Từ bài học trong Chiến dịch Tây Nguyên, quyết tâm xây dựng thế trận phòng thủ Quân khu 5 vững chắc

5 giờ trướcBài gốc

Chiến thắng Tây Nguyên làm thay đổi cơ bản so sánh lực lượng và thế chiến lược giữa ta và địch, tạo bước ngoặt quyết định, đưa cuộc tiến công chiến lược của ta phát triển thành tổng tiến công trên toàn miền Nam, để lại nhiều bài học trong xây dựng thế trận phòng thủ Quân khu 5 ngày nay.

Xây dựng khu vực phòng thủ có tiềm lực, sức mạnh toàn diện, thế trận liên hoàn, vững chắc

Để làm nên Chiến thắng Tây Nguyên, Đảng ta đã phát huy cao độ sức mạnh chính trị-tinh thần, khơi dậy lòng yêu nước, nêu cao ý chí quật cường, đoàn kết một lòng để giành chiến thắng. Công tác tổ chức, chuẩn bị, bảo đảm các mặt, đặc biệt là hậu cần-kỹ thuật; xây dựng lực lượng, tạo lập thế trận, tạo thế, tranh thời, lập mưu đã được tiến hành một cách chu đáo, chặt chẽ. Thường vụ Khu ủy Khu 5 và tỉnh ủy các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai, Kon Tum huy động mọi khả năng của địa phương để phục vụ chiến dịch. Sự đóng góp, ủng hộ to lớn của địa phương là một trong những nguyên nhân thắng lợi của chiến dịch.

Ngày nay, trong xây dựng thế trận phòng thủ quân khu, thành phần đầu tiên là khu vực phòng thủ (KVPT) cấp tỉnh. Cần chú trọng củng cố, tăng cường tiềm lực chính trị-tinh thần, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc; đưa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước vào thực tiễn cuộc sống; phát huy dân chủ, bảo đảm quyền lợi chính đáng, hợp pháp của nhân dân; quán triệt sâu sắc phương châm: Dựa vào dân, “dân là gốc”, là trung tâm, là chủ thể; khơi dậy tinh thần yêu nước, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, ý chí tự lực, tự cường của con người Việt Nam, nhất là thế hệ trẻ; xây dựng "thế trận lòng dân" vững chắc, yên dân là nhân tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trung tướng Thái Đại Ngọc kiểm tra, động viên Hải đội dân quân thường trực (Bộ CHQS TP Đà Nẵng). Ảnh: VĂN CHUNG

Về kinh tế, không thể có tiềm lực mạnh trong nền kinh tế kém phát triển. Giữ vững môi trường hòa bình, ổn định chính trị để phát triển kinh tế. Xây dựng tiềm lực kinh tế, tạo nguồn lực vật chất ngày càng dồi dào cho các hoạt động của KVPT, phòng thủ quân khu. Phát triển kinh tế phải tập trung phát huy tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương gắn với củng cố quốc phòng, an ninh. Chú trọng nghiên cứu, điều chỉnh phân bố dân cư, sắp xếp lại các ngành nghề sản xuất, đẩy mạnh phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn. Quy hoạch phát triển các ngành kinh tế-xã hội chú trọng tính lưỡng dụng. Các dự án phát triển kinh tế-xã hội phải được thực hiện đúng quy trình, chặt chẽ, bảo đảm có ý kiến thẩm định về quốc phòng, an ninh trước khi triển khai thực hiện tại địa phương.

Về thế trận quân sự, trong Chiến dịch Tây Nguyên, ta đã tạo dựng được thế trận hiểm hóc, tổ chức phối hợp tác chiến nhịp nhàng giữa các lực lượng theo một kế hoạch thống nhất, góp phần làm nên thắng lợi. Ngày nay, xây dựng thế trận quân sự trong KVPT gồm các thành phần: Thôn, làng, tổ dân phố, khu dân cư, khối phố, các đơn vị kinh tế; tổ chức các khu vực bám trụ bí mật; KVPT then chốt, căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương, hậu cần-kỹ thuật; khu sơ tán; sở chỉ huy các cấp; tổ chức các điểm tựa, cụm điểm tựa, khu vực phòng ngự, trận địa chiến đấu; các công trình chiến đấu tuyến đảo gần bờ... phải bảo đảm phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng, an ninh trên địa bàn. Xuất phát từ vị trí địa lý chiến lược, đặc điểm địa hình của Quân khu 5, phải chủ động chuẩn bị thế trận quân sự trong KVPT, phòng thủ quân khu, tập trung chống địch tiến công chia cắt chiến lược theo hướng Đông-Tây trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc (trong tương lai), đòi hỏi phát huy tối đa khả năng tác chiến độc lập của lực lượng tại chỗ, tạo thuận lợi cho phối hợp, hiệp đồng, cơ động, chi viện, sẵn sàng xử lý mọi tình huống.

