Trường học nơi biên cương - từ chủ trương lớn đến hành động cụ thể

3 giờ trướcBài gốc

Ngày 9/11/2025, 100 trường phổ thông nội trú liên cấp tại các xã biên giới được khởi công đồng loạt

Vượt khó khăn, mở đường cho học sinh biên giới

Từ năm 2018 đến nay, việc sắp xếp điểm trường lẻ được đẩy mạnh trong cả nước, nhất là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Đây là một giải pháp quan trọng nhằm triển khai hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông 2018, góp phần nâng cao chất lượng dạy học và sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư.

Tuy nhiên, dù đã đạt được một số kết quả, việc sắp xếp điểm trường lẻ ở khu vực biên giới, vùng sâu, vùng xa vẫn là bài toán khó. Địa hình chia cắt, giao thông đi lại cách trở, tâm lý phụ huynh lo con nhỏ học xa nhà… là những rào cản lớn trong nỗ lực giảm điểm trường lẻ, sắp xếp hợp lý mạng lưới giáo dục.

Hiện nay, điều kiện cơ sở vật chất trường, lớp tại các xã biên giới vẫn còn rất khó khăn, thiếu thốn, chưa đáp ứng được yêu cầu tối thiểu; đội ngũ giáo viên còn thiếu và chưa được bố trí hợp lý, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng dạy học, tạo ra khoảng cách chênh lệch vùng miền trong giáo dục giữa biên giới - hải đảo với đồng bằng, đô thị.

Trong bối cảnh đó, yêu cầu đầu tư phát triển hệ thống trường lớp đồng bộ, hiện đại, đủ điều kiện sinh hoạt và học tập cho học sinh vùng biên trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Ngày 18/7/2025, Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 81-TB/TW về chủ trương đầu tư xây dựng các trường học nội trú tại các xã biên giới đất liền. Đây không chỉ là một quyết sách mang tầm chiến lược trong phát triển giáo dục, mà còn là biểu tượng cho sự quan tâm, chăm lo đặc biệt của Đảng và Nhà nước đối với đồng bào nơi phên dậu Tổ quốc.

Tiếp đó, ngày 26/9/2025, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 298/NQ-CP, xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, cấp bách, góp phần bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, thu hẹp khoảng cách vùng miền và tạo nguồn cán bộ chất lượng từ chính các địa phương vùng biên.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh: Đây không chỉ là một sự kiện lớn của ngành giáo dục, của các tỉnh biên giới, mà là sự kiện mang ý nghĩa chính trị, nhân văn sâu sắc - Ảnh: VGP/Thu Trang

Từ chủ trương đến những công trình hiện thực

Phát biểu tại Lễ khởi công đồng loạt 100 trường học nội trú sáng nay, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn khẳng định: "Đây là một nhiệm vụ chính trị trọng tâm, cấp bách trong phát triển kinh tế - xã hội và thực hiện chính sách đại đoàn kết dân tộc, nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực, tạo nguồn cán bộ là người địa phương ở vùng biên giới, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào vùng biên giới, góp phần củng cố quốc phòng, an ninh".

Theo Bộ trưởng, chủ trương này thể hiện rõ nét tư duy phát triển toàn diện của Đảng: giáo dục không chỉ là nâng cao tri thức mà còn là phương thức gắn kết cộng đồng, giữ vững biên cương, nuôi dưỡng niềm tin và khát vọng phát triển của các thế hệ trẻ nơi tuyến đầu Tổ quốc.

Chỉ trong thời gian ngắn sau khi Bộ Chính trị ban hành Kết luận 81, dưới sự chỉ đạo sát sao của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, sự điều hành quyết liệt của Chính phủ và Thủ tướng Phạm Minh Chính, cùng sự phối hợp đồng bộ giữa các ban, bộ, ngành và địa phương, chương trình xây dựng trường học ở biên giới đã được triển khai nhanh chóng, hiệu quả, đi đúng hướng. Đến nay, 100 trường học nội trú liên cấp đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh mục đầu tư, phân bổ vốn; 28 trường đã khởi công và đang thi công, và hôm nay, các trường còn lại được khởi công đồng loạt.

"Đây không chỉ là một sự kiện lớn của ngành giáo dục, của các tỉnh biên giới, mà là sự kiện mang ý nghĩa chính trị, nhân văn sâu sắc", Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh.

