Luật BHXH 2024 đã khép lại mọi “kẽ hở” mà các doanh nghiệp trước đây thường lợi dụng để trì hoãn hoặc né tránh nghĩa vụ BHXH.
Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi năm 2024 chính thức có hiệu lực, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc tăng cường chế tài xử lý hành vi trốn, chậm đóng BHXH. Đây là động thái mạnh mẽ nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động và siết chặt kỷ cương trong thực hiện nghĩa vụ an sinh xã hội của doanh nghiệp.
Siết chặt chế tài, ngăn chặn vi phạm
Tình trạng doanh nghiệp chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội đã tồn tại dai dẳng trong nhiều năm qua, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của người lao động. Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, tính đến cuối năm 2024, tổng số nợ đọng BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trên cả nước lên tới hàng nghìn tỷ đồng.
Luật BHXH 2024 ra đời trong bối cảnh cấp thiết đó, với nhiều điểm mới đáng chú ý nhằm tăng tính răn đe và đảm bảo thực thi nghiêm túc. Cụ thể, hành vi trốn đóng BHXH sẽ bị xử lý tương tự như các vi phạm trong lĩnh vực thuế – tức có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, tùy theo mức độ và hậu quả gây ra.
Đáng chú ý, lần đầu tiên luật quy định rõ: doanh nghiệp trốn đóng bảo hiểm xã hội từ 12 tháng trở lên có thể bị tạm hoãn xuất cảnh đối với người đại diện pháp luật. Đồng thời, các doanh nghiệp vi phạm cũng sẽ không được xem xét trao tặng danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng trong thời gian bị xử lý.
Theo quy định mới, doanh nghiệp có nghĩa vụ: Nộp đủ số tiền BHXH đã trốn hoặc chậm đóng; Nộp lãi chậm nộp với mức 0,03%/ngày trên tổng số tiền nợ BHXH; Chịu xử phạt hành chính hoặc truy cứu hình sự, tùy theo mức độ vi phạm. Như vậy, Luật BHXH 2024 đã khép lại mọi “kẽ hở” mà các doanh nghiệp trước đây thường lợi dụng để trì hoãn hoặc né tránh nghĩa vụ BHXH.
Đảm bảo quyền lợi người lao động
Việc siết chặt kỷ cương trong đóng bảo hiểm xã hội không chỉ là câu chuyện pháp lý mà còn là vấn đề nhân văn, thể hiện trách nhiệm của doanh nghiệp đối với người lao động. Khi quyền lợi bảo hiểm xã hội được bảo đảm, người lao động mới yên tâm làm việc, cống hiến và gắn bó lâu dài.
Cùng với việc hoàn thiện pháp luật, các cơ quan chức năng cũng đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ: tăng cường thanh kiểm tra, ứng dụng công nghệ để giám sát nghĩa vụ bảo hiểm xã hội, và đẩy mạnh tuyên truyền để người lao động nhận thức đầy đủ quyền lợi của mình.
Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi không chỉ nhằm bảo vệ người lao động mà còn hướng tới mục tiêu cao hơn: tạo lập môi trường kinh doanh minh bạch, cạnh tranh lành mạnh. Doanh nghiệp thực hiện đúng nghĩa vụ sẽ không bị “thiệt” trước các đối thủ vi phạm mà không bị xử lý như trước đây.
Đây cũng là thông điệp mạnh mẽ về xây dựng “Chính phủ liêm chính, kiến tạo phát triển”, trong đó, mọi hành vi vi phạm đều bị xử lý công khai, minh bạch. Điều này phù hợp với lộ trình cải cách chính sách bảo hiểm xã hội đến năm 2030 theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW của Trung ương, trong đó xác định rõ mục tiêu mở rộng diện bao phủ bảo hiểm xã hội và nâng cao năng lực quản lý, thanh kiểm tra.
Minh Huế