Về xây dựng lực lượng, trên cơ sở quán triệt, thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 22-9-2008 của Bộ Chính trị (khóa X) về tiếp tục xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành KVPT vững chắc trong tình hình mới; Nghị quyết số 44-NQ/TW ngày 24-11-2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, tập trung triển khai xây dựng lực lượng quốc phòng, nòng cốt là LLVT. Xây dựng lực lượng thường trực “tinh, gọn, mạnh”; xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”. Lực lượng dự bị động viên hùng hậu, đủ số lượng, chất lượng cao, đúng cơ cấu thành phần, trình độ quân sự, chuyên môn giỏi. Lực lượng dân quân tự vệ “vững mạnh, rộng khắp”. Xây dựng lực lượng Công an nhân dân “vì nước quên thân, vì dân phục vụ”. LLVT giữ vai trò nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc trên địa bàn Quân khu.

Xây dựng, phát triển các khu kinh tế - quốc phòng ở những địa bàn trọng điểm trên tuyến biên giới, biển, đảo

Xây dựng thế trận phòng thủ quân khu gồm nhiều thành phần; trong đó, các khu kinh tế-quốc phòng (KT-QP) là một thành phần quan trọng. Hiện nay, Quân khu có 3 đoàn KT-QP (516, 737, 207) và 2 công ty (Công ty Cà phê 15, Công ty TNHH MTV Hữu Nghị Nam Lào). Các đơn vị đứng chân ở những địa bàn trọng điểm trên tuyến biên giới, biển đảo, có vị trí quan trọng trong phòng thủ quân khu, KVPT các địa phương.

Quá trình xây dựng các khu KT-QP được Nhà nước quan tâm đầu tư, kết hợp huy động vốn của địa phương và vốn của các đơn vị, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Các đoàn KT-QP và các công ty quan tâm đến việc bố trí lại dân cư, hình thành các cụm làng, xã biên giới, thực hiện “3 bám”, “4 cùng”, làm tốt chính sách dân tộc, tôn giáo, vừa thực hiện nhiệm vụ sản xuất, vừa xây dựng vành đai biên giới bảo vệ Tổ quốc. Qua đó, nhận thức của người dân trong chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật Nhà nước được nâng cao, từng bước đẩy lùi các tệ nạn, hủ tục, thay đổi tập quán canh tác, sản xuất lạc hậu. Thế trận quốc phòng toàn dân được tăng cường, an ninh chính trị trên địa bàn được giữ vững, cơ sở chính trị được củng cố. Hạ tầng được đầu tư xây dựng như đường giao thông nông thôn, thủy lợi, mạng lưới điện, nước sạch, trường học, bệnh xá... mang lại lợi ích thiết thực cho người dân. Các dự án phát triển sản xuất đã góp phần giảm nghèo, nâng cao đời sống cho nhân dân, phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. Đặc biệt, tại Khu KT-QP Ea Súp (Đắk Lắk), tỷ lệ hộ nghèo chiếm gần 90% số hộ đồng bào dân tộc vùng dự án (năm 2015) đã giảm xuống còn 59,66% (năm 2024). Các đoàn KT-QP của Quân khu đã thực sự tạo dựng được lòng tin với cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân trên địa bàn đứng chân; uy tín của đơn vị, của LLVT Quân khu, của Quân đội ngày càng được nâng cao.

Thực tiễn cho thấy, hoạt động tham gia lao động sản xuất, phát triển kinh tế không tách rời nhiệm vụ xây dựng lực lượng, tăng cường phòng thủ. Trong giai đoạn cách mạng mới, xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh”, LLVT Quân khu tiếp tục thực hiện tốt chức năng đội quân lao động sản xuất. Các đơn vị cùng với cấp ủy, chính quyền địa phương vừa chăm lo phát triển kinh tế-xã hội, tạo việc làm, sinh kế bền vững cho nhân dân, giúp nhân dân xóa đói, giảm nghèo, vừa tham gia quy hoạch, bố trí lại dân cư, hình thành các điểm, cụm dân cư tập trung ở những địa bàn xung yếu, xây dựng cơ sở chính trị, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc.

