Từ 'Bình dân học vụ số' đến khát vọng hòa cùng kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

2 giờ trướcBài gốc

Ngành Ngân hàng tiên phong trên tiến trình chuyển đổi số quốc gia

Trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia, ngân hàng là một trong những ngành đi đầu, nơi công nghệ được ứng dụng sâu rộng không chỉ để nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn tạo nền tảng cho các giao dịch thanh toán, tài chính vận hành thông suốt trong nền kinh tế số. Từ nền tảng chuyển đổi số mạnh mẽ những năm gần đây, nhiều ngân hàng đã bước vào giai đoạn hiện đại hóa toàn diện mô hình vận hành: phát triển hệ sinh thái dịch vụ đa kênh, xây dựng ngân hàng số, tự động hóa quy trình, chuẩn hóa và khai thác dữ liệu, đồng thời mở rộng kết nối với các lĩnh vực khác của nền kinh tế. Sự phong phú, đa dạng của các dịch vụ số từ thanh toán, tiết kiệm, tín dụng đến các tiện ích giá trị gia tăng đã giúp người dùng tiếp cận ngân hàng nhanh hơn, thuận tiện hơn, từ đó thúc đẩy mở rộng phổ cập tài chính sâu rộng, nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ ngân hàng của người dân.

Đến nay, hơn 87% người trưởng thành Việt Nam có tài khoản ngân hàng; các nghiệp vụ như mở tài khoản, mở thẻ, chuyển tiền, gửi tiết kiệm, sử dụng ví điện tử đã được số hóa gần như hoàn toàn. Tại nhiều tổ chức tín dụng, trên 95% giao dịch thực hiện qua kênh số; mô hình quầy tự phục vụ được triển khai rộng rãi, cho phép khách hàng giao dịch nhanh chóng, thuận tiện ở mọi thời điểm. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng vận hành an toàn, ổn định, bảo đảm dòng tiền thông suốt trên phạm vi toàn quốc, trở thành “hạ tầng mềm” quan trọng trong nền kinh tế số.

Song song với đó, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin theo hướng tinh gọn, đồng bộ và kết nối chặt chẽ với các ngành, lĩnh vực. 4 kỳ “Ngày Chuyển đổi số ngành Ngân hàng” giai đoạn 2020 - 2025 đã tạo hiệu ứng tích cực, ghi nhận rất nhiều sáng kiến mỗi năm từ tự động hóa xử lý hồ sơ, phân tích dữ liệu lớn, cảnh báo rủi ro sớm đến ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong định danh khách hàng, chấm điểm tín dụng và phát triển ngân hàng số… Qua đó, phong trào thi đua đổi mới sáng tạo lan tỏa sâu rộng, trở thành động lực thúc đẩy những thay đổi thiết thực trong hoạt động hằng ngày của đội ngũ cán bộ.

Cũng bởi vậy, ngay trong giai đoạn khó khăn nhất như dịch Covid-19, hoạt động của ngành Ngân hàng vẫn được duy trì thông suốt, bảo đảm an toàn giao dịch và hỗ trợ kịp thời người dân, doanh nghiệp. Điều đó khẳng định bản lĩnh, khả năng thích ứng và vai trò tiên phong của ngành Ngân hàng trong bảo đảm hoạt động của nền kinh tế không bị đứt gãy, đồng thời tạo nền tảng quan trọng cho giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ những năm tiếp theo.

Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng phát biểu tại Lễ Ký kết

Lực đẩy từ Nghị quyết 57-NQ/TW và phong trào “Bình dân học vụ số”

Những nỗ lực chuyển đổi số được duy trì liên tục suốt nhiều năm đã giúp ngành Ngân hàng tạo dựng vị thế tiên phong trong hiện đại hóa dịch vụ tài chính và thúc đẩy kinh tế số. Khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW vào cuối năm 2024, toàn ngành có thêm một khuôn khổ chính sách quan trọng, tạo động lực mới để tăng tốc trên hành trình đổi mới sáng tạo và số hóa toàn diện.

