Truy tận gốc, trốc tận ngọn hàng giả: Quyết 'bịt lỗ hổng,' xử lý không vùng cấm

2 ngày trướcBài gốc

Ảnh minh họa. (Nguồn: PV/Vietnam+)

Một lọ thực phẩm chức năng giả được sản xuất với giá chỉ vài nghìn đồng nhưng có thể bán ra thị trường với giá vài trăm nghìn, thậm chí tiền triệu. Những hộp sữa, những hộp thuốc giả với cái mác mang tên mỹ miều từ nước ngoài cũng với chi phí “cắt cổ.”

Những đường dây làm hàng giả liên quan đến sữa, thuốc, thực phẩm chức năng với quy mô lớn nhằm kiếm lời bất chính trên sức khỏe và niềm tin của hàng triệu người đã tồn tại trong suốt thời gian dài. Bởi vậy, người dân đang trông chờ những biện pháp quyết liệt của cơ quan chức năng để vấn nạn này được dẹp bỏ.

Không có vùng cấm, ngoại lệ

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh gần đây nhiều vụ án nghiêm trọng được khám phá như vụ sữa giả ở Hà Nội, thuốc giả ở Thanh Hóa, thực phẩm giả ở Phú Thọ, thực phẩm chức năng giả ở Hà Nội, hàng giả tại Thành phố Hồ Chí Minh; hàng giả buôn bán tràn lan trên mạng xã hội… đã tác động, ảnh hưởng đến sức khỏe, tâm lý người dân, ảnh hưởng đến an ninh tật tự, thất thu ngân sách, tác động tiêu cực đến nhiều mặt khác của đời sống xã hội.

Cho rằng do có sự buông lỏng của một số cơ quan và một số địa phương liên quan, Thủ tướng Chính phủ đặt câu hỏi phải chăng do thiếu tinh thần trách nhiệm; chồng chéo, bỏ sót nhiệm vụ… Vì vậy, Thủ tướng yêu cầu kiểm điểm nghiêm khắc, làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, đồng thời đề xuất nhiệm vụ, giải pháp, trách nhiệm của các cơ quan, các địa phương, lực lượng chức năng để ngăn chặn, đẩy lùi và chấm dứt tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả. (Ảnh: TTXVN)

Thủ tướng Chính phủ nêu rõ, công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là công việc rất quan trọng, mang tính lâu dài, cần huy động sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, người đứng đầu cấp ủy các cấp, chính quyền địa phương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cộng đồng doanh nghiệp và nhất là Nhân dân. Nhân dân phải là trung tâm bảo vệ, là chủ thể cùng đấu tranh, phải huy động sức mạnh từ Nhân dân để tạo thành phong trào. Hệ thống tổ chức chính trị ở cơ sở đóng vai trò quyết định; chính quyền cơ sở là nòng cốt trong việc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Công tác này cần phải làm thường xuyên, toàn diện, liên tục, không ngừng nghỉ với phương châm "xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực," "không có vùng cấm, không có ngoại lệ."

Thuốc chữa bệnh, thực phẩm bảo vệ sức khỏe là loại hàng hóa ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng người dân. Thời gian qua, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu đẩy mạnh hoạt động kiểm tra, thanh tra việc chấp hành pháp luật về dược, an toàn thực phẩm của các cơ sở kinh doanh dược, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, nhất là tại các địa bàn trọng điểm thông qua một loạt các văn bản chỉ đạo liên tiếp như Công điện số 41; Công điện số 55; Công điện số 65/CĐ-TTg…

Phải dốc toàn lực chống hàng giả

Thiếu tướng Nhữ Thị Minh Nguyệt - Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm về môi trường (Bộ Công an) cho hay từ tháng 1 đến tháng 4, lực lượng công an đã phát hiện xử lý 2.842 vụ, hơn 2.800 đối tượng, trong đó đã khởi tố 24 vụ với 36 đối tượng và xử phạt vi phạm hành chính 2747 vụ, với 12,8 tỷ đồng.