Tăng cường đối ngoại quốc phòng, đối ngoại nhân dân, thực hiện bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa

Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước nói chung, của Chiến dịch Tây Nguyên nói riêng có liên quan mật thiết đến mối quan hệ đoàn kết, "chung lưng đấu cật" chống kẻ thù chung của 3 dân tộc Việt Nam-Lào-Campuchia. Đối với Quân khu 5-địa bàn có đường biên giới chung với hai nước bạn, có vị trí quan trọng trong xây dựng không gian chiến lược Việt Nam-Lào-Campuchia, trong tình hình mới, cần phát huy hơn nữa truyền thống lịch sử quan hệ đoàn kết, gắn bó, giúp đỡ lẫn nhau giữa 3 Đảng, 3 nước, giữa quân và dân Quân khu 5 với quân và dân Nam Lào và Đông Bắc Campuchia, góp phần củng cố mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện với Lào; tăng cường mối quan hệ láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài với Campuchia.

Ban Thường vụ Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân khu 5, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị thường xuyên quán triệt, thực hiện nghiêm đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước và Bộ Quốc phòng; thực hiện tốt các mục tiêu, quan điểm chỉ đạo, yêu cầu, nhiệm vụ công tác đối ngoại; phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền các địa phương trên địa bàn, các cơ quan chức năng trong và ngoài Quân đội, triển khai toàn diện, có hiệu quả công tác đối ngoại quốc phòng.

Trên tuyến biên giới phía Tây, các già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng, những hộ dân sống gần đường biên giới... có vai trò rất quan trọng trong bảo vệ chủ quyền, an ninh “phên giậu” của đất nước. Tuy nhiên, đời sống của dân cư khu vực biên giới còn nghèo, lạc hậu, trình độ dân trí thấp, dễ bị các thế lực thù địch dụ dỗ, lôi kéo. Do vậy, một trong những vấn đề cốt lõi là phải bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân; xây dựng cơ sở hạ tầng để phát triển kinh tế-xã hội, nâng cao dân trí vùng biên giới; tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của nhân dân đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới; tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân hai bên biên giới xuất, nhập cảnh, làm ăn, thăm thân; đấu tranh chống lợi dụng quan hệ thân tộc của cộng đồng người dân tộc thiểu số hai bên biên giới để tuyên truyền, móc nối, gây chia rẽ mối quan hệ đoàn kết hữu nghị Việt Nam-Lào-Campuchia; cùng nhau xây dựng tuyến biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Thắng lợi của Chiến dịch Tây Nguyên là thắng lợi của sự thống nhất giữa ý Đảng-lòng dân, đoàn kết hiệp đồng chặt chẽ giữa các lực lượng, giữa bộ đội chủ lực với bộ đội địa phương, dân quân du kích. Chiến dịch Tây Nguyên đã để lại nhiều bài học lịch sử có giá trị sâu sắc trong xây dựng thế trận phòng thủ Quân khu, nhất là xây dựng KVPT có tiềm lực, sức mạnh toàn diện, thế trận liên hoàn, vững chắc, chống chia cắt chiến lược trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc; xây dựng, phát triển các khu KT-QP ở những địa bàn trọng điểm trên tuyến biên giới, biển, đảo, LLVT Quân khu 5 tiếp tục thực hiện tốt chức năng đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất; đồng thời, phát huy truyền thống đoàn kết quốc tế cao cả, thủy chung son sắt với quân và dân hai nước bạn Lào và Campuchia, tăng cường đối ngoại quốc phòng, đối ngoại nhân dân, thực hiện bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy.

Trung tướng THÁI ĐẠI NGỌC, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, nguyên Tư lệnh Quân khu 5

Nguồn QĐND : https://www.qdnd.vn/quoc-phong-an-ninh/xay-dung-quan-doi/tu-bai-hoc-trong-chien-dich-tay-nguyen-quyet-tam-xay-dung-the-tran-phong-thu-quan-khu-5-vung-chac-818103