Bám sát tinh thần trên và chỉ đạo của Chính phủ, Ban Lãnh đạo NHNN xác định chuyển đổi số là trụ cột chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, hiện đại hóa năng lực quản trị và đóng góp thiết thực cho mục tiêu phát triển kinh tế số, xã hội số. Trên cơ sở đó, NHNN thành lập Ban Chỉ đạo, ban hành Kế hoạch triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW trong toàn hệ thống và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý phục vụ đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Đồng thời, NHNN cụ thể hóa Quyết định số 923/QĐ-TTg ngày 14/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ ban hành kế hoạch triển khai Phong trào thi đua “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” và Kế hoạch số 01-KH/BCĐTW ngày 21/3/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về triển khai phong trào “Bình dân học vụ số”.

Tinh thần đổi mới được lan tỏa mạnh mẽ tại Hội nghị phát động phong trào “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” và “Bình dân học vụ số” ngày 27/5/2025. Phát biểu tại Hội nghị, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng khẳng định, chuyển đổi số là con đường tất yếu để phát triển bền vững và hội nhập quốc tế; khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là những động lực quan trọng của giai đoạn phát triển mới. Thống đốc nêu rõ yêu cầu mỗi cán bộ ngân hàng phải chủ động học tập, thay đổi tư duy và nâng cao năng lực số, đúng tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm rằng chuyển đổi số phải bắt đầu từ đổi mới nhận thức và không ai được đứng ngoài cuộc. "Đây là lời phát động và hiệu triệu toàn Ngành tiếp tục không ngừng đổi mới, ứng dụng công nghệ, tạo ra những bước tiến mới để tiếp sức cho nền kinh tế “vươn mình” trong kỷ nguyên số", Thống đốc nhấn mạnh.

Từ định hướng này, phong trào thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của ngành Ngân hàng được định hình rõ nét hơn. Thi đua không chỉ gắn với việc hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ, mà hướng đến việc tạo ra môi trường nuôi dưỡng đổi mới, khuyến khích mỗi cán bộ mạnh dạn đề xuất, thử nghiệm, cải tiến quy trình, ứng dụng công nghệ vào từng khâu nghiệp vụ. Tinh thần thi đua vì vậy thấm sâu vào công việc hằng ngày, trở thành động lực nội sinh thúc đẩy chuyển đổi số thực chất và bền vững hơn.

Ngay sau Hội nghị, NHNN đã triển khai đồng bộ các nhiệm vụ theo Quyết định số 923/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch số 01-KH/BCĐTW của Ban Chỉ đạo Trung ương. Công tác truyền thông được tăng cường mạnh mẽ qua báo chí, cổng thông tin điện tử, nền tảng số của Ngành, góp phần nâng cao hiểu biết, thống nhất nhận thức và thúc đẩy sự tham gia chủ động của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong toàn Ngành.

Trọng tâm của phong trào là phổ cập kỹ năng số. Các chương trình đào tạo được cấu trúc phù hợp từng nhóm đối tượng, từ lãnh đạo cấp vụ, cấp chi nhánh đến cán bộ nghiệp vụ và nhân viên hỗ trợ. Trong 6 tháng đầu năm 2025, hàng nghìn lượt cán bộ đã tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng về dữ liệu, kỹ năng số cơ bản, an ninh mạng và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong công việc. Bộ tài liệu đào tạo được biên soạn đa dạng, dưới nhiều hình thức như văn bản, hình ảnh, video, bài giảng trực tuyến, giúp người học dễ tiếp cận, dễ thực hành.

