Phương pháp tự kê khai doanh thu thực tế, tự kê khai thuế sẽ đem lại nhiều lợi ích thiết thực, lâu dài cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
Gỡ bỏ rào cản
Đây không chỉ là sự thay đổi về cách thức quản lý mà còn là tín hiệu cho thấy sự công nhận và khuyến khích mạnh mẽ từ Nhà nước đối với vai trò ngày càng quan trọng của kinh tế cá thể trong sự phát triển chung của nền kinh tế quốc dân. Quan trọng hơn, đây chính là cơ hội để hộ kinh doanh tự tin khẳng định vị thế, hoạt động minh bạch và từng bước tiến lên những nấc thang cao hơn trong hành trình làm ăn, phát triển bền vững.
Hiện nay, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thực hiện nghĩa vụ thuế thông qua phương pháp kê khai, phương pháp khoán hoặc từng lần phát sinh. Theo đó, mức thuế phải nộp được xác định trên cơ sở doanh thu khoán, do cơ quan thuế dựa vào tình hình kinh doanh thực tế để ước tính và áp dụng tỷ lệ thuế phù hợp, theo quy định tại Điều 51 Luật Quản lý thuế.
Tự kê khai thuế, đòi hỏi sự chủ động, minh bạch và mang lại lợi ích cho chính người nộp thuế
Hộ kinh doanh không thuộc diện kê khai định kỳ hoặc phát sinh theo từng lần thì thực hiện theo phương pháp khoán như một giải pháp đơn giản, dễ thực hiện. Tuy nhiên, nếu hộ kinh doanh có sử dụng hóa đơn do cơ quan thuế cấp, bán lẻ theo từng số, thì hộ khoán khai thuế vẫn phải kê khai, nộp thuế riêng cho phần doanh thu phát sinh đó theo từng lần.
Song song với đó là phương pháp kê khai – một hình thức mà người kinh doanh chủ động khai báo doanh thu thực tế theo tháng hoặc quý, từ đó tính và nộp thuế đúng với hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Hình thức này đòi hỏi sự chủ động, minh bạch, và tuân thủ chặt chẽ, nhưng đổi lại, nó mang đến nhiều lợi ích rõ rệt và lâu dài cho chính người nộp thuế.
Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng phát triển theo hướng hiện đại, chuyển đổi số đang lan rộng, mô hình quản lý thuế kiểu cũ – đặc biệt là thuế khoán đã không còn phù hợp. Chính sách này bộc lộ nhiều hạn chế, trong đó đáng kể nhất là sự thiếu công bằng giữa các hộ kinh doanh, tình trạng thất thu ngân sách nhà nước và không khuyến khích sự minh bạch trong hoạt động kinh doanh.
Nhận thức được những bất cập đó, thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, ngành Thuế đã và đang khẩn trương xây dựng Đề án hoàn thiện chính sách và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh theo hướng từng bước xóa bỏ hình thức thuế khoán, thay thế bằng phương pháp tự kê khai.
Theo ông Mai Xuân Thành, Cục trưởng Cục Thuế, đây là một chủ trương lớn, là bước chuyển mạnh mẽ, không chỉ thể hiện quyết tâm hiện đại hóa ngành Thuế, mà còn nhằm thiết lập một môi trường thuế công bằng, minh bạch và khuyến khích phát triển khu vực kinh tế tư nhân theo hướng chính quy, lâu dài.
Những đổi mới này mang lại lợi ích rõ rệt và thiết thực cho chính người kinh doanh. Khi được tự khai, tự nộp theo doanh thu thực tế, hộ kinh doanh sẽ không còn cảm giác bị áp mức thuế không tương xứng với tình hình hoạt động. Mỗi đồng thuế được đóng sẽ đúng, đủ và phản ánh chính xác quy mô thật của hộ, từ đó tạo niềm tin, sự an tâm, và giúp người kinh doanh tập trung phát triển. Việc làm ăn minh bạch cũng mở ra cơ hội tiếp cận các nguồn vốn chính thức, ký hợp đồng với đối tác lớn, và mở rộng phạm vi kinh doanh một cách bài bản hơn.
