Trữ đông hàng tháng trời, ngỡ là tiết kiệm
Ông Lưu (53 tuổi) sống tiết kiệm từ nhỏ. Mỗi khi thấy siêu thị giảm giá thịt, ông lại mua số lượng lớn rồi cất vào ngăn đá, chất đầy đến mức không nhớ nổi miếng nào đã để bao lâu. Con gái nhiều lần khuyên cha bỏ bớt thực phẩm "tồn kho" vì lo hỏng, nhưng ông đều gạt đi, khăng khăng: “Đã có tủ lạnh thì làm sao hỏng được!”.
Không chỉ vậy, ông còn thường xuyên ăn thức ăn thừa để qua đêm, thậm chí để tới vài ngày. Gần đây, ông Lưu bắt đầu xuất hiện các triệu chứng như đầy bụng, buồn nôn, đau quặn vùng thượng vị và uống thuốc dạ dày không đỡ. Sau khi đi khám, kết quả khiến cả gia đình bàng hoàng: ông đã mắc ung thư dạ dày.
Các bác sĩ nhận định thói quen ăn uống của ông, đặc biệt là việc dùng thực phẩm đông lạnh lâu ngày và hâm lại nhiều lần, chính là yếu tố nguy cơ góp phần dẫn đến căn bệnh.
Ảnh minh họa
Tủ lạnh không phải "két sắt thực phẩm"
Thực tế, tủ lạnh giúp làm chậm quá trình phân hủy và ức chế vi khuẩn, nhưng không thể bảo quản thực phẩm mãi mãi. Theo thống kê từ Hiệp hội Y tế Toàn cầu, có tới 40% tủ lạnh trong các hộ gia đình tồn tại vi khuẩn, nấm mốc vượt chuẩn, thậm chí có mẫu đo được lượng vi khuẩn cao gấp 750 lần mức an toàn.
Một nghịch lý đáng lưu ý: trong khi tại các nước phương Tây, tỷ lệ tử vong do ung thư dạ dày đã giảm mạnh nhờ thay đổi thói quen ăn uống – sử dụng nhiều thực phẩm tươi, ít ăn đồ muối chua – thì ở nhiều quốc gia châu Á, trong đó có Trung Quốc và Việt Nam, con số này vẫn cao. Nguyên nhân phần lớn đến từ thói quen coi tủ lạnh là “tủ cất trữ vĩnh viễn”.
4 loại thực phẩm để lâu trong tủ lạnh dễ trở thành “đồng phạm” gây ung thư
Rau lá xanh
Rau cải, rau muống, rau chân vịt… chứa nitrat – chất khi bị vi khuẩn tác động sẽ chuyển hóa thành nitrit. Nitrit kết hợp với protein trong cơ thể có thể hình thành nitrosamine – hợp chất có khả năng gây ung thư.
Một nghiên cứu ghi nhận rau chân vịt bảo quản trong tủ lạnh 16 giờ có hàm lượng nitrit lên tới 20,5 mg/kg – vượt ngưỡng cho phép. Nếu để ở nhiệt độ phòng, lượng nitrit có thể tăng gấp 6 lần chỉ sau một ngày.
Hải sản
Hải sản chứa nhiều vi khuẩn Vibrio – tác nhân gây viêm đường ruột. Khi bảo quản sai cách hoặc trữ quá lâu, vi khuẩn này có thể sinh sôi, gây tổn thương gan, làm tăng nguy cơ ung thư gan nếu tiêu thụ thường xuyên.
Đậu phụ và chế phẩm từ đậu
Là thực phẩm giàu nước và protein, đậu phụ rất dễ bị nhiễm khuẩn trong môi trường lạnh nếu để quá lâu. Ngay cả trong ngăn mát, đậu phụ cũng chỉ nên dùng trong vòng 1–2 ngày.
Đồ ăn nguội, salad, món trộn không nấu chín
Các món không qua nhiệt độ cao dễ bị nhiễm khuẩn. Để trong tủ lạnh quá lâu, chúng không chỉ biến chất mà còn làm tăng lượng nitrit – nguy cơ tiềm ẩn cho hệ tiêu hóa.
Dùng túi nylon đựng thực phẩm – thói quen tiềm ẩn nguy cơ
Không ít người có thói quen dùng túi cuộn ở siêu thị để đựng thực phẩm sống rồi cho thẳng vào tủ lạnh. Tuy nhiên, những loại túi này chủ yếu làm từ nhựa PE, chỉ thích hợp dùng tạm thời ở nhiệt độ thường. Nếu trữ trong thời gian dài, đặc biệt khi tiếp xúc với dầu mỡ hoặc nhiệt, các túi có thể sinh ra chất độc, ảnh hưởng tới gan, thận.
Hãy dùng túi chuyên dụng, đạt chuẩn an toàn thực phẩm khi trữ đông hoặc bảo quản lâu ngày.
Cách bảo quản thực phẩm an toàn trong tủ lạnh
Phân chia hợp lý: Chia nhỏ thịt, cá thành từng phần đủ dùng để tránh phải rã đông nhiều lần.
Kiểm soát nhiệt độ và thời gian: Ngăn đông nên để ở -18°C, ngăn mát ở 4°C. Thịt cá nên dùng trong 3–6 tháng, rau củ trong vòng 1 tuần.
Vệ sinh định kỳ: Mỗi tháng nên vệ sinh toàn bộ tủ lạnh một lần, loại bỏ thực phẩm quá hạn và kiểm tra nấm mốc ở khay, vách tủ, ngăn kéo.
Tủ lạnh là thiết bị hỗ trợ đắc lực trong bảo quản thực phẩm, nhưng không phải “chiếc hộp thần kỳ” giữ thực phẩm mãi tươi ngon. Việc sử dụng sai cách, trữ thực phẩm quá lâu hoặc lạm dụng các vật chứa không an toàn có thể biến nó thành "ổ bệnh". Hãy thay đổi thói quen từ hôm nay để bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình.
Xuân Vũ (T/H)