Từ cử nhân lên thẳng nghiên cứu sinh, chàng trai Thái Nguyên 'ẵm' học bổng hơn 8,6 tỷ đồng tại Mỹ

7 giờ trướcBài gốc

Nguyễn Ngọc Hải (sinh năm 2001, tại Thái Nguyên) là cựu sinh viên Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội).

Tháng 2/2025, Ngọc Hải đã chinh phục thành công học bổng nghiên cứu sinh toàn phần của Tufts University, Mỹ chuyên ngành Kỹ thuật Máy tính (Computer Engineering) và bắt đầu chương trình học vào tháng 9/2025.

Học bổng của Hải bao gồm miễn toàn bộ học phí, bảo hiểm y tế, được cấp trợ cấp sinh hoạt hàng năm, kinh phí hỗ trợ nghiên cứu và tham dự hội thảo khoa học. Tổng giá trị học bổng trong suốt thời gian theo học ước tính khoảng 330.000 USD, tương đương hơn 8,6 tỷ đồng.

Quyết định táo bạo từ cử nhân lên thẳng nghiên cứu sinh

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Ngọc Hải cho biết: “Ước mơ du học của tôi gắn liền với khát vọng theo đuổi con đường khoa học từ khi còn nhỏ. Ngay từ những năm tháng ấu thơ, hình ảnh các nhà khoa học xuất hiện trên truyền hình, báo chí đã gieo trong tôi niềm ngưỡng mộ và dần hình thành mong muốn được bước vào con đường nghiên cứu một cách nghiêm túc.

Từ khát vọng ấy, tôi theo học chương trình Cử nhân tài năng, ngành Toán học tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội). Quá trình học tập ở đại học, tôi nhận ra rằng nghiên cứu khoa học chuyên sâu, đặc biệt trong môi trường học thuật quốc tế là hướng đi phù hợp nhất để nuôi dưỡng đam mê của bản thân.

Song song với việc học, ngay từ những năm đầu đại học, tôi đã tham gia nghiên cứu khoa học, trực tiếp làm việc cùng nhiều giảng viên, nhóm nghiên cứu và các dự án học thuật. Những trải nghiệm thực tiễn này giúp tôi xác định rõ con đường nghiên cứu dài hạn.

Trong một lần tới Singapore, tôi được chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ đất nước này. Từ đó, quyết tâm du học để tích lũy tri thức và đóng góp cho sự phát triển của đất nước trong tôi càng mạnh mẽ”.

Nguyễn Ngọc Hải là cựu sinh viên Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội).

Năm 3 đại học, nam sinh có cơ hội làm thực tập nghiên cứu viên trí tuệ nhân tạo tại Viện Toán học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Đến năm 4 đại học, Hải trở thành thực tập nghiên cứu viên ở Viện trí tuệ nhân tạo (VinAI), nay thuộc Qualcomm (Công ty công nghệ toàn cầu của Mỹ) và gắn bó toàn thời gian với vị trí này trong 2 năm sau khi tốt nghiệp đại học.

Cũng trong thời gian này, chàng trai Thái Nguyên quyết định tìm kiếm cơ hội du học. Với nền tảng nghiên cứu tích lũy được, Hải quyết định nộp hồ sơ thẳng vào chương trình đào tạo tiến sĩ thay vì học qua thạc sĩ. Và nước Mỹ chính là nơi Hải lựa chọn để tiếp tục theo đuổi con đường học thuật.

“Tôi hiểu rằng việc học từ cử nhân lên nghiên cứu sinh mà không học qua thạc sĩ sẽ gặp nhiều khó khăn, đòi hỏi tôi phải được bù đắp bằng năng lực nghiên cứu thực tế.

May mắn, trong quá trình làm nghiên cứu viên trí tuệ nhân tạo, tôi có cơ hội làm việc dưới sự hướng dẫn của các nhà khoa học uy tín, hoàn thành một công trình nghiên cứu chất lượng, qua đó ghi thêm dấu ấn vào hồ sơ ứng tuyển chương trình đào tạo tiến sĩ”, cựu sinh viên Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) nói.

