Tham dự buổi lễ có các đồng chí: Thượng tướng Lê Huy Vịnh-Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Hồ Văn Niên-Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; U Huấn-Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Kon Tum.
Bí thư Tỉnh ủy Hồ Văn Niên dự lễ kỷ niệm 50 năm Ngày thành lập Quân đoàn 3. Ảnh: T.D
Những chiến công vẻ vang
Tại lễ kỷ niệm, Thiếu tướng Nguyễn Bá Lực-Tư lệnh Quân đoàn 34 đã ôn lại truyền thống vẻ vang của Quân đoàn 3 trong 50 năm qua. Theo đó, ngày 26-3-1975, Quân đoàn 3 (Binh đoàn Tây Nguyên) được thành lập trên cơ sở khối chủ lực Mặt trận Tây Nguyên. Chỉ sau 10 ngày thành lập, Quân đoàn vinh dự nhận nhiệm vụ tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, đảm nhiệm tiến công trên hướng chủ yếu nhất là Tây Bắc Sài Gòn.
Mở đầu chiến dịch, Quân đoàn nhanh chóng tiêu diệt Sư đoàn 25 ngụy ở Căn cứ Đồng Dù, bắt sống Chuẩn tướng Lý Tòng Bá, mở “cánh cửa thép” án ngữ phía Tây Bắc Sài Gòn và đập vỡ tuyến phòng thủ mạnh nhất của địch từ Gò Dầu Hạ tới Củ Chi. Đúng 10 giờ 35 phút ngày 30-4-1975, lá cờ của Sư đoàn 10 đã tung bay trên nóc Sở Chỉ huy không quân ngụy tại Sân bay Tân Sơn Nhất. Đến 11 giờ 30 phút, lá cờ chiến thắng do tổ cắm cờ của Đại đội 10 (Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 28) đã tung bay trên nóc Bộ Tổng tham mưu ngụy.
Trong chiến dịch này, đơn vị đã tiêu diệt và bắt sống 19.084 tên địch, góp phần cùng quân và dân cả nước kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vĩ đại của dân tộc. Kết thúc chiến dịch, Quân đoàn được Bộ Tư lệnh chiến dịch đánh giá hoàn thành đặc biệt xuất sắc nhiệm vụ.
Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, từ tháng 6 đến tháng 8-1976, thực hiện mệnh lệnh của Bộ Quốc phòng, toàn Quân đoàn chuyển vị trí đóng quân từ thị xã Bình Dương (tỉnh Thủ Dầu Một) về TP. Nha Trang (tỉnh Phú Khánh, nay là Khánh Hòa) làm nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, tham gia xây dựng, củng cố cơ sở chính trị tại địa phương và truy quét FULRO ở các tỉnh Lâm Đồng, Đắk Lắk.
Tháng 10-1977, Quân đoàn chuyển về đóng quân tại huyện Tân Biên (tỉnh Tây Ninh) tham gia chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam và giúp đỡ lực lượng vũ trang cách mạng Campuchia. Từ ngày 31-12-1978 đến 14-1-1979, Quân đoàn mở chiến dịch tiến công giải phóng Nhân dân Campuchia, đánh đổ chế độ Pol Pot; được Nhà nước Campuchia tặng thưởng Huân chương Angkor và lá cờ mang dòng chữ “Tinh thần quốc tế vô sản trong sáng tuyệt vời”.
Ngày 3-5-1979, Quân đoàn cơ động ra tỉnh Bắc Thái (nay là Bắc Kạn và Thái Nguyên) làm lực lượng dự bị cơ động của Bộ Quốc phòng và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao trong 7 tháng đóng quân tại đây. Đến tháng 4-1987, Quân đoàn được điều động trở lại địa bàn chiến lược Tây Nguyên.
“Với những thành tích đặc biệt xuất sắc trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế, Quân đoàn 3 vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân vào ngày 20-12-1979; tặng thưởng 3 Huân chương Hồ Chí Minh, 57 Huân chương Quân công, 242 Huân chương Chiến công các hạng cùng nhiều phần thưởng cao quý khác; có 81 tập thể, 51 cá nhân được Đảng, Nhà nước tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”-Thiếu tướng Nguyễn Bá Lực cho biết.
