Ngày 30/10, Thời báo Ngân hàng tổ chức tọa đàm "Tiết kiệm - Sức mạnh nội sinh trong kỷ nguyên số" nhân dịp Ngày Tiết kiệm Thế giới 31/10.
Tiết kiệm và đầu tư là hai bài toán song hành
Phát biểu tại tọa đàm, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà cho rằng, những tư tưởng lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về tiết kiệm đến nay vẫn còn nguyên giá trị, trở thành kim chỉ nam trong xây dựng và phát triển đất nước.
Trong giai đoạn phát triển mới, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, đất nước không thể phát triển nhanh, tăng trưởng hai con số nếu không tiết kiệm, vẫn để xảy ra tình trạng lãng phí.
Phó Thống đốc phát biểu tại tọa đàm "Tiết kiệm - Sức mạnh nội sinh trong kỷ nguyên số". Ảnh: Thời báo Ngân hàng.
"Trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động, cạnh tranh nguồn lực ngày càng gay gắt, nguồn vốn quốc tế thu hẹp, chi phí vốn gia tăng, việc phát huy nội lực, tiết kiệm và sử dụng hiệu quả nguồn lực trong nước càng có ý nghĩa chiến lược hơn bao giờ hết. Cũng vì lẽ đó, tiết kiệm không chỉ là giá trị truyền thống, mà đã trở thành một yêu cầu phát triển, là nền tảng để củng cố sức mạnh tài chính quốc gia, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và tăng sức chống chịu của nền kinh tế" - Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà nhấn mạnh.
"Từ những khoản tiết kiệm nhỏ bé của người dân, ngân hàng đã tạo nên dòng vốn khổng lồ chảy vào sản xuất, kinh doanh, hạ tầng, nông nghiệp, giáo dục, y tế, góp phần giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng" - Phó Thống đốc khẳng định.
Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, đến giữa năm 2025, tiền gửi dân cư tại các tổ chức tín dụng đạt trên 7,3 triệu tỷ đồng, tăng gần 10% so với cùng kỳ năm trước.
Nguồn lực tài chính dồi dào này góp phần quan trọng giúp duy trì đà tăng trưởng GDP của Việt Nam ở mức cao và là điểm sáng trong khu vực đồng thời là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của phát huy nguồn tiết kiệm trong dân cư như một sức mạnh nội sinh của nền kinh tế.
Chia sẻ tại tọa đàm, PGS.TS. Chu Khánh Lân - Phó Vụ trưởng Vụ Dự báo thống kê - Ổn định tiền tệ, tài chính (Ngân hàng Nhà nước) khẳng định, tiết kiệm có vai trò then chốt đối với mục tiêu tăng trưởng kinh tế của mỗi quốc gia.
Tại các quốc gia thành công vượt ngưỡng thu nhập trung bình như: Hàn Quốc, Singapore hay Trung Quốc cho thấy, hệ số ICOR (hiệu quả sử dụng vốn đầu tư) rất thấp, chỉ khoảng 3 - 3,7; với tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, nhờ duy trì tỷ lệ tiết kiệm cao và sử dụng nguồn vốn đầu tư hiệu quả.
Trong suốt hơn 30 năm phát triển, những quốc gia này tăng trưởng GDP bình quân trên 10% nhiều năm liên tiếp.
Ngược lại, các nước chưa vượt qua ngưỡng thu nhập trung bình như: Thái Lan, Malaysia... lại có hệ số ICOR cao, cho thấy hiệu quả đầu tư thấp, dù tỷ lệ tiết kiệm không hề nhỏ. Số năm đạt tốc độ tăng trưởng trên 10% của hai nước này chỉ khoảng 3 - 4 năm.
"Câu chuyện đặt ra với mỗi quốc gia không chỉ là làm sao để tiết kiệm, mà quan trọng hơn là tiết kiệm và đầu tư thế nào để mang lại hiệu quả, hai bài toán cần được giải quyết cùng lúc" - ông Lân nhấn mạnh.