Hiện, Ngọc Hải là nghiên cứu sinh (PhD) tại Tufts University, theo học chuyên ngành Kỹ thuật Máy tính. Hướng nghiên cứu chính của nam nghiên cứu sinh tập trung vào lĩnh vực Machine Learning (ML - học máy), là một lĩnh vực thuộc trí tuệ nhân tạo (AI). Trong đó, khai thác Optimal Transport (vận chuyển tối ưu) kết hợp với Contrastive Learning (phương pháp học tương phản) nhằm mô hình hóa các dạng dữ liệu phức tạp.

Lý giải về lựa chọn của bản thân, nam nghiên cứu sinh Tufts University cho biết theo đuổi lĩnh vực này bởi đây là điểm giao thoa giàu tiềm năng giữa toán học, khoa học máy tính và các ứng dụng thực tiễn. Hướng nghiên cứu của Hải không chỉ phù hợp với nền tảng được đào tạo từ bậc đại học, mà còn đáp ứng mong muốn của bản thân là vừa theo đuổi nghiên cứu cơ bản, vừa tạo ra những giá trị có khả năng ứng dụng trong thực tiễn.

Theo Ngọc Hải, thách thức lớn nhất khi nộp hồ sơ nghiên cứu sinh tại Mỹ nằm ở mức độ cạnh tranh hết sức khốc liệt từ các ứng viên trên toàn thế giới. Để được hội đồng tuyển sinh đánh giá cao, ứng viên không chỉ cần thành tích học tập tốt mà còn phải chứng minh năng lực nghiên cứu độc lập và tiềm năng phát triển học thuật dài hạn.

Với ngành Kỹ thuật Máy tính, những yêu cầu này thường được thể hiện rõ nét qua các công bố khoa học, điều không hề dễ dàng, đặc biệt đối với sinh viên.

Ngọc Hải bộc bạch: “Đã có những thời điểm tôi hoài nghi bản thân, nhất là khi thời hạn nộp hồ sơ cận kề trong khi một số hướng nghiên cứu vẫn còn dang dở. Song, sau đó tôi tự nhủ rằng những hoài nghi ấy là một phần tất yếu của hành trình nghiên cứu và chỉ có sự nghiêm túc, bền bỉ mới giúp người làm khoa học đi đến cùng con đường đã chọn.

Giáo sư hướng dẫn của tôi từng nói, quá trình chuẩn bị hồ sơ không đơn thuần trả lời câu hỏi có trúng tuyển chương trình đào tạo tiến sĩ hay không, mà còn là một phép thử quan trọng về năng lực, bản lĩnh và khả năng theo đuổi, hoàn thành chặng đường học thuật đầy thách thức phía trước. Và với tôi, nhận định này hoàn toàn xác đáng”.

Ngay từ khi học đại học, Ngọc Hải đã tìm kiếm cơ hội làm thực tập nghiên cứu viên trí tuệ nhân tạo tại các viện nghiên cứu. Ảnh: NVCC

Chinh phục học bổng tiến sĩ toàn phần với hồ sơ ấn tượng

Vào đầu tháng 2/2025, khoảng ba tuần sau buổi phỏng vấn với giáo sư của Tufts University, Hải nhận được thông báo trúng tuyển kèm học bổng từ ngôi trường này.

“Đây là đại học đầu tiên trao học bổng cho tôi trong các trường mà tôi đã ứng tuyển. Khi nhận được thông báo, cảm xúc đầu tiên của tôi là vui mừng, sau đó là cảm giác biết ơn và nhẹ nhõm, khi những nỗ lực bền bỉ suốt thời gian dài đã được ghi nhận và đền đáp.

Tôi biết ơn những giảng viên hướng dẫn đã đồng hành và tiếp sức cho ước mơ của tôi. Không chỉ truyền đạt kiến thức, thầy cô còn trao cho tôi niềm tin rằng, với sự nghiêm túc và kiên trì, sinh viên Việt Nam hoàn toàn có thể vươn tới những môi trường học thuật uy tín trên thế giới”, Hải bày tỏ.

Bên cạnh Tufts University, Ngọc Hải cũng nộp hồ sơ và nhận được thư mời nhập học từ 3 đại học khác của Mỹ là University of Rochester, Tulane University và Stony Brook University.

