Lưu Gia Lương (28/7/1934 – 25/6/2013), sinh tại Quảng Đông (Trung Quốc) là nam diễn viên, đạo diễn, võ sư, chỉ đạo võ thuật nổi tiếng của Hong Kong (Trung Quốc). Ông là truyền nhân chính thống của Hồng gia quyền – một môn võ thuộc Nam phái, đồng thời là truyền nhân đời thứ 4 của Hoàng Phi Hồng.
Truyền nhân của Hoàng Phi Hồng làm phim võ thuật
Lưu Gia Lương xuất thân trong một gia đình võ thuật, bắt đầu học võ từ năm 9 tuổi dưới sự hướng dẫn của cha mình. Cha ông, Lưu Trạm, là đệ tử chân truyền của Lâm Thế Vinh – một trong những học trò xuất sắc của Hoàng Phi Hồng, nhờ đó mà ông lĩnh hội được tinh hoa võ học của dòng họ Hoàng.
Lưu Gia Lương còn dành nhiều thời gian nghiên cứu vũ khí, kỹ năng và các phương pháp chiến đấu thực tế. Ông tinh thông nhiều môn võ và sở hữu nền tảng võ thuật vững chắc.
Nhờ cha ông là một cao thủ trong ngành phim võ thuật Hồng Kông, thường xuyên được mời làm chỉ đạo võ thuật và diễn viên khách mời, Lưu Gia Lương có cơ hội học hỏi kỹ thuật quay phim trên trường quay và tích lũy nhiều kinh nghiệm trong võ thuật điện ảnh.
Lưu Gia Lương là đạo diễn nổi tiếng của dòng phim võ thuật Hong Kong
Năm 19 tuổi, với danh nghĩa truyền nhân của Hoàng Phi Hồng cùng với thực lực võ thuật của mình, ông đã cùng cha tham gia bộ phim đầu tiên "Hoàng Phi Hồng".
Mặc dù có cha bảo hộ và sự nghiệp điện ảnh khá thuận lợi, nhưng Lưu Gia Lương không chọn con đường trở thành diễn viên mà rút lui về hậu trường, trở thành chỉ đạo võ thuật
Đến năm 1963, ông bắt đầu hợp tác với Đường Giai trong vai trò chỉ đạo võ thuật cho bộ phim "Nam Long Bắc Phượng". Năm 1965, ông được biết đến rộng rãi khi đảm nhận vai trò chỉ đạo võ thuật trong bộ phim "Vân Hải Ngọc Cung Duyên" của đạo diễn Trương Hâm Viêm.
Sau khi Lý Tiểu Long qua đời vào năm 1973, dòng phim võ thuật chững lại nhưng được phục hồi nhờ đạo diễn Lưu Gia Lương, người đưa võ thuật Nam phái lên màn ảnh với các tác phẩm như “Thập Bát Ban Võ Nghệ”, “Ngũ Lang Bát Quái Côn”, “Thiếu Lâm Tam Thập Lục Phòng”.
Thập niên 1980, bốn người Lưu Gia Lương, Hồng Kim Bảo, Viên Hòa Bình và Thành Long làm nên thời kỳ hoàng kim của phim võ thuật. Đệ tử của Trương Triệt là Trần Quan Thái nhận xét rằng, chỉ có Lưu Gia Lương mới thực sự là chỉ đạo võ thuật, những người khác chỉ là chỉ đạo hành động.
Cuộc trò chuyện với Lý Tiểu Long
Lưu Gia Lương thậm chí từng có cơ hội gặp gỡ và thảo luận về võ học với Lý Tiểu Long. Trong bộ phim tài liệu “Điện ảnh Hương Cảng”, Lưu Gia Lương có nhắc tới Lý Tiểu Long. Thời điểm này Lưu Gia Lương đang quay phim "Túy Mã Lưu" và ông đã 69 tuổi.
Lưu Gia Lương kể lại rằng ông từng thảo luận với Lý Tiểu Long về võ thuật.
Ông hỏi Lý Tiểu Long: "Thế nào là Tiệt quyền đạo?". Lý Tiểu Long trả lời: "Chính là tốc độ! Tôi phải nhanh hơn đối thủ, đó chính là Tiệt quyền đạo."
Sau đó, Lưu Gia Lương tiếp tục nói trong bộ phim tài liệu: "Lý Tiểu Long ra đi khi còn trẻ cũng là điều tốt, con người khi già đi thì không còn ai muốn xem nữa. Vì vậy, Lý Tiểu Long chết như vậy cũng tốt".
Lưu Gia Lương từng gây tranh cãi với phát ngôn về Lý Tiểu Long
Tờ Sohu cho biết phát ngôn nói trên của Lưu Gia Lương gây tranh cãi lớn: “Lời nhận xét này ngay lập tức khiến nhiều người hâm mộ Lý Tiểu Long phẫn nộ, cho rằng ông chỉ đang lợi dụng danh tiếng của Lý Tiểu Long để đánh bóng tên tuổi. Sau đó, một số phương tiện truyền thông giải thích rằng đây có lẽ là cách Lưu Gia Lương tưởng nhớ Lý Tiểu Long và cũng mang chút ý tự giễu.
Dù vậy, phát ngôn này vẫn khiến nhiều người không hài lòng. Tuy nhiên, Lưu Gia Lương vốn thẳng tính và không ít lần có những phát ngôn gây tranh cãi”.
Sohu giải thích thêm rằng: "Khi nói vậy, Lưu Gia Lương không có ý chỉ trích, mà thực chất là một cách tưởng nhớ Lý Tiểu Long, đồng thời thể hiện sự ngưỡng mộ khi Lý Tiểu Long vẫn được hàng triệu người nhớ đến. Mặt khác, đây cũng là một cách mà Lưu Gia Lương tự giễu bản thân.
Khi quay Túy Mã Lưu vào năm 2003, Lưu Gia Lương đã 69 tuổi, vẫn miệt mài với phim võ thuật. Dù có tinh thần "Lão tướng chưa già", nhưng động tác của ông không còn được nhanh nhẹn như thời trẻ".
Từ năm 1975, Lưu Gia Lương đã đạo diễn 19 bộ phim võ thuật và được công nhận là một nhân vật có ảnh hưởng lớn trong lịch sử phát triển của điện ảnh võ thuật Hong Kong (Trung Quốc).
Trong số các đạo diễn phim võ thuật Hong Kong, tác phẩm của Lưu Gia Lương thể hiện phong cách cá nhân mạnh mẽ, được công nhận là người thực sự am hiểu võ thuật Trung Hoa, đồng thời truyền tải sâu sắc tinh thần võ đức truyền thống.
Năm 1994, Lưu Gia Lương giành giải Đạo diễn hành động xuất sắc nhất tại lễ trao giải Kim Tượng lần thứ 14 và lễ trao giải Kim Mã lần thứ 31 với phim "Túy Quyền 2". Năm 2005, ông tiếp tục nhận giải Thiết kế hành động xuất sắc nhất tại giải Kim Mã lần thứ 42 với phim "Thất Kiếm". Lưu Gia Lương mắc bệnh bạch cầu, qua đời vào ngày 25/6/2013, hưởng thọ 79 tuổi.
Sơn Tùng