẩn diện tích đất trên mỗi người học theo quy định mới tại Thông tư 01 là một thách thức đối với các cơ sở giáo dục đại học đặt tại khu vực nội thành Hà Nội, trong đó có Trường Đại học Mỏ - Địa chất.

Trường Đại học Mỏ - Địa chất được Nhà nước giao sử dụng Khách sạn 214 từ những năm 1980 với quỹ đất hạn chế, trong khi số lượng người học vẫn tăng theo nhu cầu xã hội nên việc đảm bảo đạt chuẩn 10m²/người học gặp không ít khó khăn.

Nhà trường đã và đang xây dựng lộ trình khắc phục bằng nhiều giải pháp đồng bộ. Trong đó, tập trung vào việc thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Dự án Khu đô thị Đại học với diện tích 23,4ha tại 3 phường Đông Ngạc, Cổ Nhuế, Xuân Đỉnh (nay là phường Đông Ngạc, Thành phố Hà Nội) nằm trong khu Đô thị Đại học của 3 trường đại học gồm: Trường Đại học Mỏ - Địa chất, Học viện Tài Chính và Trường Đại học Y tế Công cộng.

Đến nay, Dự án khu Đô thị Đại học của nhà trường đã giải phóng được 8,7ha; trong đó cấp thẩm quyền đã giao và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với diện tích là 5,12ha. Phần đất được giao đã hoàn thành hạ tầng kỹ thuật và được Nhà nước đầu tư 1 tòa giảng đường 5 tầng với diện tích sàn khoảng 5.000m² đồng bộ với hạ tầng chung.

Diện tích đất và diện tích sàn xây dựng phục vụ đào tạo của Trường Đại học Mỏ - Địa chất. Ảnh chụp màn hình Báo cáo công khai năm học 2024-2025.

“Theo kế hoạch đã được cấp thẩm quyền phê duyệt, đến năm 2027, toàn bộ diện tích 23,4ha của dự án sẽ phải hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng và xây dựng xong phần hạ tầng kỹ thuật. Cùng với diện tích đất 23,4ha hoàn thành và giao cho nhà trường thì mới đảm bảo đủ điều kiện chuẩn về cơ sở vật chất theo quy định tại Thông tư 01.

Về giảng đường và chỗ làm việc, tuy có phần hẹp về diện tích đất nhưng nhà trường có tổng số 30 tòa nhà các cấp với tổng 71.000m² sàn, đáp ứng được nhu cầu đào tạo và làm việc. Nhà trường vẫn bảo đảm 100% giảng viên có chỗ làm việc riêng biệt. Đây là kết quả của việc quy hoạch không gian khoa học, tận dụng hiệu quả diện tích làm việc hiện có để bố trí vị trí làm việc cho giảng viên, bảo đảm chất lượng chuyên môn và môi trường làm việc.

Nhà trường xác định việc đầu tư cơ sở vật chất là nhiệm vụ trọng tâm và cam kết tiếp tục triển khai lộ trình nâng cấp hạ tầng đáp ứng tiêu chuẩn; đồng thời, luôn duy trì điều kiện làm việc tốt nhất cho đội ngũ giảng viên và người học”, Trường Đại học Mỏ - Địa chất thông tin.

Nguồn lực dành cho nghiên cứu khoa học còn nhiều khó khăn

Tiêu chí 6.1 yêu cầu tỷ trọng thu từ các hoạt động khoa học và công nghệ trên tổng thu của cơ sở giáo dục đại học có đào tạo tiến sĩ (có tính trọng số theo lĩnh vực), tính trung bình trong 3 năm gần nhất không thấp hơn 5%.

Theo Báo cáo công khai năm học 2024-2025, các chỉ số đánh giá về hoạt động khoa học công nghệ năm 2024 đều giảm so với năm 2023. Ở năm 2023, tỷ trọng thu khoa học công nghệ của nhà trường đạt 6,86% trong khi năm 2024 chỉ đạt 4,02%. Số công bố khoa học/giảng viên và số công bố WoS, Scopus/giảng viên đều thấp hơn.

Trong khi năm 2024, Trường Đại học Mỏ - Địa chất có 18 đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước (kinh phí 2,810 tỷ đồng); 27 đề tài cấp Bộ, tỉnh (kinh phí 5,848 tỷ đồng); 1 đề tài hợp tác quốc tế (kinh phí 540,6 triệu đồng).

Kết quả công bố khoa học, công nghệ của Trường Đại học Mỏ - Địa chất năm 2024. Ảnh chụp màn hình.

Lý giải về nguyên nhân khiến hoạt động nghiên cứu và công bố khoa học có xu hướng giảm, Trường Đại học Mỏ - Địa chất cho biết: “Chúng tôi thẳng thắn nhìn nhận, năm 2024, một số chỉ số về khoa học công nghệ của nhà trường thấp hơn so với năm 2023. Sự sụt giảm này bắt nguồn từ nhiều yếu tố.

