Từ gánh ve chai đến tấm huy chương Tin học quốc tế

6 giờ trướcBài gốc

Đặng Huy Hậu (thứ 2 từ phải sang) cùng các thành viên trong Đội tuyển Olympic Tin học quốc gia

Chiều đầu tháng 8, tại cửa đón Cảng Hàng không quốc tế Liên Khương, Đức Trọng, một người đàn ông dáng nhỏ bé, gương mặt khắc khổ lặng lẽ đứng nép ở góc. Bộ quần áo mới không giấu nổi vẻ lam lũ, đôi dép cũ anh mang vẫn vương bụi đất đỏ quê nhà. Anh là Bình - người cha đến đón con trai vừa trở về từ đất nước Bolivia xa xôi, mang trên ngực tấm huy chương Bạc Olympic Tin học quốc tế.

1. Đặng Huy Hậu, 15 tuổi, học sinh lớp 10 Tin, Trường THPT Chuyên Thăng Long - Đà Lạt, là người đầu tiên mang về cho tỉnh Lâm Đồng tấm huy chương quốc tế lịch sử. Hậu là con trai út của anh Bình và chị Phương, đôi vợ chồng sinh sống hằng ngày bằng nghề buôn bán phế liệu.

Anh Bình và chị Phương là những người lam lũ, tha hương kiếm sống nơi đất khách. Anh từng tốt nghiệp khóa học nghề cơ khí bậc 3/7, còn chị chỉ kịp hoàn thành bậc THPT. Cuộc đời sớm phải mưu sinh từ tấm bé, nên dù phải oằn mình vất vả mỗi ngày, anh chị vẫn chắt chiu để lo cho 2 con đủ đầy từng bữa ăn, giấc ngủ, chuyện học hành chu đáo. Con trai lớn của anh chị đã tốt nghiệp đại học, hiện làm việc tại TP Hồ Chí Minh. Còn Hậu, cậu con trai út, đang theo học tại một trường chuyên danh tiếng, tiếp tục nuôi dưỡng ước mơ của mình.

Trong căn nhà gỗ nhỏ, vẫn còn phải đi thuê, vừa là nơi ở, vừa là nơi thu gom ve chai, phế liệu, sự tảo tần của cả hai vợ chồng giúp công việc làm ăn được thuận lợi. Anh chị hằng ngày vẫn len lỏi trong từng con hẻm nhỏ thu mua phế liệu, tiền tích góp được anh chị mở rộng quy mô làm ăn, sự chắt chiu, đồng ra đồng vào nên vài năm trở lại đây, cuộc sống cũng có phần dễ thở.

Ngày hay tin Hậu từ Bolivia trở về, đáp xuống sân bay Nội Bài (Hà Nội), chị Phương sốt ruột bàn với chồng phải bay ra đón con. Cả đời chưa một lần đi máy bay, vậy mà hôm ấy chị đi liền 2 chuyến: sáng ra Hà Nội, gần trưa lại cùng con trở về Lâm Đồng. Ở nhà, anh Bình tất bật lo việc thu mua, buôn bán, quá trưa chẳng kịp ăn uống, vội chạy ra sân bay chỉ để được gặp con sau những ngày xa cách. Bởi suốt mấy tháng nay, từ khi Hậu vào Đội tuyển Olympic quốc gia và ra Hà Nội ôn luyện, gia đình chỉ có thể nhìn nhau qua màn hình điện thoại.

Đặng Huy Hậu và thầy giáo Nguyễn Ngọc Tuấn - giáo viên hướng dẫn trực tiếp của em tại Trường THPT Chuyên Thăng Long - Đà Lạt

2. Lớn lên trong một gia đình lao động nghèo, tuổi thơ của Hậu là những lần dịch chuyển nơi ở trong tiếng bíp của chiếc kèn báo thu mua phế liệu. Nhưng tài năng Tin học của Hậu được bộc lộ từ rất sớm. Ngay từ năm lớp 3, trong một lần tình cờ vào phòng Tin học ở Trường Tiểu học Tân Hội (huyện Đức Trọng lúc bấy giờ), thấy máy tính chạy phần mềm có thể kéo thả các lệnh để nhân vật chạy theo mong muốn, Hậu bấm vào dùng thử vì tò mò. Sau này, em mới biết đó là ngôn ngữ lập trình Scratch, dành cho học sinh từ 8 - 16 tuổi.

Cô giáo dạy Tin học của Trường Tiểu học Tân Hội khi đó là Nguyễn Thị Nghĩa bồi hồi nhớ lại: “Thấy Hậu có hứng thú, nên hướng dẫn em một thời gian rồi đưa vào đội tuyển bồi dưỡng thi Tin học trẻ cấp huyện. Vượt qua được cấp huyện, tôi gửi thêm nhiều bài để Hậu ôn luyện thi cấp tỉnh rồi đến cấp quốc gia”.