Cùng với các khóa đào tạo trực tiếp, NHNN xây dựng nền tảng học trực tuyến “Bình dân học vụ số”, tạo không gian học tập mở, linh hoạt, cho phép cán bộ tự học mọi lúc, mọi nơi. Một điểm nhấn quan trọng là việc phát triển trợ lý ảo dựa trên trí tuệ nhân tạo và công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), giúp cá nhân hóa nội dung học tập theo nhu cầu từng người. Đây là bước đi thể hiện rõ sự đổi mới trong phương thức đào tạo, biến việc nâng cao năng lực số thành quá trình thường xuyên, liên tục trong toàn hệ thống.

Ở góc độ công tác Đảng và đoàn thể, phong trào “Bình dân học vụ số” được triển khai gắn với nhiệm vụ chính trị. Đảng ủy NHNN ban hành hướng dẫn sinh hoạt chuyên đề “Đảng viên tiên phong học tập kỹ năng số” được triển khai tại 100% đảng bộ và chi bộ trực thuộc góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của đảng viên trong quá trình chuyển đổi số. Nhiều chương trình bồi dưỡng như Ứng dụng AI - Trí tuệ nhân tạo cho cán bộ, công chức, viên chức NHNN; “Chiến lược số và ứng dụng AI trong quản lý, chỉ đạo, điều hành NHNN”… tiếp tục thu hút sự tham gia rộng rãi của lãnh đạo các cấp và đội ngũ cán bộ chuyên môn.

Cùng với đó, NHNN lan tỏa kỹ năng số trong toàn hệ thống thông qua hai lực lượng nòng cốt là “Đại sứ số” đảm nhiệm vai trò dẫn dắt, truyền cảm hứng về chuyển đổi số; còn lực lượng “Hạt nhân số” trực tiếp hỗ trợ đồng nghiệp và người dân tiếp cận, sử dụng các tiện ích số cơ bản. Đoàn Thanh niên Ngân hàng Trung ương cũng triển khai Chiến dịch “Thanh niên chung tay phổ cập kỹ năng số”, tổ chức các hoạt động hướng dẫn, tọa đàm, hỗ trợ cộng đồng, bảo đảm 100% đoàn viên được tiếp cận và tham gia. Những mô hình này góp phần đưa phong trào thi đua đổi mới sáng tạo lan tỏa sâu rộng hơn, gắn chuyển đổi số của ngành Ngân hàng với việc phổ cập kỹ năng số cho xã hội.

Phong trào thi đua đổi mới sáng tạo thấm vào công việc thường nhật của cán bộ ngân hàng, trở thành một phần trong văn hóa nghề nghiệp. Vietcombank nổi bật với mô hình đổi mới sáng tạo gắn với phong trào thi đua nội bộ. Tại Chi nhánh Thăng Long, bà Võ Thị Thu Hằng – Chủ tịch Công đoàn cơ sở, Phó Giám đốc chi nhánh là tác giả cũng như đồng tác giả của nhiều sáng kiến mang tính ứng dụng cao. Đơn cử, Chương trình tiếp thị liên kết (affiliate) do bà đề xuất giúp tận dụng chính cộng đồng khách hàng và cán bộ ngân hàng để lan tỏa sản phẩm dịch vụ qua môi trường số, mở rộng tiếp cận khách hàng mới mà không gia tăng chi phí marketing. Hệ thống phê duyệt lãi suất dựa trên dữ liệu tập trung mà chi nhánh triển khai giúp tự động hóa một phần quy trình phê duyệt, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ và nâng cao tính minh bạch trong quyết định tín dụng. Mỗi sáng kiến đều góp phần cải thiện chất lượng dịch vụ, hiệu quả kinh doanh và thể hiện rõ tinh thần thi đua đổi mới sáng tạo từ cán bộ đến đơn vị.