Một là, nguồn lực tài chính dành cho nghiên cứu khoa học còn nhiều khó khăn. Đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến chất lượng các công trình nghiên cứu khoa học đạt được không thực sự cao mặc dù có tăng về số lượng công trình nghiên cứu.

Hai là, cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ nghiên cứu khoa học của nhà trường chưa đáp ứng được yêu cầu trong tình hình mới, dẫn đến chất lượng của nhiều công trình nghiên cứu còn hạn chế. Hiện nay, nhà trường đang xây dựng kế hoạch đầu tư mới một số hệ thống phòng thí nghiệm từ nguồn ngân sách, xã hội hóa phù hợp với các định hướng chiến lược phát triển khoa học công nghệ như khoáng sản chiến lược, giảm thiểu phát thải cacbon.

Ba là, từ năm 2022 đến nay, số lượng công bố quốc tế trong các danh mục WoS, Scopus của trường có xu hướng giảm. Nguyên nhân do một số nhóm nghiên cứu, nghiên cứu mạnh chuyển dần hướng nghiên cứu từ nghiên cứu cơ bản (tập trung vào xuất bản công bố khoa học) sang nghiên cứu ứng dụng, chuyển giao công nghệ.

Điều này được chứng minh bằng số lượng bằng sở hữu trí tuệ, giải pháp hữu ích, bản quyền tác giả của trường từ năm 2022 đến nay tăng dần, trong khi số lượng công bố quốc tế có xu hướng giảm dần.

Bốn là, số lượng nghiên cứu sinh - nguồn lực xuất bản công bố của nhà trường trong những năm gần đây suy giảm mạnh cũng ảnh hưởng đến số lượng công bố quốc tế chung của trường.

Đối với 1 đề tài hợp tác quốc tế (song phương), do thuộc nhóm đề tài nghiên cứu cơ bản và đang trong quá trình thực hiện nên chưa có kết quả chuyển giao, thương mại hóa”.

Về kết quả tài chính, báo cáo công khai năm học 2024-2025 cho thấy, tổng thu hoạt động của Trường Đại học Mỏ - Địa chất trong năm 2024 đạt 126,523 tỷ đồng (tính đến ngày 15/6/2024) và 127,339 tỷ đồng (tính đến 15/6/2025). Trong đó, nguồn thu từ học phí chiếm phần lớn với 99,162 tỷ đồng.

Ngược lại, nguồn thu từ cho khoa học và công nghệ vẫn ở mức khiêm tốn, lần lượt đạt 4,298 tỷ đồng (tính đến 15/6/2024) và 5,121 tỷ đồng (tính đến 15/6/2025).

Chia sẻ thêm về lý do khiến nguồn thu từ học phí chiếm tỷ trọng lớn, trong khi nguồn thu từ hoạt động nghiên cứu khoa học còn khá hạn chế, nhà trường cho rằng, thực tế tại nhiều trường đại học công lập hiện nay, trong đó có Trường Đại học Mỏ - Địa chất, nguồn thu học phí vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng thu.

“Nguồn thu từ học phí là nguồn tài chính chủ yếu để duy trì các hoạt động của nhà trường. Hiện nay nguồn thu từ khoa học công nghệ thể hiện trong Báo cáo công khai năm học 2024-2025 chỉ bao gồm thu kinh phí quản lý từ các công ty, trung tâm và quản lý phí của các nhiệm vụ khoa học công nghệ ký về trường theo quy định. Theo cách tính này chưa bao gồm kinh phí từ nguồn ngân sách Nhà nước cấp cho các nhiệm vụ khoa học công nghệ để thực hiện.

Nhà trường xác định nâng cao hiệu quả hoạt động khoa học và công nghệ là nhiệm vụ chiến lược. Chúng tôi đang đẩy mạnh hợp tác với doanh nghiệp, địa phương, khuyến khích giảng viên tham gia đề tài cấp Bộ, cấp Nhà nước và từng bước xây dựng cơ chế hỗ trợ thương mại hóa kết quả nghiên cứu.

Mục tiêu là đến năm 2030, nguồn thu từ khoa học công nghệ sẽ đạt mức tối thiểu theo Chuẩn cơ sở giáo dục đại học, góp phần phát triển bền vững và nâng cao chất lượng đào tạo”, đại diện Trường Đại học Mỏ - Địa chất cho hay.

Một trong những định hướng phát triển và phân bố mạng lưới đến năm 2030 tại Quyết định 452/QĐ-TTg phê duyệt quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 có nêu:

Củng cố, sắp xếp và tăng cường năng lực đối với các cơ sở giáo dục đại học hiện có; chấm dứt hoạt động trước năm 2028 và giải thể trước năm 2030 đối với cơ sở giáo dục đại học, phân hiệu của cơ sở giáo dục đại học không đạt chuẩn hoặc không hoàn thành xác lập vị trí pháp lý theo quy định của pháp luật.

An Vy

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/truong-dh-mo-dia-chat-tong-thu-hon-127-ty-dong-nhung-nguon-tu-nckh-chi-dat-5-ty-post253551.gd