Với thầy giáo Nguyễn Ngọc Tuấn - Tổ trưởng tổ Tin học, Trường THPT Chuyên Thăng Long - Đà Lạt. Đặng Huy Hậu là một viên ngọc sáng và rất may mắn khi được giáo viên cấp tiểu học, THCS phát hiện kịp thời. “Trong một lần đi tập huấn cho giáo viên Tin học trong tỉnh, có một cô giáo ở Trường Tiểu học Tân Hội nhắc đến một “hạt giống rất tốt” và nhờ tôi bồi dưỡng thêm. Năm đó, khi đang học lớp 5, Hậu là học sinh tiểu học đầu tiên của tỉnh Lâm Đồng (cũ) đoạt giải Nhất cuộc thi Tin học trẻ quốc gia”, thầy Tuấn nhớ lại.

Khi lên bậc THCS, thầy giáo Tin học Nguyễn Văn Trọng thấy khả năng vượt trội so với độ tuổi của Hậu nên đã thuyết phục ban giám hiệu viết thư nhờ Trường THPT Chuyên Thăng Long hỗ trợ. Thầy Tuấn một lần nữa gặp lại Hậu khi được trường giao nhiệm vụ bồi dưỡng em bằng hình thức online. “Dạy online có nhiều khó khăn những Hậu học tập rất nghiêm túc, tiếp thu nhanh. Thành quả hôm nay, phần nhiều là nhờ vào khả năng tự học, quyết tâm của Hậu”, thầy Tuấn khiêm tốn chia sẻ.

Hậu học tốt và đều, nhưng đặc biệt nổi trội ở các môn Toán, Tin học và Tiếng Anh. Những năm cấp 2, em đã tiếp cận các kiến thức chuyên Tin của bậc THPT. Chính vì điều đó, lớp 8 Hậu đã đoạt giải Nhất Tin học trẻ, lên lớp 9 đã dự thi Olympic Tin học toàn quốc và đoạt giải Nhì ở bảng dành cho học sinh THPT không chuyên.

Anh Bình nép mình vào một góc nhỏ để đón con

3. Những tấm huy chương cứ thế đến với Hậu sau mỗi cuộc thi. Trong phòng khách nhà Hậu, tài sản quý giá nhất chắc chắn là hàng chục tấm bằng khen được treo kín hai bên vách gỗ.

Đầu năm học 2024 - 2025, đi kèm với ngôi vị thủ khoa đầu vào lớp 10 chuyên Tin của Trường THPT Thăng Long - Đà Lạt là giải Nhất Olympic Tin học khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Vài tháng sau, Hậu lại gây tiếng vang khi đoạt giải Nhất Kỳ thi học sinh giỏi quốc gia môn Tin học, đồng thời là thủ khoa toàn quốc, một thành tích ấn tượng khi kỳ thi vốn chỉ dành cho học sinh lớp 12, còn Hậu mới chỉ học lớp 10.

Trước đó ít tháng, Hậu cũng đã tạo nên kỳ tích khi giành huy chương Bạc Olympic Tin học châu Á - Thái Bình Dương, đạt điểm tuyệt đối 100/100 ở 1 trong 3 bài thi nhờ cách giải đầy sáng tạo. Và niềm vui vỡ òa đối với ngành giáo dục Lâm Đồng trong một ngày cuối tháng 7/2025, khi Hậu chính thức đoạt huy chương Bạc ở Kỳ thi Olympic Tin học quốc tế (IOI) 2025 được tổ chức tại Bolivia, xếp hạng 54 trong tổng số 334 thí sinh đến từ 90 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Với thầy Tuấn - người thầy gắn bó và trực tiếp hướng dẫn Hậu tại Trường THPT Chuyên Thăng Long - Đà Lạt - kỳ tích của cậu học trò này là điều đặc biệt: Những bài toán ở kỳ thi cấp khu vực và quốc tế, có học sinh viết cả trăm dòng lệnh vẫn không được điểm nào, trong khi Hậu đạt điểm tối đa nhờ tư duy rất đặc biệt.

Hay ngắn gọn như nhận xét của TS Đỗ Phan Thuận - giảng viên Trường Đại học Công nghệ Hà Nội (nơi ôn luyện cho các học sinh Đội tuyển quốc gia Tin học Olympic): Cậu học trò nhỏ tuổi là trường hợp hiếm thấy, không biết trong tư duy của cậu ẩn chứa bao nhiêu tệp lệnh nữa.

Ngày Hậu đáp xuống sân bay Liên Khương, em vẫn lặng lẽ, thu mình giữa những lời chúc mừng và sắc hoa rực rỡ. Nụ cười chỉ thật sự bừng lên khi em lao vào vòng tay đám bạn thân cùng lớp và đôi mắt dường như trực trào nước khi ôm chặt lấy cha. Nếu tấm huy chương Bạc trên ngực Hậu có hình hài, chắc hẳn đó là dáng vẻ nhọc nhằn của người cha và sự tảo tần lam lũ của người mẹ - những bờ vai thấm đẫm mồ hôi mặn chát đã nâng em khôn lớn.

Điều đặc biệt, Đặng Huy Hậu là thí sinh nhỏ tuổi nhất trong đội tuyển quốc gia năm nay và là học sinh lớp 10 hiếm hoi của Việt Nam từng đoạt huy chương ở sân chơi đỉnh cao này khi mới 15 tuổi.

Tuấn Linh

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/tu-ganh-ve-chai-den-tam-huy-chuong-tin-hoc-quoc-te-388425.html