Trưởng, phó trưởng công an xã được thực hiện một số quyền của thủ trưởng cơ quan điều tra

6 giờ trướcBài gốc

Sáng 27-6, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng Hình sự, với 445/449 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành.

Một trong những nội dung đáng chú ý là quy định điều tra viên trung cấp, điều tra viên cao cấp là trưởng công an cấp xã hoặc phó trưởng công an cấp xã được thủ trưởng Cơ quan điều tra cấp tỉnh phân công tiến hành hoạt động khởi tố, điều tra vụ án về tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn cấp xã có nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên quy định tại khoản 1 Điều 37.

Đồng thời, được thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn của thủ trưởng, phó thủ trưởng Cơ quan điều tra quy định tại các điểm a, c khoản 1 và khoản 2 Điều 36, trừ quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt.

Viện trưởng Viện KSND Tối cao Nguyễn Huy Tiến. Ảnh: PHẠM THẮNG

Công an xã không phải là một cấp điều tra

Cụ thể, trưởng công an cấp xã hoặc phó trưởng công an cấp xã được trực tiếp tổ chức và chỉ đạo việc thụ lý, giải quyết nguồn tin về tội phạm, việc khởi tố, điều tra của Cơ quan điều tra; quyết định phân công hoặc thay đổi điều tra viên, cán bộ điều tra; kiểm tra các hoạt động thụ lý, giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra vụ án hình sự của điều tra viên, cán bộ điều tra; quyết định thay đổi hoặc hủy bỏ các quyết định không có căn cứ và trái pháp luật của điều tra viên.

“Bộ trưởng Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Viện trưởng VKSND Tối cao quy định chi tiết khoản này”- luật quy định rõ.

Tại báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội, VKSND Tối cao cho hay quá trình thảo luận, nhiều ý kiến nhận định việc bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên là trưởng công an hoặc phó trưởng công an cấp xã trong dự thảo Luật là phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong bối cảnh sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức cơ quan điều tra hai cấp.

Ngoài ra, một số ý kiến đề nghị rà soát lại thẩm quyền của điều tra viên là trưởng công an, phó trưởng công an cấp xã để quy định cho phù hợp với năng lực của công an cấp xã, bảo đảm hiệu quả trong công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm.

Một số ý kiến cho rằng việc bổ sung thẩm quyền khởi tố, điều tra cho trưởng công an hoặc phó trưởng công an cấp xã có thể khiến công an xã trở thành một cấp điều tra mới, mâu thuẫn với quy định hiện hành, phát sinh thêm cơ quan điều tra công an cấp xã. Ý kiến này lo ngại quy định như dự thảo sẽ đặt ra nhiều bất cập, như: con dấu sử dụng, tư cách ký văn bản, thẩm quyền phân công và thay đổi điều tra viên…

Về nội dung này, VKSND Tối cao khẳng định công an xã không phải là một cấp điều tra. Việc bổ sung quy định này là theo đề nghị của Bộ Công an, để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn khi không tổ chức cơ quan điều tra công an cấp huyện.

Các đại biểu tham dự Kỳ họp 9, sáng 27-6. Ảnh: PHẠM THẮNG

Thận trọng lựa chọn, phân công điều tra viên là trưởng, phó trưởng công an xã

Cũng theo VKSND Tối cao, có ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị cần có cơ chế kiểm soát quyền lực, quy định cụ thể trách nhiệm kiểm tra, giám sát của thủ trưởng cơ quan điều tra, VKS có thẩm quyền; trách nhiệm liên đới của thủ trưởng cơ quan điều tra để phòng ngừa sai phạm của điều tra viên được giao nhiệm vụ là trưởng công an và phó trưởng công an cấp xã.

Về nội dung này, VKSND Tối cao cho rằng do thủ trưởng cơ quan điều tra công an cấp tỉnh ủy quyền cho điều tra viên là trưởng công an cấp xã hoặc phó trưởng công an cấp xã thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn của thủ trưởng cơ quan điều tra, nên thủ trưởng cơ quan điều tra cấp tỉnh sẽ phải chịu trách nhiệm về các hành vi, quyết định do điều tra viên đó thực hiện trong phạm vi ủy quyền.

Việc ký các lệnh, quyết định tố tụng do điều tra viên ký “Thừa ủy quyền” thủ trưởng cơ quan điều tra cấp tỉnh, sau khi ký sẽ gửi các lệnh, quyết định tố tụng đến thủ trưởng cơ quan điều tra cấp tỉnh để báo cáo.

Có ý kiến đề nghị cân nhắc lộ trình và triển khai thận trọng việc bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên là trưởng công an, phó trưởng công an cấp xã, có thể thí điểm tại một số địa phương trước khi áp dụng rộng rãi.

Tiếp thu ý kiến đại biểu, VKSND Tối cao cho hay trong quá trình triển khai, tổ chức thực hiện, cơ quan này sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an cân nhắc, thận trọng trong việc lựa chọn phân công điều tra viên là trưởng công an xã, phó trưởng công an xã để bảo đảm đúng điều kiện, tiêu chuẩn về năng lực, trình độ chuyên môn, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm, phòng, chống oan sai, bỏ lọt tội phạm.

Tại dự thảo luật đã bổ sung quy định giao Bộ trưởng Bộ Công an chủ trì, phối hợp với viện trưởng VKSND Tối cao để hướng dẫn cụ thể việc phân công, bố trí điều tra viên là trưởng công an xã, phó trưởng công an xã, bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2025.

Đáng chú ý, quá trình thảo luận, có ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị tổ chức Cơ quan điều tra ở địa phương theo mô hình hai cấp (cấp tỉnh và cấp khu vực) để bảo đảm tính hiệu quả, đồng bộ với mô hình của Tòa án và Viện kiểm sát.

VKSND Tối cao cho rằng hiện nay, việc tổ chức Cơ quan Cảnh sát điều tra gồm hai cấp (Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an và Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an cấp tỉnh) là phù hợp với chủ trương của cơ quan có thẩm quyền.

Việc tổ chức Cơ quan Cảnh sát điều tra theo hai cấp đã được Bộ Công an triển khai thực hiện từ ngày 1-3-2025. Do đó, quy định như dự thảo Luật là phù hợp với chủ trương của Đảng và thực tiễn tổ chức Cơ quan điều tra của Công an nhân dân.

NHÓM PHÓNG VIÊN

Nguồn PLO : https://plo.vn/video/truong-pho-truong-cong-an-xa-duoc-thuc-hien-mot-so-quyen-cua-thu-truong-co-quan-dieu-tra-post857434.html