Hành trình lan tỏa sức mạnh của tiết kiệm
Đề cập đến Chiến lược tài chính toàn diện Quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 theo Quyết định số 149/QĐ-TTg ngày 22/1/2020, PGS.TS. Chu Khánh Lân cho biết, tiết kiệm là một trong năm trụ cột của hệ thống sản phẩm tài chính - ngân hàng, bao gồm: thanh toán, chuyển tiền, tiết kiệm, tín dụng và bảo hiểm.
Ở cấp độ hộ gia đình, tiết kiệm giúp cân đối chi tiêu, chủ động trước rủi ro, tránh xa "tín dụng đen"; tạo nền tảng để người dân từng bước tiếp cận các kỹ năng tài chính khác như đầu tư, quản lý chi tiêu và phòng ngừa rủi ro trong đời sống.
Bên cạnh việc mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính, lãnh đạo Vụ Dự báo thống kê - Ổn định tiền tệ, tài chính cho rằng, việc nâng cao nhận thức, kỹ năng quản lý tài chính, hiểu rõ hơn về các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng và hình thành thói quen tiết kiệm, đầu tư an toàn cũng rất quan trọng.
Chia sẻ lại hành trình hơn 30 năm hoạt động của Tổ chức Tài chính vi mô Tình Thương (TYM), bà Phạm Thị Thùy Linh - Tổng Giám đốc TYM cho biết, TYM được cấp phép chính thức hoạt động tài chính vi mô năm 2010, với sứ mệnh trao cơ hội tài chính cho phụ nữ nghèo và thu nhập thấp. TYM tạo cơ hội cho hàng trăm nghìn phụ nữ nghèo thực hành tiết kiệm định kỳ, chỉ từ 5.000 đồng/tuần, nhưng duy trì đều đặn qua nhiều năm.
Hiện có hơn 222.000 khách hàng với tổng số dư tiết kiệm khoảng 2.300 tỷ đồng, dù rất nhỏ so với các ngân hàng tại phòng giao dịch nhỏ của ngân hàng, song tăng gấp hơn 30 lần so với thời điểm xin cấp phép. Các khoản tiết kiệm dù nhỏ giúp nhiều phụ nữ nghèo tích lũy tài sản, ứng phó rủi ro, ổn định cuộc sống và nâng cao vị thế trong gia đình và xã hội.
Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế, ông Christian Grajek - Ngân hàng Tiết kiệm Đức cho biết, Sparkasse là hệ thống ngân hàng tiết kiệm công lớn tại Đức, hiện diện ở hầu hết các thành phố, thị trấn và vùng nông thôn. Từ “Sparkasse” trong tiếng Đức cổ có nghĩa là “heo đất”, ý tưởng cốt lõi của hệ thống này là tiền sẽ an toàn hơn khi gửi ngân hàng hơn là giữ ở nhà. Sparkassen có lịch sử lâu đời hơn cả nước Đức và tạo dựng niềm tin sâu sắc của người dân và chính phủ vào hệ thống ngân hàng này.
Tại Đức hiện có 340 ngân hàng khu vực của Sparkasse đang hoạt động, với gần 100% người dân có tài khoản ngân hàng, được bảo vệ bởi chính sách bảo hiểm tiền gửi toàn diện. Song song với hoạt động tài chính, tại Đức còn chú trọng giáo dục tài chính cộng đồng, đặc biệt là trẻ em, nhằm khơi dậy ý thức tiết kiệm từ sớm, góp phần hình thành thói quen tài chính lành mạnh./.
Nhiều chỉ tiêu "cán đích" sớm khi triển khai Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia
Theo PGS.TS. Chu Khánh Lân, sau 5 năm triển khai Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia, về cơ bản cả 6 mục tiêu cụ thể đều hoàn thành; 6/9 chỉ tiêu phấn đấu đến năm 2025 đã hoàn thành.
Một số kết quả nổi bật có thể kể đến như: 87% người trưởng thành đã có tài khoản giao dịch ngân hàng hoặc tại tổ chức được cấp phép; số lượng giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt tăng bình quân 62%/năm. Cùng với đó, 75% người trưởng thành có thông tin trong hệ thống lịch sử tín dụng quốc gia; 33% người trưởng thành có tiền gửi tiết kiệm tại các tổ chức tài chính. Khoảng 274.000 doanh nghiệp nhỏ và vừa có dư nợ tại các tổ chức tín dụng...
Ánh Tuyết