“Qua thực tế các hoạt động nghiệp vụ của chúng tôi cho thấy các doanh nghiệp vi phạm, nhất là trong hoạt động sản xuất, kinh doanh các sản phẩm thực phẩm, sữa với phương thức, thủ đoạn của các đối tượng trong các hoạt động này ngày càng tinh vi từ thiết lập hồ sơ đăng ký đến, tự công bố, tổ chức sản xuất, kinh doanh, bán hàng với rất nhiều phương thức đan xen giữa truyền thống và hiện đại. Chúng đã len lỏi tới tất cả các vùng quê, nhất là sữa và thực phẩm chức năng, xuống tận nhà văn hóa của các làng xã, Ủy ban Nhân dân các tỉnh nhận diện để chúng ta có những chỉ đạo sát sao,” Thiếu tướng Nhữ Thị Minh Nguyệt chỉ rõ.

“Đối với đối tượng vi phạm trên không gian mạng đã có rất nhiều phân tích được đưa ra. Dù là thế giới ảo nhưng do những đối tượng trong đời thực hiện nên không phải không có giải pháp để phòng ngừa đấu tranh. Mặc dù máy chủ ở nước ngoài, nhưng với sự đồng lòng quyết tâm của các bên có liên quan sẽ ngăn chặn được,” Thiếu tướng Nhữ Thị Minh Nguyệt nhấn mạnh.

Khi bàn về các giải pháp để công tác chống hàng giả liên quan đến chăm sóc sức khỏe, Thiếu tướng Nhữ Thị Minh Nguyệt đề nghị khẩn trương hoàn thiện mô hình quản lý Nhà nước về an toàn thực phẩm đảm bảo thống nhất theo một đầu mối theo như chỉ đạo của Ban Bí thư nhằm khắc phục những tồn tại bất cập hiện nay để phù hợp với thực tiễn của nhiều địa phương đã tinh gọn bộ máy, giảm tầng nấc trung gian.

(Nguồn: PV/Vietnam+)

“Hiện nay các tỉnh đang triển khai theo chủ trương mới, tôi đề nghị mô hình Nhà nước về an toàn thực phẩm nên triển khai khẩn trương, không thể kéo dài được nữa. Nếu vẫn để thực trạng này xảy ra chúng ta sẽ rất khó quản lý. Hiện hệ thống hậu kiểm chủ yếu do các tỉnh thực hiện, nhưng kiểm tra thường được báo trước và chỉ tập trung vào điều kiện cơ sở, chưa kiểm tra chất lượng sản phẩm hay chỉ tiêu công bố. Vì vậy, cần tăng cường kiểm tra, đặc biệt là kiểm tra đột xuất. Mức xử phạt hành chính trong quản lý thực phẩm chức năng cũng cần được nâng cao, xử phạt thật nặng để tạo sức răn đe,” bà nói.

Đặc biệt, Thiếu tướng Nhữ Thị Minh Nguyệt nhấn mạnh cần phải đẩy nhanh tiến độ sửa, tổng kết và đề nghị sửa đổi các nội dung trong Nghị định 15 và đưa chương trình sửa đổi Luật an toàn thực phẩm vào chương trình xây dựng pháp luật của Quốc hội trong thời gian sớm nhất đồng thời rà soát tổng thể các quy định của pháp luật, chủ động xây dựng các văn bản thi hành phù hợp với thực tiễn. Có những “lỗ hổng” về mặt luật pháp chúng ta cần khẩn trương “lấp” chứ không để như hiện nay.

Đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường, ông Lê Bá Anh - Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng nông sản, thủy sản cho hay đến nay các văn bản phân công, quy định của pháp luật về quản lý và xử phạt vi phạm hành chính đã có. Tuy nhiên phần thực thi rất quan trọng, đặc biệt là phần hậu kiểm bằng các nguồn lực của Nhà nước, đánh giá rủi ro để xác định được đối tượng hậu kiểm một cách phù hợp và tăng cường các hoạt động kiểm tra đột xuất.