Tuy nhiên, sau quá trình trao đổi và làm việc với giáo sư hướng dẫn của Tufts University, Hải nhận thấy sự tương đồng lớn về định hướng nghiên cứu. Do đó, Hải quyết định lựa chọn ngôi trường này làm nơi theo đuổi chặng đường học thuật tiếp theo.

Theo nam nghiên cứu sinh Tufts University, để xây dựng một hồ sơ ứng tuyển nghiên cứu sinh thuyết phục, ứng viên cần có một số yếu tố then chốt. Trước hết là nền tảng học tập và nghiên cứu vững chắc, thể hiện qua quá trình đào tạo và các kết quả nghiên cứu cụ thể.

Bên cạnh đó, định hướng nghiên cứu cần rõ ràng, nhất quán và phù hợp với lĩnh vực đăng ký theo học. Ngoài ra, những thư giới thiệu chất lượng từ các giảng viên, nhà khoa học uy tín đóng vai trò quan trọng trong việc tạo dựng niềm tin với hội đồng tuyển sinh.

Khi còn ngồi trên ghế giảng đường, Ngọc Hải cũng đạt nhiều thành tích ấn tượng về học tập như: là thành viên đội tuyển Olympic Sinh viên toàn quốc Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) năm 2021; đạt giải Ba Hội nghị Khoa học sinh viên khoa Toán - Cơ - Tin học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) năm 2022; đạt giải Khuyến khích Cuộc thi Mô hình hóa Toán học quốc tế năm 2023 - The Mathematical Contest in Modelling (MCM) (được tổ chức hàng năm tại Hoa Kỳ, kể từ năm 1985 bởi Hiệp hội Toán học và Ứng dụng (COMAP); năm 2023 cuộc thi có 11.296 đội đến từ 21 quốc gia/vùng lãnh thổ trên toàn thế giới tham gia); đạt giải Nhì Hội nghị Khoa học sinh viên khoa Toán - Cơ - Tin học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) năm 2023; đạt giải Nhì cuộc thi Science Hackathon của Trường hè Khoa học Việt Nam (Vietnam Summer School of Science VSSS) lần thứ 12, năm 2025.

Ngoài ra, Hải có 2 bài báo khoa học về trí tuệ nhân tạo được chấp nhận tại 2 hội nghị Annual Meeting of the Association for Computational Linguistics (ACL) - Hội nghị thường niên của Hiệp hội Ngôn ngữ học tính toán và Annual Conference of the Nations of the Americas Chapter of the Association for Computational Linguistics (NAACL) - Hội nghị thường niên của các quốc gia châu Mỹ thuộc Hiệp hội Ngôn ngữ học tính toán.

Ngọc Hải (thứ 3, từ phải sang) tại cuộc thi Science Hackathon của Trường hè Khoa học Việt Nam (Vietnam Summer School of Science VSSS). Ảnh: NVCC

Tháng 9/2025, chàng trai Thái Nguyên đã đến “xứ cờ hoa” để tiếp tục con đường học thuật.

Ngọc Hải cho hay: “Dù mới học tập, nghiên cứu tại Tufts University được một học kỳ, tôi đã sớm ấn tượng với cách tổ chức và quản lý lớp học của nhà trường. Mỗi học phần đều được quản lý trên các nền tảng trực tuyến, cung cấp đầy đủ giáo trình và kế hoạch học tập ngay từ đầu học kỳ. Khối lượng bài tập tương đối lớn nhưng bám sát nội dung giảng dạy, giúp người học chủ động và theo kịp tiến độ học tập.

Một điểm khiến tôi rất thích là mỗi học phần đều có office hours - những khung giờ cố định để sinh viên trực tiếp trao đổi với giáo sư hoặc trợ giảng. Điều này giúp tăng cường tương tác học thuật, kịp thời hỗ trợ người học và nâng cao hiệu quả đào tạo”.

Sau khi hoàn thành nghiên cứu sinh, chàng trai Thái Nguyên mong muốn tiếp tục theo đuổi con đường nghiên cứu và giảng dạy tại trường đại học hoặc viện nghiên cứu tại Việt Nam, qua đó đóng góp tri thức và kinh nghiệm cho cộng đồng khoa học nước nhà.

Hồng Mai

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/tu-cu-nhan-len-thang-nghien-cuu-sinh-chang-trai-thai-nguyen-am-hoc-bong-hon-86-ty-dong-tai-my-post256839.gd