Người dân thôn A Đeng, xã A Ngo, huyện Đakrông (Quảng Trị) thường xuyên phản ánh bãi tập kết, sang hạ tải than của Công ty TNHH Nam Tiến gây ô nhiễm bụi, lầy lội đường giao thông. Ảnh: Lê Trường
Bụi than len vào lớp học
Không cần đợi đến mùa nắng cao điểm, chỉ cần một ngày khô ráo có gió là điểm trường A Rông Trên, thuộc Trường Mầm non A Ngo ở xã A Ngo huyện Đakrông, lại chìm trong lớp bụi đen mờ đặc của than.
Mỗi lúc xe đầu kéo, container chở than đá từ Cửa khẩu Quốc tế La Lay (CKQT) chạy rầm rập trên tuyến Quốc lộ 15D (QL15D) là bụi than lại táp thẳng vào mặt, luồn vào cửa lớp, phủ kín đồ chơi, sàn nhà, giá sách.
Cô giáo Hồ Thị Hồng Lai, than thở: “Đúng là ăn, học cùng... bụi than. Vào mùa hanh khô, nắng nóng kèm gió Lào thổi lên làm bụi mịn từ việc vận chuyển than bay mịt mù, vào tận ngõ ngách của phòng học, bám lên các dụng cụ đồ chơi, đồ sinh hoạt cá nhân của trẻ. Mỗi ngày chúng tôi phải dọn, lau chùi bụi 2 - 3 lần, có hôm gió mạnh thì buộc phải đóng kín cửa để dạy học, nhưng như thế các cháu rất khó chịu rồi quấy khóc, khổ lắm! Điểm trường nằm ngay ngã ba đường, đối diện là hàng quán nên vào giờ cao điểm thường xuyên tập trung số lượng đông các xe container chở than dừng đổ gây nên tình trạng ồn ào, lộn xộn, mất an toàn giao thông”.
Cô Hồ Thị Hồng Lai ở điểm trường Mầm non A Rông Trên, mỗi ngày phải lau chùi các đồ dùng 2 - 3 lần, song vẫn bị bám bụi than. Ảnh: Lê Trường
Cô giáo Nguyễn Thị Hoài, dạy Trường Mầm non A Ngo, có nhà ở Km 2 QL15D ngay cạnh bãi sang hạ tải than cho hay, nhà trường có 7 điểm trường, với 3 điểm nằm các vị trí sát mặt đường quốc lộ hiện đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi việc vận chuyển than đá qua khu vực này.
Trên QL15D, nhất là đoạn nối từ đường Hồ Chí Minh nhánh Tây lên CKQT La Lay, tầm 8 giờ sáng trở đi từng hàng dài các xe tải nặng ùn ùn chạy lên hướng cửa khẩu để nhận hàng than từ Lào, và từ khoảng 15 giờ đến tối muộn là các xe này quay trở về, cho nên lưu lượng trên đường hầu như lúc nào cũng đông đúc xe đầu kéo, xe tải nặng chở than đá, một số mặt hàng khác đi qua.
"Hàng ngày, tôi đến lớp dạy đã khổ sở vì bụi than, về đến nhà cũng bụi than làm đảo lộn hết cuộc sống nên thực sự rất lo lắng. Nắng thì bụi bay ngộp thở, vào mùa mưa trước bãi sang hạ tải than các xe ra vào liên tục kéo theo bùn đất, bụi than ra đường khiến tuyến đường trơn trượt và lầy nên đi lại rất nguy hiểm. Không những thế, đường thì toàn khúc cua, song các phương tiện này chạy rất nhanh, bóp còi inh ỏi gây ồn ào, mất an toàn giao thông vô cùng”, cô giáo Hoài chia sẻ.
Nhà chị Nguyễn Thị Giao Linh ở Km 4 QL15D (thuộc thôn A Đeng, xã A Ngo) gần 3 năm nay, hôm nào cũng phải đóng kín mít cửa. Nhà chị cách mặt đường chỉ mấy mét nên dường như tất cả các vị trí trong nhà đều có bụi than.
Rất nhiều hộ dân sống dọc QL15D thuộc các xã A Ngo, A Bung, Tà Rụt... cũng chung cảnh ngộ như gia đình chị Linh, cuộc sống bị ảnh hưởng nghiêm trọng do ô nhiễm môi trường từ hoạt động vận chuyển than đá từ Lào về Việt Nam.
