Truyền thông chính sách: Cầu nối then chốt của chuyển dịch năng lượng

9 giờ trướcBài gốc

Truyền thông: Đòn bẩy cho chuyển dịch năng lượng

Hội thảo tổng kết “Chương trình truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng về chuyển dịch năng lượng” do Chương trình Liên minh Đối tác chuyển dịch năng lượng Đông Nam Á (ETP) thuộc Văn phòng Dịch vụ Dự án Liên Hợp Quốc (UNOPS), phối hợp với Vụ Tài chính - Kinh tế ngành (Bộ Tài chính) tổ chức sáng 24/6. Tại hội thảo, ông Đặng Khắc Lợi, Phó Cục trưởng Cục Báo chí, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết, trong bối cảnh Việt Nam đã cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, quá trình chuyển đổi năng lượng từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang các nguồn năng lượng tái tạo không chỉ là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc. Đây là tiến trình không chỉ liên quan đến công nghệ, đầu tư hay chính sách, mà còn là sự chuyển hóa từ tư duy, nhận thức đến hành vi cụ thể của toàn xã hội.

Ông Đặng Khắc Lợi, Phó Cục trưởng Cục Báo chí, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chia sẻ về truyền thông chính sách trong chuyển dịch năng lượng

“Chính vì vậy, vai trò của truyền thông, đặc biệt là truyền thông chính sách trở nên đặc biệt quan trọng, như cầu nối giữa nhà nước và người dân; giữa chiến lược và hành động cụ thể; giữa mục tiêu quốc gia và trách nhiệm cá nhân”, ông Đặng Khắc Lợi nhấn mạnh.

Nhìn lại thời gian qua, có thể thấy truyền thông về chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam đã có những chuyển biến tích cực. Nhiều cơ quan báo chí trung ương và địa phương đã chủ động triển khai các tuyến bài, chuyên mục chuyên sâu; các nền tảng truyền thông mới như mạng xã hội, video ngắn, podcast… cũng bắt đầu tham gia đưa chủ đề này đến gần hơn với công chúng.

Tuy nhiên, theo Phó Cục trưởng, thực tế cũng cho thấy, việc truyền tải thông tin vẫn còn mang tính rời rạc, thiếu tính hệ thống và khoảng cách giữa nhận thức và hành động của người dân vẫn còn tương đối lớn. Dù các khái niệm như năng lượng tái tạo, chuyển đổi xanh hay mục tiêu phát thải ròng bằng 0 có lẽ không còn quá xa lạ với công chúng, nhưng có lẽ nhiều người trong số đó vẫn chưa hiểu biết cụ thể về các hành động cần thiết để góp phần vào mục tiêu này.

“Điều đó cho thấy nhận thức dù là bước khởi đầu cần thiết, nhưng vẫn chưa đủ nếu không được dẫn dắt đến hành động thông qua những thông điệp rõ ràng, dễ hiểu và mang tính thuyết phục. Chính vì thế, truyền thông chính sách cần được nhìn nhận không chỉ là công cụ phổ biến thông tin, mà là một phần không thể thiếu trong quá trình hoạch định và thực thi chính sách”, Phó Cục trưởng Cục Báo chí nói.

Theo ông Đặng Khắc Lợi, muốn truyền thông chính sách phát huy hiệu quả trong lĩnh vực chuyển dịch năng lượng, trước hết cần có sự gắn kết chặt chẽ giữa cơ quan xây dựng chính sách và các đơn vị truyền thông ngay từ giai đoạn đầu của quá trình xây dựng văn bản pháp luật, quy hoạch hoặc chương trình hành động…

Quang cảnh hội thảo

Khi báo chí được tiếp cận sớm và đầy đủ thông tin, khi các nhà báo được đào tạo về kỹ năng và kiến thức chuyên ngành, thì chất lượng các sản phẩm truyền thông mới có thể đảm bảo độ chính xác, chiều sâu và sức lan tỏa.

Bên cạnh đó, cần có những chiến lược truyền thông rõ ràng, bài bản và mang tính quốc gia trong từng giai đoạn. Những chiến lược đó không chỉ đơn thuần là các chiến dịch tuyên truyền ngắn hạn, mà cần có tính lâu dài, có kế hoạch cụ thể để từng nhóm đối tượng trong xã hội đều có thể tiếp cận thông tin phù hợp với bối cảnh, nhu cầu và mức độ hiểu biết.