Theo kế hoạch, 100 trường được đầu tư trong giai đoạn đầu nằm trong tổng số 248 trường tại 248 xã biên giới. Các công trình được thiết kế hiện đại, đồng bộ, đáp ứng toàn diện nhu cầu học tập, sinh hoạt nội trú, bán trú của học sinh, đồng thời có nhà ở công vụ cho giáo viên. "Tổng mức đầu tư gần 20 nghìn tỷ đồng, do ngân sách Trung ương bảo đảm, thể hiện quyết tâm rất lớn của Nhà nước trong việc chăm lo cho sự nghiệp giáo dục nơi biên cương", Bộ trưởng cho biết.

Điểm đặc biệt trong mô hình này, theo Bộ trưởng, là việc xây dựng không chỉ dừng ở hạ tầng, mà còn đồng bộ về cơ chế, chính sách. Bộ GD&ĐT đang chủ trì phối hợp với các bộ, ngành xây dựng các quy định về chế độ cho học sinh, giáo viên; quy chế hoạt động trường nội trú liên cấp; chính sách tuyển dụng, trọng dụng giáo viên; cũng như định hướng tuyển chọn, đào tạo cán bộ là người địa phương từ chính các học sinh trưởng thành trong hệ thống trường này.

Chủ trương xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tại các xã biên giới đất liền là để đáp ứng tốt nhất, đầy đủ nhất cho việc học tập, rèn luyện, sinh hoạt và phát triển toàn diện của học sinh. Bộ trưởng nói: "Chúng ta kỳ vọng, từ những ngôi trường này sẽ trưởng thành những thế hệ học sinh trở thành chủ nhân, người gìn giữ và phát triển quê hương biên giới của mình".

Không chỉ tạo điều kiện học tập, mô hình này còn thể hiện sự bình đẳng trong tiếp cận giáo dục. Tất cả học sinh phổ thông tại các xã biên giới, không phân biệt dân tộc, đều được hưởng chính sách nội trú, bán trú. Khi hoàn thành, các trường sẽ là những công trình "khang trang, đồng bộ, hiện đại, bền vững và an toàn cao", hướng tới mô hình giáo dục phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ theo định hướng mới của ngành.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhìn nhận, trong thời gian ngắn, chương trình đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, song nhiệm vụ phía trước còn rất lớn. Ông đề nghị các bộ, ngành tiếp tục tích cực phối hợp, bố trí đủ vốn đầu tư trong năm 2026, các địa phương tập trung thi công bảo đảm an toàn, chất lượng, hoàn thành đúng kế hoạch và chuẩn bị các điều kiện vận hành ngay khi công trình hoàn thành.

Từ những ngôi trường này, thế hệ trẻ sẽ trở thành chủ nhân và người gìn giữ quê hương biên giới - Ảnh: VGP/Thu Trang

Niềm tin và tương lai cho vùng biên cương

Chương trình đầu tư xây dựng trường học nội trú tại các xã biên giới là một bước đi cụ thể, thể hiện nhất quán quan điểm "giáo dục là quốc sách hàng đầu" trong điều kiện mới.

Từ chủ trương đúng đắn đến hành động quyết liệt, từ bản vẽ quy hoạch đến những công trình đang dần hình thành trên vùng đất biên cương, mỗi ngôi trường mới chính là minh chứng sống động cho tầm nhìn phát triển bền vững, bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Đó không chỉ là xây trường, mà là xây niềm tin, xây tương lai cho những vùng đất nơi đầu nguồn Tổ quốc, nơi mỗi ngôi trường sẽ trở thành "pháo đài của tri thức và lòng yêu nước".

"Đây sẽ là bước đột phá, thay đổi căn bản, toàn diện, đối với giáo dục vùng biên giới; khẳng định sự quan tâm, chăm lo đặc biệt của Đảng, Nhà nước cho những vùng còn nhiều khó khăn, thu hẹp khoảng cách chênh lệch vùng miền, bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục tại Việt Nam", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Thu Trang

Nguồn Chính Phủ : https://baochinhphu.vn/truong-hoc-noi-bien-cuong-tu-chu-truong-lon-den-hanh-dong-cu-the-10225110910304347.htm