Tự kê khai thay thuế khoán - cơ hội để hộ kinh doanh chủ động và phát triển bền vững
Không dừng lại ở chính sách, ngành Thuế còn đang tích cực triển khai các biện pháp hỗ trợ hộ kinh doanh thực hiện việc kê khai thuận lợi và đơn giản hơn. Việc ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa quy trình quản lý thuế, áp dụng hóa đơn điện tử, cổng kê khai thuế trực tuyến… đang giúp người nộp thuế dễ dàng tiếp cận, nộp thuế mọi lúc, mọi nơi, không còn bị phụ thuộc vào giấy tờ hay giờ hành chính như trước kia. Cơ quan thuế không còn là đơn vị chỉ kiểm tra, giám sát, mà đang từng bước trở thành người bạn đồng hành - hỗ trợ, giải đáp, hướng dẫn tận tình để hộ kinh doanh không gặp khó khăn trong quá trình chuyển đổi.
Cải cách thuế đều phải vì sự phát triển của hộ kinh doanh, tạo động lực cho họ tiếp tục vươn lên, lớn mạnh và phát triển bền vững
Tư duy quản lý thuế cũng đã và đang thay đổi, lấy người nộp thuế làm trung tâm phục vụ. Mỗi chính sách cải cách đều phải bắt đầu từ lợi ích, sự thuận tiện và quyền lợi hợp pháp của người dân. Khi thủ tục rõ ràng, chính sách minh bạch, người kinh doanh sẽ chủ động tuân thủ, tự giác thực hiện và dần hình thành thói quen làm ăn chính quy, bài bản. Niềm tin của người dân vào cơ quan thuế sẽ được củng cố, từ đó lan tỏa tinh thần thượng tôn pháp luật trong toàn xã hội.
Theo đại diện Ban Nghiệp vụ thuế thuộc Cục Thuế, Đề án hoàn thiện chính sách thuế này được xây dựng toàn diện, có hệ thống, bao gồm hàng loạt giải pháp trọng tâm. Trong đó, việc rà soát, hoàn thiện khung pháp lý liên quan đến hộ kinh doanh là nền tảng để triển khai các bước tiếp theo; hoàn thiện phương pháp quản lý hiện đại để dần thay thế hoàn toàn thuế khoán; tăng cường ứng dụng công nghệ số, hóa đơn điện tử; phát triển các nền tảng số dùng chung; hỗ trợ, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi mô hình hoạt động phù hợp; đồng thời nâng cao năng lực tổ chức thực hiện của cơ quan thuế, kết hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để hỗ trợ tối đa cho hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi.
Ông Mai Xuân Thành khẳng định, ngành Thuế sẽ luôn đồng hành cùng người nộp thuế trong mọi bước chuyển đổi. Hơn ai hết, chính hộ kinh doanh là lực lượng có vai trò không thể thiếu trong việc tạo ra giá trị, việc làm và đóng góp vào ngân sách quốc gia. Do đó, mọi cải cách thuế đều phải vì sự phát triển của hộ kinh doanh, tạo động lực cho họ tiếp tục vươn lên, lớn mạnh và phát triển bền vững. Cải cách thuế không chỉ là thay đổi kỹ thuật quản lý, mà là cải cách tư duy phục vụ, với mục tiêu cuối cùng là mang lại sự công bằng, thuận tiện và động lực cho người kinh doanh trong nền kinh tế thị trường hiện đại.
Việc bỏ thuế khoán để chuyển sang tự kê khai thuế không phải là tăng thêm gánh nặng mà chính là mở ra một cánh cửa mới – nơi người kinh doanh được chủ động, được công nhận và được tiếp thêm sức mạnh để phát triển vững chắc hơn. Khi hoạt động kinh doanh minh bạch, mỗi đồng thuế nộp về ngân sách đúng và đủ thì đó cũng là lúc một nền kinh tế khỏe mạnh và bền vững được xây dựng từ chính sự chung tay của từng người dân, từng hộ kinh doanh.
Tuấn Linh/VOV.VN