Con người là trọng tâm của chuyển đổi năng lượng

Đối với người dân nói chung, cần những nội dung dễ tiếp cận, gần gũi, liên hệ trực tiếp đến đời sống hàng ngày như tiết kiệm điện, sử dụng thiết bị hiệu suất cao, lựa chọn phương tiện giao thông thân thiện với môi trường. Đối với doanh nghiệp, cần các nội dung liên quan đến cơ hội đầu tư, ưu đãi chính sách, tiêu chuẩn môi trường và trách nhiệm xã hội.

Phó Cục trưởng đề xuất, đối với giới trẻ, sinh viên, học sinh nên có các sản phẩm sáng tạo, sinh động, mang tính tương tác cao để nuôi dưỡng ý thức và tinh thần trách nhiệm từ sớm. Mặt khác, cũng cần nhấn mạnh vai trò của truyền thông trong việc tạo ra sự đồng thuận xã hội đây là một yếu tố then chốt để đảm bảo quá trình chuyển dịch năng lượng diễn ra suôn sẻ và công bằng.

“Truyền thông cần không ngừng phản ánh tiếng nói của các bên liên quan, từ người dân, doanh nghiệp, chính quyền địa phương đến các chuyên gia, tổ chức xã hội”, ông Đặng Khắc Lợi nhấn mạnh.

Đồng thời, báo chí cũng cần có vai trò giám sát và phản biện chính sách một cách xây dựng, từ đó giúp điều chỉnh các chính sách trở nên sát thực tế hơn, công bằng hơn và hiệu quả hơn. Để làm được điều đó, rất cần cơ chế phối hợp liên ngành, liên cấp giữa các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội nghề nghiệp, các tổ chức quốc tế và đặc biệt là các cơ quan báo chí. Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ truyền thông, kể cả về ngân sách, dữ liệu, tài liệu chuyên môn và đào tạo nhân lực.

Ngoài ra, các doanh nghiệp, tổ chức xã hội và các tổ chức quốc tế cũng nên tích cực đồng hành trong việc cung cấp thông tin, hỗ trợ kỹ thuật và hợp tác sản xuất nội dung truyền thông chất lượng. Và hơn hết, các cơ quan báo chí cần nâng cao năng lực chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp và tinh thần đổi mới để bắt kịp xu hướng truyền thông hiện đại, đồng thời giữ vững vai trò dẫn dắt thông tin chính thống trong xã hội.

Thông tin tại hội thảo, ông Lê Tuấn Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính - Kinh tế ngành cho biết, chuyển dịch năng lượng không chỉ là xu thế tất yếu toàn cầu, mà còn là yêu cầu cấp bách đối với Việt Nam trong hành trình hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Để hiện thực hóa mục tiêu này, bên cạnh các giải pháp về chính sách, công nghệ và tài chính, một yếu tố mang tính nền tảng chính là nâng cao nhận thức cộng đồng, đặc biệt là sự tham gia chủ động của người dân và doanh nghiệp. Đây được xem là mắt xích then chốt quyết định thành công của quá trình chuyển dịch năng lượng.

Thông qua những sản phẩm truyền thông sáng tạo, các hoạt động tiếp cận cộng đồng và chương trình đối thoại tương tác đa kênh, chương trình đã góp phần lan tỏa mạnh mẽ thông điệp về chuyển dịch năng lượng tới đông đảo người dân, nhất là tại các địa phương và trong các nhóm yếu thế.

Những kết quả đạt được không chỉ khẳng định hiệu quả của phương pháp truyền thông hiện đại, đặt con người làm trung tâm, mà còn tạo nền tảng vững chắc để xây dựng và vận hành các chính sách hỗ trợ tài chính công cho chuyển dịch năng lượng theo hướng minh bạch, hiệu quả và công bằng hơn trong thời gian tới.

Khởi động từ tháng 4/2024 và triển khai trong vòng 15 tháng, chương trình hướng tới mục tiêu cung cấp cho công chứng những kiến thức và kỹ năng thiết yếu để có thể chủ động tham gia và đóng góp vào quá trình hiện thực hóa chính sách chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.Đến nay, chương trình đã hoàn tất với một hệ thống các sản phẩm truyền thông đa dạng để có thể tiếp cận nhiều nhóm đối tượng công chúng khác nhau, được đăng tải và phát sóng trên các nền tảng báo điện tử, truyền hình quốc gia và địa phương, cũng như các mạng xã hội phổ biến.

Thanh Bình

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/truyen-thong-chinh-sach-cau-noi-then-chot-cua-chuyen-dich-nang-luong-407433.html