Thượng tướng Lê Huy Vịnh trao bằng truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho đại diện gia đình 6 cán bộ, chiến sĩ Quân đoàn 3, Quân đoàn 4. Ảnh: T.D
Cũng theo Thiếu tướng Nguyễn Bá Lực, ngày 10-12-2024, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang đã ký Quyết định số 5989/QĐ-BQP thành lập Quân đoàn 34 trên cơ sở các cơ quan, đơn vị thuộc Quân đoàn 3 và Quân đoàn 4. Phát huy truyền thống vẻ vang của các đơn vị tiền thân, ngay sau khi thành lập, Quân đoàn 34 đã tích cực, chủ động, đoàn kết, đồng sức, đồng lòng, khắc phục mọi khó khăn, tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật; kịp thời cổ vũ, động viên cán bộ, chiến sĩ yên tâm công tác, quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Phát biểu tại buổi lễ, Thượng tướng Lê Huy Vịnh chúc mừng lớp lớp thế hệ cán bộ, chiến sĩ Quân đoàn 3 với những chiến công và thành tích xuất sắc đạt được trong 50 năm qua. Thứ trưởng Bộ Quốc phòng đề nghị cán bộ, chiến sĩ Quân đoàn 34 phát huy truyền thống vẻ vang của Quân đoàn 3 anh hùng và các đơn vị tiền thân, khắc phục mọi khó khăn, tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật; quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Trang nghiêm, xúc động
Tại lễ kỷ niệm, thừa ủy nhiệm của Chủ tịch nước, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Lê Huy Vịnh đã trao bằng truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân đối với 6 đồng chí nguyên là cán bộ, chiến sĩ Quân đoàn 3, Quân đoàn 4. Cụ thể: Thiếu tướng Hoàng Thế Thiện-nguyên Chính ủy Quân đoàn 4; Thiếu tướng Trần Thế Môn-nguyên Chính ủy Mặt trận Tây Nguyên; Thiếu tướng Hồ Đệ-nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn 66, nguyên Sư đoàn trưởng Sư đoàn 10, Mặt trận Tây Nguyên; Đại tá Trương Văn Đàng-nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn 2, Sư đoàn 9, Quân đoàn 4; liệt sĩ, Thượng úy Đàm Vũ Hiệp-nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 8, Trung đoàn 64, Sư đoàn 320, Mặt trận Tây Nguyên; liệt sĩ, Binh nhất Đặng Đình Chức-nguyên chiến sĩ Đại đội 11, Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 48, Sư đoàn 320, Mặt trận Tây Nguyên.
Đại diện gia đình 6 cán bộ, chiến sĩ từng công tác tại 2 đơn vị tiền thân Quân đoàn 34 không giấu được niềm xúc động và tự hào khi đón nhận bằng truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân của người thân. Bà Đặng Thị Vị (chị ruột của liệt sĩ, Binh nhất Đặng Đình Chức) xúc động bày tỏ: “Bố mẹ tôi sinh được 6 chị em. Em Chức là con trai duy nhất trong nhà. Em tôi khai thêm tuổi và xung phong vào chiến trường chiến đấu chống Mỹ cứu nước. Tháng 5-1968, em hy sinh tại Quảng Trị và hiện cũng chưa biết mộ phần nằm ở đâu. Hôm nay, tôi rất xúc động và tự hào khi được thay mặt cho gia đình đón nhận danh hiệu cao quý mà Đảng, Nhà nước truy tặng cho em”.
Bà Đặng Thị Vị (chị ruột của liệt sĩ Đặng Đình Chức). Ảnh: T.D
Ông Trần Thế Việt (con trai Thiếu tướng Trần Thế Môn) cũng bày tỏ niềm tự hào khi đón nhận bằng truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân dành cho bố mình.
“Bố tôi đã góp công sức với bao lớp cán bộ, chiến sĩ trong Quân đoàn lập nên những chiến công vang dội, cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
Danh hiệu cao quý Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân mà bố tôi được truy tặng hôm nay, một phần là sự nỗ lực của bản thân nhưng lớn hơn là sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, Bác Hồ, Bộ Quốc phòng và sự đóng góp to lớn của các đồng đội đã cùng kề vai, sát cánh chiến đấu với ông. Đây là động lực để các thế hệ con, cháu trong gia đình chúng tôi tiếp bước, cống hiến nhiều hơn nữa cho đất nước”-ông Việt chia sẻ.
THIÊN DI