Hiện nay, quy định muốn kiểm tra đột xuất phải có dấu hiệu vi phạm, do vậy các dấu hiệu vi phạm cần phải được phát hiện kịp thời. Do đó, vai trò của chính quyền cơ sở trong phát hiện vi phạm của các cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn rất quan trọng và là yếu tố tiên quyết. Bởi không có ai có thể kịp thời phát hiện các cơ sở hoạt động kinh doanh trên địa bàn bằng chính quyền cấp cơ sở và đặc biệt là cấp xã trong bối cảnh tăng thẩm quyền cũng như tăng nguồn lực trong thời gian tới.

“Chúng tôi đề nghị các chính quyền cơ sở kịp thời phát hiện các cơ sở sản xuất kinh doanh có dấu hiệu vi phạm pháp luật để cung cấp thông tin cho các cơ quan chức năng xử lý. Một trong những nội dung quan trọng mà các đại biểu của nhiều bộ ngành đều kiến nghị để thực hiện các hoạt động hậu kiểm tốt với việc lấy mẫu, phân tích, đánh giá tình hình và khảo sát cũng như tăng cường thanh tra đột xuất cần phải ưu tiên bố trí các nguồn lực địa phương cho các cơ quan hậu kiểm,” ông Lê Bá Anh nhấn mạnh.

Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh với nhiều thủ đoạn hết sức tinh vi. (Ảnh: Nguồn Bộ Công an)

Trung tá Vũ Thanh Tùng - Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Bộ Công an) thì cho rằng một số tồn tại, vướng mắc, bất cập trong việc ban hành các văn bản pháp luật hiện hành liên quan lĩnh vực dược, an toàn thực phẩm và việc chậm trễ ban hành các quy định, hướng dẫn thi hành luật cũng đã tạo lỗ hổng để các đối tượng lợi dụng. Bởi vậy, đơn vị này đã tham mưu với Chính phủ và các bộ, ngành liên quan để khắc phục.

“Liên quan đến công tác răn đe, cảnh tỉnh, chúng tôi 2 kiến nghị tăng mức khởi điểm phạt tù, nâng mức xử phạt tiền trong lĩnh vực này để đảm bảo tính răn đe. Đồng thời, chúng ta cũng phải nhận thức rõ, việc phòng chống thuốc, thực phẩm giả không chỉ là trách nhiệm của Bộ Y tế mà là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, từ Trung ương đến địa phương để bảo vệ sức khỏe, nòi giống người Việt,” ông nói.

Thiết kế chính sách cần xử lý được vấn đề cấp bách

Giải quyết những yêu cầu cấp bách trong cuộc chiến chống lại hàng giả liên quan tới chăm sóc sức khỏe, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, lưu thông hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ xuất xứ, quảng cáo sai sự thật, nhất là các vụ việc liên quan thuốc giả, sữa giả, thực phẩm giả, thực phẩm bẩn… đang được người dân, xã hội rất quan tâm.

Thủ tướng nêu rõ, buôn lậu, làm cả hàng trăm tấn hàng giả mà cơ quan chức năng không biết, trong khi để làm việc này thì phải có kho bãi, hoạt động mua bán, vận chuyển, thì chỉ có 2 khả năng: Một là không còn ý chí chiến đấu, hai là bị mua chuộc, có tiêu cực; cả hai điều này đều phải xử lý nghiêm.

Do đó, cần thiết kế các chính sách để xử lý được các vấn đề cấp bách hiện nay mà thực tế đang đặt ra, quy định rõ một cơ quan chịu trách nhiệm chính và xác định rõ thẩm quyền của các cơ quan, sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Y tế, Bộ Công Thương, Bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các bộ, ngành liên quan trong quản lý an toàn thực phẩm, phân định trách nhiệm, chức năng, nhiệm vụ, không để chồng chéo, bỏ sót nhiệm vụ, không để khoảng trống trong quản lý Nhà nước; khẩn trương xây dựng dự án luật để trình Quốc hội trong thời gian sớm nhất.

Kho sữa giả được lực lượng chức năng phát hiện. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Thủ tướng cũng yêu cầu các cơ quan khẩn trương trình ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 15/2018/NĐ-CP ngày 2/2/2018 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật an toàn thực phẩm.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho hay theo tinh thần chỉ đạo chung của Tổng Bí thư, Ban Bí Thư và Chính phủ về việc bảo vệ sinh mạng, sức khỏe của người dân là trên hết, chúng ta cần quán triệt chung trong toàn bộ hệ thống y tế từ trung ương đến địa phương để có biện pháp tham mưu hiệu quả.