Hay như ông Đào Sỹ Hải, Phó Giám đốc chi nhánh, Chủ tịch Công đoàn cơ sở Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) thành phố Hà Nội, trong năm 2021- 2023, ông là tác giả và đồng tác giả của hàng loạt sáng kiến như: Xây dựng phần mềm HANOI_NQ68 phục vụ tổng hợp báo cáo vay trả lương theo Nghị quyết 68/NQ-CP, giúp lãnh đạo chi nhánh NHCSXH nắm bắt số liệu hằng ngày, phục vụ chỉ đạo điều hành linh hoạt và kịp thời…

Khi phong trào “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” và “Bình dân học vụ số” được cụ thể hóa thành mô hình, câu chuyện và tiêu chí hành động rõ ràng ở từng đơn vị, tinh thần thi đua trở thành một nguồn lực nội sinh quan trọng thúc đẩy chuyển đổi số sâu rộng và thực chất hơn.

Người dân, doanh nghiệp là trung tâm của chuyển đổi số

Trong bối cảnh toàn Ngành đang chuyển mình mạnh mẽ, Chiến lược Chuyển đổi số ngành Ngân hàng đến năm 2030 (Quyết định 3579/QĐ-NHNN) vừa được ban hành đã tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong của ngành Ngân hàng trong công cuộc chuyển đổi số quốc gia với quan điểm xuyên suốt người dân và doanh nghiệp là trung tâm của chuyển đổi số. NHNN giữ vai trò dẫn dắt và kiến tạo môi trường thuận lợi để công nghệ, đổi mới sáng tạo và mô hình kinh doanh số phát triển mạnh mẽ.

Tầm nhìn đến năm 2030 đặt mục tiêu đổi mới toàn diện hoạt động quản lý của NHNN theo hướng hiện đại, nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tiền tệ và giám sát tài chính dựa trên nền tảng công nghệ số, ứng dụng mạnh mẽ các công nghệ số tiên tiến, đặc biệt là AI và dữ liệu lớn để đưa ra các quyết định chính sách chính xác và kịp thời, xây dựng NHNN số hiện đại, minh bạch, hiệu quả, đáp ứng đầy đủ các tiêu chí, chỉ số về chuyển đổi số của Chính phủ…; các TCTD triển khai các mô hình ngân hàng số linh hoạt, sáng tạo, bảo đảm cung cấp dịch vụ thuận tiện, hiện đại và an toàn cho khách hàng; đồng thời tuân thủ định hướng, tiêu chuẩn, quy định của pháp luật và của NHNN trong tiến trình chuyển đổi số…

Khi các định hướng chiến lược này được triển khai đồng bộ từ hoàn thiện thể chế, xây dựng NHNN số, phát triển hạ tầng và dữ liệu số, đến thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao chất lượng nhân lực chuyển đổi số của ngành Ngân hàng không chỉ dừng ở ứng dụng công nghệ, mà hướng tới kiến tạo một hệ sinh thái tài chính thông minh, lấy khách hàng làm trung tâm và lan tỏa lợi ích tới mọi người dân, doanh nghiệp…

Trong tầm nhìn ấy, những phong trào thi đua như “Bình dân học vụ số” không chỉ là hoạt động ngắn hạn, mà trở thành nền tảng hình thành đội ngũ “công dân số” của ngành Ngân hàng: chủ động học tập, linh hoạt thích ứng, sẵn sàng đổi mới và đồng hành cùng sự phát triển của đất nước.

Khi tri thức số trở thành kỹ năng phổ thông và công nghệ trở thành công cụ lao động hằng ngày, khát vọng hòa cùng kỷ nguyên vươn mình của dân tộc sẽ có thêm một điểm tựa vững chắc: một ngành Ngân hàng tiên phong, kỷ cương, hiện đại nhưng nhân văn luôn đặt lợi ích quốc gia, người dân và doanh nghiệp ở vị trí trung tâm của mọi đổi mới, sáng tạo.

Hà Thành

Nguồn TBNH : https://thoibaonganhang.vn/tu-binh-dan-hoc-vu-so-den-khat-vong-hoa-cung-ky-nguyen-vuon-minh-cua-dan-toc-174051.html