Ngoài ra, trên tuyến có các điểm trường học, cửa hàng kinh doanh dịch vụ phải sinh hoạt, làm việc khổ sở vì bụi than. QL15D hẹp, nhiều khúc cua, đi qua nhiều khu dân cư, công sở, song hàng ngày phải đối diện với lượng lớn xe rơ moóc, container lưu thông liên tục tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông rất cao.
Chưa có phương án xử lý dứt điểm
Ngày 24/5, ông Hồ Tất Huấn - Chủ tịch UBND xã A Ngo cho hay, vấn đề ô nhiễm môi trường, hư hỏng hạ tầng giao thông do hoạt động vận chuyển than đá từ Lào về Việt Nam qua CKQT La Lay được người dân và địa phương kiến nghị, phản ánh nhiều lần trong suốt mấy năm nay song hiện vẫn chưa được xử lý triệt để.
Trên QL15D, trời mưa bụi than nhão ra gây trơn trượt, người dân đi lại nguy hiểm
Các hoạt động này liên quan đến các Công ty Cổ phần logictics PTS Việt Nam, Công ty TNHH Tập đoàn Hoành Sơn và Công ty TNHH Nam Tiến. Bãi sang hạ tải than của Công ty TNHH Nam Tiến ở thôn A Đeng hiện đang hoạt động, bị người dân thường xuyên phản ánh về tình trạng gây ô nhiễm môi trường, mất an toàn giao thông tại khu vực bãi.
“Đây là bãi tập kết, sang hạ tải tạm thời được UBND tỉnh Quảng Trị thống nhất chủ trương vào tháng 8/2023 cho đơn vị này tiến hành cùng lúc các thủ tục pháp lý theo quy định, đồng thời được mở bãi tập kết, sang hạ tải hàng hóa tạm thời tại vị trí trên. Khu vực này cũng chính là nơi đang được Công ty TNHH Nam Tiến nghiên cứu, khảo sát lập dự án đầu tư xây dựng kho bãi tập kết hàng hóa đã được Thủ tướng Chính phủ và UBND tỉnh Quảng Trị chấp thuận trước đó. Do đó việc gây ô nhiễm môi trường tại đây, chính quyền địa phương chỉ nhắc nhở, đôn đốc doanh nghiệp tăng cường các biện pháp đảm bảo môi trường”, ông Hồ Tất Huấn nói.
Lượng lớn xe tải nặng vận chuyển than đá từ Lào về gây ô nhiễm bụi, hư hỏng QL15D
Ông Nguyễn Hoàng Giang - đại diện Công ty TNHH Nam Tiến thừa nhận, việc gây ra ô nhiễm môi trường từ hoạt động vận chuyển và sang hạ tải than đá của đơn vị là có. Song nguyên do một phần bởi hạ tầng giao thông còn hạn chế, khu vực cửa khẩu phía Việt Nam và nước bạn Lào đang sửa chữa nên khi lưu thông kéo theo bùn đất các khu vực ra đường gây nên ô nhiễm bụi.
“Để hạn chế thấp nhất những ảnh hưởng đến người dân, đơn vị đang cố gắng hoàn thiện hạ tầng bảo vệ môi trường ở bãi sang hạ tải tạm thời bằng việc phủ bạt che chắn than, xây các hố lắng, thường xuyên tưới nước trên tuyến, điều tiết các phương tiện hợp lý... Nhưng đây cũng chỉ là biện pháp tạm thời, về lâu dài đề nghị chính quyền địa phương các cấp sớm đầu tư hoàn thiện cơ sở hạ tầng giao thông tại đây, tạo mọi điều kiện giúp doanh nghiệp hoàn thành các thủ tục pháp lý để triển khai xây dựng kho bãi đúng theo tiêu chuẩn, góp phần hạn chế ảnh hưởng đến đời sống người dân”, ông Giang cho biết.
Nhiều người dân tại địa phương, nơi có QL15D đi qua, mong muốn các cấp chính quyền cần xem xét nghiêm túc lại toàn bộ hoạt động vận chuyển và hạ tải than dọc tuyến này. Những bãi tập kết tạm bợ, thiếu rào chắn, không hệ thống xử lý môi trường cần được rà soát kỹ lưỡng. Xe tải cần được kiểm tra việc che phủ than, kiểm soát tốc độ, quy định thời gian lưu thông hợp lý. Và hơn hết, tiếng nói của người dân cần được lắng nghe bằng hành động cụ thể, chứ không phải chỉ hứa rồi… để đấy!
Hữu Thành