“Các mặt hàng giả liên quan đến lĩnh vực sức khỏe cần được quan tâm đặc biệt hơn chứ không thể nào quan tâm bình bình như các mặt hàng giả khác. Chúng ta đã triển khai nhiều giải pháp nhưng vẫn tồn tại nhiều vấn đề nhức nhối. Vậy làm sao để đi tận cùng vấn đề, đưa giải pháp mạnh mẽ hơn để có chuyển biến trong thời gian tới," Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.

Liên quan đến việc rà soát, hoàn thiện khung pháp lý của các quy định về quản lý Nhà nước từ kiểm tra, giám sát, thanh tra..., theo Bộ trưởng Bộ Y tế, qua ý kiến của các địa phương, bộ sẽ rà soát để hoàn thiện và quyết liệt triển khai xây dựng, hoàn thiện thể chế như các hướng dẫn để triển khai Luật Dược, sửa Nghị định 15 về lĩnh vực an toàn thực phẩm. Dự kiến, cơ quan soạn thảo sẽ trình Chính phủ vào đầu tháng Sáu để được xem xét ban hành sớm nhằm giải quyết những khó khăn phát sinh trong thực tiễn về an toàn thực phẩm.

Liên quan đến vấn đề phân cấp, phân quyền, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đề nghị các lãnh đạo ngành y tế địa phương phải bám sát nhiệm vụ này. Việc phân công trách nhiệm phải rõ người, rõ việc, chủ động tham mưu cho lãnh đạo, chính quyền địa phương.

Đặc biệt, Bộ trưởng Bộ Y tế đề nghị chấn chỉnh việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ, công vụ liên quan tới việc cấp phép, gia hạn, tiếp nhận bản công bố, kiểm tra kiểm định…, nghiêm túc rút kinh nghiệm nội dung này. Từ trung ương đến địa phương đều cần rà soát lại, chấn chỉnh xem khâu nào còn kẽ hở, còn vướng mắc; quán triệt, nâng cao nhận thức trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhân viên triển khai thực hiện nhiệm vụ...

"Kkhông phải vì một ‘con sâu làm rầu nồi canh’ nhưng nếu chúng ta không làm nghiêm thì sẽ có vấn đề. Đây là việc làm thường xuyên, liên tục có những cảnh báo, cảnh tỉnh. Nếu còn vi phạm pháp luật thì chúng tôi đề nghị xử lý nghiêm theo quy định, không có vùng cấm, không nể nang. Chúng ta làm nhiệm vụ liên quan y tế, tối cao nhất là vấn đề sức khỏe của người dân. Do đó, các đơn vị có liên quan phải quán triệt, chấn chỉnh, nhắc nhở việc thi hành công vụ, nhiệm vụ của các đơn vị trong ngành," bà Lan nhấn mạnh.

Một vấn đề khác, người đứng đầu ngành y cũng thừa nhận cuộc đấu tranh chống hàng giả, gian lận thương mại có nhiều khó khăn. Chỉ một mình ngành Y tế không làm được nếu thiếu sự tham gia của các bộ, ban ngành, cơ quan pháp luật, vai trò của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương... Bản thân cơ quan quản lý Nhà nước không thể đi đến tất cả mọi doanh nghiệp nhưng một vụ xử nghiêm sẽ mang tính chất cảnh tỉnh cả vùng.

Trước thực trạng hàng giả, hàng kém chất lượng tràn lan hiện nay, theo các chuyên gia, nếu các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và toàn xã hội không vào cuộc quyết liệt, đồng bộ với những giải pháp cấp bách và triệt để thì nguy cơ mất kiểm soát thị trường và đánh mất niềm tin xã hội sẽ trở thành hiện thực, để lại những hậu quả khó lường cho nhiều thế hệ./.

Mời độc giả đón đọc loạt bài:

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/truy-tan-goc-troc-tan-ngon-hang-gia-quyet-bit-lo-hong-xu-ly-khong-vung-cam-post1041422.vnp